تیامین (ویتامین ب1)، ویتامینی از خانواده بزرگ ویتامین ب هست که کمبود آن می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. برای عملکرد صحیح اعصاب و استفاده بهینه از کربوهیدرات ها، بدن ما به این عنصر ضروری وابسته است. در ادامه اطلاعاتی درباره اثر ویتامین ب1، عوارض جانبی و میزان مصرف آن ارائه می شود.
نگاهی به ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
تیامین، که با نام ویتامین B1 نیز شناخته می شود، در طیف گسترده ای از مواد غذایی یافت می شود. این ویتامین برای درمان کمبود تیامین، بیماری بری بری، برخی بیماری های عصبی و همچنین سندرم ورنیکه-کورساکوف (WKS) اهمیت حیاتی دارد.
بدن ما برای آنکه بتواند به درستی از کربوهیدرات ها انرژی تولید کند، به تیامین نیاز دارد. علاوه بر این، تیامین نقشی کلیدی در حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی ایفا می کند. منابع غذایی غنی از این ویتامین شامل مخمر، غلات کامل، حبوبات، آجیل و انواع گوشت هستند. تیامین اغلب در کنار سایر ویتامین های گروه B مصرف می شود و جزئی اصلی در ترکیب بسیاری از محصولات ویتامین B کمپلکس است.
از تیامین برای مدیریت و درمان عوارض و بیماری هایی که با پایین بودن سطح این ویتامین ارتباط مستقیم دارند، مانند بری بری و التهاب اعصاب (نوریت)، استفاده می شود. علاوه بر این، برخی مطالعات نشان داده اند که تیامین ممکن است در بهبود و کنترل مشکلات گوارشی، نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی ناشی از دیابت)، برخی بیماری های قلبی و سایر موارد نیز تأثیرگذار باشد.
کاربردها و اثربخشی ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
موارد مصرفی که اثربخشی آن ها قطعی است:
- کمبود تیامین: مصرف خوراکی تیامین به سادگی از بروز کمبود این ویتامین پیشگیری کرده و آن را درمان می کند.
- سندرم ورنیکه-کورساکوف (WKS): تزریق وریدی تیامین خطر بروز و شدت علائم این سندرم را که ناشی از کمبود شدید تیامین (و اغلب در افراد دارای اختلال مصرف الکل) است، به شدت کاهش می دهد. تأکید می شود: تزریق وریدی حتماً باید تحت نظر متخصص و کادر درمانی انجام شود.
موارد مصرفی که اثربخشی آن ها محتمل است (نیاز به تحقیقات بیشتر):
- قاعدگی دردناک (دیسمنوره): مصرف خوراکی تیامین به احتمال زیاد می تواند شدت درد قاعدگی را در دختران نوجوان و زنان جوان کاهش دهد.
موارد مصرفی که اثربخشی آن ها بعید یا رد شده است:
- جراحی بای پس عروق کرونر (CABG): تزریق وریدی تیامین قبل و بعد از این جراحی، نتایج کلی عمل و بهبودی بیمار را بهتر نمی کند.
- نارسایی قلبی: مصرف خوراکی یا تزریق وریدی تیامین نه خطر مرگ را کاهش می دهد و نه عملکرد کلی قلب را در افراد مبتلا به نارسایی قلبی بهبود می بخشد.
- دفع حشرات (به ویژه پشه): متأسفانه، مصرف خوراکی تیامین هیچ تأثیری در دور کردن پشه ها و سایر حشرات ندارد.
- عفونت خون (سپسیس): تزریق وریدی یا مصرف خوراکی تیامین (چه به تنهایی و چه همراه با ویتامین C و هیدروکورتیزون) در کاهش خطر مرگ یا کوتاه تر کردن مدت زمان بستری شدن در بیمارستان برای بیماران مبتلا به سپسیس نقشی ندارد. تأکید می شود: تزریق وریدی باید توسط کادر درمان صورت گیرد.
همچنین، تیامین برای کاربردهای دیگری نیز مورد توجه قرار گرفته است، اما در حال حاضر اطلاعات علمی کافی و قابل اتکایی برای تأیید مفید بودن آن در این موارد وجود ندارد.
عوارض جانبی ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
مصرف خوراکی: تیامین معمولاً به عنوان یک ماده مغذی اصلی در رژیم غذایی روزانه ما وجود دارد و مصرف آن به مقدار مناسب، کاملاً بی خطر تلقی می شود.
احتیاط ها و هشدارهای ویژه ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
بارداری و شیردهی: مصرف تیامین به میزان موجود در رژیم غذایی در این دوران احتمالاً بی خطر است. با این حال، اطلاعات کافی برای تضمین ایمنی مصرف دوزهای بسیار بالاتر از حد معمول در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد.
کودکان: مصرف تیامین به میزان معمول موجود در رژیم غذایی برای کودکان نیز احتمالاً بی خطر است. اطلاعات کاملی درباره ایمنی دوزهای بالاتر یا عوارض جانبی احتمالی در این گروه سنی در دسترس نیست.
اختلال مصرف الکل: افرادی که با اختلال مصرف الکل دست و پنجه نرم می کنند، غالباً سطح تیامین پایینی دارند و ممکن است به مکمل های تیامین نیاز پیدا کنند. کمبود تیامین می تواند دردهای عصبی مرتبط با مصرف الکل را تشدید کند.
همودیالیز: بیمارانی که تحت درمان همودیالیز قرار می گیرند، ممکن است به دلیل روند درمانی، دچار کاهش سطح تیامین شوند و استفاده از مکمل تیامین برای آن ها ضروری باشد.
بیماری کبدی: افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی اغلب سطح تیامین پایینی دارند و ممکن است برای جبران این کمبود به مکمل های تیامین نیاز داشته باشند.
تداخلات دارویی ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
تداخل جزئی:
هنگام مصرف همزمان داروی تری متوپریم با تیامین (ویتامین B1)، باید محتاط بود.
انتقال تیامین به داخل و خارج سلول های بدن توسط پمپ های خاصی انجام می شود. داروی تری متوپریم ممکن است عملکرد این پمپ ها را مختل کرده و میزان تیامین باقی مانده در بدن را افزایش دهد. در مواردی، این تغییر می تواند اثرات و حتی عوارض جانبی احتمالی تیامین را دستخوش تغییر کند.
مقدار مصرف ویتامین ب۱ - B1 (تیامین)
تیامین یک ماده مغذی حیاتی است که در بسیاری از غذاها مانند غلات، حبوبات، آجیل و گوشت به وفور یافت می شود.
مقدار مصرفی که توصیه می شود روزانه دریافت شود، با عنوان «مقدار توصیه شده روزانه (RDA)» شناخته می شود:
- مردان بزرگسال: RDA برابر با 1.2 میلی گرم در روز است.
- زنان بزرگسال: RDA برابر با 1.1 میلی گرم در روز است.
- دوران بارداری و شیردهی: RDA برابر با 1.4 میلی گرم در روز است.
مقادیر توصیه شده برای کودکان بر اساس سن آن ها متفاوت است. برای تعیین دوز مناسب تیامین برای یک وضعیت پزشکی خاص، همیشه باید با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کرد.
جمع بندی نهایی
در مجموع، ویتامین B1 یا تیامین یک ویتامین محلول در آب است که نقش اصلی آن در متابولیسم انرژی و حفظ سلامت سیستم عصبی است. با وجود اینکه کمبود آن در کشورهای توسعه یافته نادر است (جز در شرایط خاص مانند اختلال مصرف الکل)، اهمیت آن در پیشگیری از بری بری و سندرم های عصبی مانند WKS غیرقابل انکار است. همانطور که دیدیم، مصرف آن در دوزهای غذایی ایمن بوده و در بسیاری از ادعاهای مطرح شده برای کاربردهای دیگر (مانند دفع پشه یا بهبود نارسایی قلبی) شواهد علمی کافی وجود ندارد.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.