دائونوروبیسین لیپوزومال (نام تجاری: دائونوزوم)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان سارکوم کاپوزی ناشی از ایدز کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف دائونوروبیسین لیپوزومال، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: دائونوروبیسین (لیپوزومی)
نام تجاری: دائونوزوم
از دائونوروبیسین در درمان نوع خاصی از سرطان (سارکوم کاپوزی) استفاده می شود. این دارو متعلق به گروهی از داروها به نام آنتراسایکلین ها است. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد برخی سلول ها می شود.
این دارو، طبق تجویز پزشک معالج به صورت داخل وریدی تزریق می شود. دوز مصرفی دارو براساس شرایط پزشکی فرد، اندازه بدن و میزان پاسخ دهی بدن به دارو تعیین می شود.
نشت تصادفی دارو به داخل پوست یا عضله اطراف محل تزریق، می تواند باعث ایجاد آسیب جدی شود. در صورت مشاهده هرگونه قرمزی، درد یا تورم در محل تزریق یا نزدیک آن، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت تماس دارو با پوست، بلافاصله محل مورد نظر را به خوبی با آب و صابون بشویید. همچنین لازم است ارائهدهندگان خدمات درمانی، پیش از تماس با ادرار یا دیگر مایعات بدن، اقدامات احتیاطی لازم (مانند استفاده از دستکش) را انجام دهند.
در طول مصرف این دارو باید مایعات زیادی مصرف شود، مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد. مصرف زیاد مایعات می تواند به کاهش بروز برخی عوارض جانبی (مانند افزایش اسید اوریک) کمک کند.
حالت تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، از دست دادن اشتها، خشکی دهان، سردرد، خشکی یا پوسته پوسته شدن پوست، گرگرفتگی و افزایش تعریق می تواند از عوارض مصرف این دارو باشند. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای جلوگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ، دارو تجویز کند. خوردن چندین وعده غذایی کم حجم، نخوردن غذا قبل از درمان و محدود کردن فعالیت های جسمی، باعث کاهش برخی از این عوارض می شود. تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض را به سرعت به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
از عوارض دیگر این دارو، ریزش مو است، که معمولاً پس از پایان و قطع دوره درمان، مو به رشد طبیعی خود برمی گردد.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله اختلالات شنوایی، اختلالات ذهنی و خلقی (مانند گیجی، بروز افکار غیر عادی، رفتار غیرمعمول، افسردگی)، مشکلات عضلانی (مانند گرفتگی یا درد عضلانی، لرزش، حرکت ناگهانی عضلات)، مشکلات عصبی (مانند بی حسی / گزگز / درد)، خونریزی / کبودی غیرمعمول (مانند ایجاد لکه های قرمز کوچک روی پوست، مدفوع سیاه رنگ / خونی، ادرار خونی، استفراغ شبیه به تفاله قهوه) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است درد یا زخم در دهان و گلو نیز ایجاد شود. دندان های خود را به آرامی مسواک بزنید، بهتر است از دهان شویه حاوی الکل استفاده نکنید و دهان خود را به طور منظم با آب خنک مخلوط با جوش شیرین یا نمک بشویید. همچنین بهتر است در این شرایط، غذاهای نرم و مرطوب مصرف کنید.
در صورت بروز تشنج، که عارضه جانبی نادر اما بسیار جدی است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو به ندرت ایجاد می شود؛ اما با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش های پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دائونوروبیسین لیپوزومال، در صورت حساسیت به آن یا به آنتراسایکلین های دیگر (به عنوان مثال دوکسوروبیسین) و هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین پیش از استفاده از این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه ابتلا به اختلالات خونی یا خونریزی (مانند کم خونی، کاهش تعداد سلول های خونی)، بیماری قلبی (مانند نارسایی قلب، ضربان قلب نامنظم)، مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، سابقه انجام پرتودرمانی (به خصوص در ناحیه قفسه سینه) مطلع سازید.
مصرف دائونوروبیسین لیپوزومال می تواند احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش دهد و یا ممکن است عفونت های فعلی را نیز تشدید کند. در طول درمان با این دارو، از تماس با افراد مبتلا به هرگونه بیماری واگیردار (مانند آبله مرغان، کووید-19، سرخک، آنفولانزا) خودداری شود. در صورت قرارگیری در معرض عفونت و یا برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
پیش از انجام هر گونه ایمن سازی یا واکسیناسیون با پزشک خود درباره مصرف دائونوروبیسین لیپوزومال صحبت کنید. از تماس با افرادی که به تازگی واکسن های جاوی ویروس زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش خطر بریدگی، کبودی یا جراحت، در هنگام استفاده از اشیاء تیز مانند تیغ و ناخنگیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
قبل از انجام عمل جراحی، در مورد تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
کودکان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عوارض این دارو، به خصوص عوارض مرتبط با قلب داشته باشند.
در صورت بارداری یا تصمیم برای بارداری، با پزشک خود صحبت کنید. در هنگام استفاده از دائونوروبیسین لیپوزومال لازم است از بارداری جلوگیری شود؛ زیرا دائونوروبیسین لیپوزومال ممکن است باعث آسیب به جنین شود. در زمان مصرف این دارو، لازم است از روش های مطمئن کنترل بارداری (مانند قرص های ضد بارداری، کاندوم) استفاده شود. در صورت بارداری بیمار یا همسر او، لازم است بلافاصله با پزشک درباره مزایا و معایب انجام این درمان صحبت شود.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید
تداخل های دارویی می تواند نحوۀ عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای ضد سرطان دیگر (به ویژه آنتراسایکلین ها مانند دوکسوروبیسین).
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
بهتر است آزمایشات / معاینات پزشکی (مانند آزمایش عملکرد کلیه / کبد، شمارش کامل فاکتورهای خون، EKG) به صورت دوره ای انجام شود تا میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
برای دریافت بهترین اثربخشی دارو، لازم است هر دوز از این دارو طبق دستورالعمل برنامه ریزی شده مصرف شود. در صورت فراموش کردن یک دوز از دارو ، برای تعیین یک برنامه دوز جدید با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو را طبق دستورالعملی که برای انجام آن ذکر شده ذخیره کنید برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود مشورت کنید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.