بسیاری از توده های سلولی که در غده هیپوفیز تشکیل می شوند غیر سرطانی هستند. یکی از این تومورها، پرولاکتینوما است که شایع ترین تومور ترشح کننده هورمون از هیپوفیز می باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علل و علائم بروز پرولاکتینوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
پرولاکتینوما نوعی تومور غیر سرطانی غده هیپوفیز می باشد. این تومور باعث می شود غدۀ هیپوفیز، هورمونی به نام پرولاکتین را بیش از حد بسازد. عارضه اصلی ناشی از پرولاکتینوما، کاهش سطح برخی از هورمون های جنسی -استروژن در زنان و تستوسترون در مردان- است.
اگرچه پرولاکتینوما یک عامل تهدید کننده زندگی نمی باشد، اما می تواند باعث مشکلات بینایی، ناباروری و سایر بیماری ها شود. پرولاکتینوما شایع ترین نوع تومور تولید کننده هورمون می باشد که می تواند در غده هیپوفیز ایجاد شود.
اغلب می توان پرولاکتینوما را با دارو درمان نمود تا سطح پرولاکتین خون به حالت طبیعی بازگردد. گاهی جراحی برای برداشتن تومور هیپوفیز نیز جزو گزینه های درمانی می باشد.
پرولاکتینوما ممکن است علائم خاصی ایجاد نکند. با این حال، میزان بالای پرولاکتین در خون (هایپرپرولاکتینمیا) یا فشار یک تومور بزرگ بر بافت های اطراف می تواند باعث بروز علائم بیماری شود.
از آنجا که افزایش پرولاکتین می تواند سیستم تولید مثل را مختل کند (هایپوگنادیسم)، برخی از علائم و نشانه های پرولاکتینوما مختص زنان یا مردان است.
در زنان، پرولاکتینوما می تواند باعث علائم زیر شود:
در مردان، پرولاکتینوما می تواند باعث موارد زیر شود:
در هر دو جنس، پرولاکتینوما می تواند باعث موارد زیر شود:
فشار ناشی از رشد تومور می تواند باعث اتفاقات زیر شود:
زنان معمولاً به دلیل نامنظم شدن یا قطع شدن عادت ماهانه، زودتر از مردان و زمانی که تومورها از نظر اندازه کوچکتر هستند، متوجه علائم و نشانه ها می شوند. معمولاً مردان دیرتر متوجه علائم و نشانه ها می شوند، هنگامی که تومورها بزرگتر شده و باعث ایجاد سردرد یا مشکلات بینایی شده است.
در صورت بروز علائم و نشانه هایی که می تواند در نتیجه پرولاکتینوما ایجاد شده باشند به پزشک مراجعه کنید.
پرولاکتینوما نوعی تومور است که در غده هیپوفیز ایجاد می شود. علت بروز این تومور ناشناخته است.
غده هیپوفیز یک غده کوچک لوبیایی شکل است که در قاعده مغز قرار دارد. غده هیپوفیز با وجود اندازه کوچک، تقریباً بر همه قسمت های بدن تأثیر می گذارد. هورمون های آن به تنظیم عملکردهای مهم بدن مانند رشد، متابولیسم، فشار خون و تولید مثل کمک می کند.
علل دیگر تولید بیش از حد پرولاکتین عبارتند از:
پرولاکتینوما در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. این اختلال در کودکان نادر است.
به ندرت، یک اختلال ارثی مانند نئوپلازی غدد درون ریز چندگانه نوع 1 -اختلالی که باعث ایجاد تومور در غدد تولید کننده هورمون می شود- ممکن است خطر پرولاکتینوما را افزایش دهد.
عوارض پرولاکتینوما شامل موارد زیر است:
اگر علائم و نشانه هایی مشابه این بیماری مشاهده شود، پزشک احتمالاً موارد زیر را توصیه می کند:
علاوه بر این، پزشک ممکن است بیمار را برای انجام آزمایش های دیگری به پزشک متخصص غدد درون ریز ارجاع دهد.
اهداف درمان پرولاکتینوما عبارتند از:
برای بیشتر افراد، درمان می تواند منجر به ازبین رفتن عارضه و بهبودی شود مانند:
درمان پرولاکتینوما شامل دو درمان اصلی است: دارو درمانی و جراحی.
داروها همچنین می توانند تومور را کوچک کنند. با این حال، درمان طولانی مدت با داروها به طور کلی ضروری می باشد.
پزشکان برای درمان پرولاکتینوم از داروهایی استفاده می کنند که به عنوان آگونیست دوپامین شناخته می شوند. این داروها اثرات دوپامین -ماده شیمیایی در مغز که به طور معمول تولید پرولاکتین را کنترل می کند- را تقلید می کنند. داروهای آگونیست دوپامین تولید پرولاکتین را کم کرده و منجر به کاهش اندازه تومور می شود. داروها اغلب می توانند تولید پرولاکتین را کاهش داده و علائم را از بین ببرند. با این حال باید توجه داشت معمولاً روند درمان طولانی خواهد بود.
داروهای رایج تجویز شده شامل بروموکریپتین (سیکلوست، پارلودر) و کابرگولین می باشند.
اگر دارو تومور را به صورت قابل توجهی کوچک کند و سطح پرولاکتین به مدت دو سال طبیعی باقی بماند، می توانید با راهنمایی پزشک میزان دارو را به مرور کاهش دهید. با این حال، عود بیماری مسئله ای شایع می باشد. مصرف داروهای خود را بدون تأیید پزشک متوقف نکنید. به طور معمول سطح پرولاکتین پس از قطع مصرف دارو افزایش می یابد.
تهوع و استفراغ، گرفتگی بینی، سردرد و خواب آلودگی از عوارض جانبی شایع این داروها هستند. با این حال، اغلب اگر پزشک با دوز بسیار کم دارو را شروع کرده و به تدریج دوز را افزایش دهد، این عوارض به حداقل می رسند. مصرف دارو همراه با غذا یا پیش از خواب می تواند به کاهش عوارض کمک کند.
موارد نادری از آسیب دریچه قلب با کابرگولین وجود داشته است، اما معمولاً این عارضه، در افرادی که دوزهای بسیار بالایی برای بیماری پارکینسون مصرف می کنند، اتفاق می افتد. برخی از افراد ممکن است، هنگام مصرف این داروها رفتارهای بدون کنترل مانند اصرار به قمار داشته باشند.
بروموکریپتین و کابرگولین بیشتر در درمان پرولاکتینوما برای خانم هایی که می خواهند باردار شوند، تجویز می شود. هر دارو مزایا و معایبی را به همراه دارد.
در اغلب موارد هنگامی که شخص باردار شد، پزشک احتمالاً مصرف هر دارویی را قطع کند. اگرچه این داروها در بارداری بی خطر تلقی می شوند، اما به طور کلی مصرف هیچ گونه دارویی در دوران بارداری توصیه نمی شود. با این حال، اگر مبتلا به این بیماری هستید و علائمی مانند سردرد یا تغییرات بینایی ظاهر شده است، پزشک توصیه می کند که برای جلوگیری از بروز عوارض بیماری و رشد مجدد تومور، داروی خود را مجدداً شروع کنید.
اگر تحت درمان پرولاکتینوما هستید و می خواهید بارداری شوید، بهتر است قبل از بارداری گزینه های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
اگر درمان دارویی پرولاکتینوما موثر نباشد یا تحمل مصرف دارو دشوار باشد، جراحی برای برداشتن تومور به عنوان یک گزینه درمانی مطرح می شود. علاوه بر این، جراحی برای کاهش فشار بر اعصاب کنترل کننده بینایی ضروری می باشد.
نوع جراحی تا حد زیادی به اندازه و وسعت تومور بستگی دارد:
نتیجه جراحی به اندازه و محل تومور، سطح پرولاکتین قبل از عمل، مهارت جراح و نوع جراحی بستگی دارد.
جراحی، سطح پرولاکتین را در اکثر افراد مبتلا به تومورهای کوچک، اصلاح می کند. با این حال، ممکن است تومورهای هیپوفیز ظرف چندین سال پس از جراحی، دوباره عود کنند. برای افرادی که دچار تومورهای بزرگتری هستند، فقط می توان قسمتی از تومور را برداشت، درمان دارویی اغلب می تواند سطح پرولاکتین را پس از جراحی به محدوده طبیعی بازگرداند.
در مواردی که پرولاکتینوما به دارو پاسخ نمی دهد، بزرگ است و یا کاندید جراحی نمی باشد، پرتودرمانی می تواند یک گزینه باشد.
شخص ابتدا با مراجعه به پزشک عمومی و در صورت نیاز به پزشک متخصص درمان را آغاز می کند.
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می کند تا برای ویزیت پزشک آماده باشید.
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند تا از وقت خود استفاده کنید. سوالات را از مهم ترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد پرولاکتینوما، برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
علاوه بر این، از پرسیدن هرسوالی که دارید دریغ نکنید.
به احتمال زیاد پزشک از شخص سوالاتی می پرسد، از جمله: