پولیپ های رحم (آندومتر) زائده های کوچک و گوشتی هستند که در پوشش داخلی رحم ایجاد می شوند. به طور متوسط، این پولیپ ها زیر 1 سانتی متر هستند و در خانم های بالای 40 سال بروز می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز پولیپ های رحم، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
نگاه کلی
پولیپ های رحم زائده هایی هستند که از دیواره داخلی رحم شروع شده اند و تا داخل حفره رحم امتداد می یابند. رشد بیش از حد سلول ها در پوشش داخلی رحم (اندومتر) منجر به تشکیل پولیپ رحم می شود که به آن پولیپ آندومتر نیز گفته می شود. این پولیپ‌ها معمولاً غیرسرطانی (خوش‌خیم) هستند، اگرچه برخی از آنها ممکن است سرطانی بوده و یا در نهایت به سرطان (پولیپ‌های پیش سرطانی) تبدیل شوند.
اندازه پولیپ های رحم معمولاً از چند میلی متر (حدود یک دانه کنجد) تا چندین سانتی متر (اندازه یک توپ گلف یا بزرگتر) متغیر است. این پولیپ ها توسط یک پایه بزرگ یا یک ساقه نازک به دیواره رحم می چسبند.
هر فردی ممکن است به یک یا چند پولیپ رحم مبتلا شود. این پولیپ ها معمولاً در داخل رحم باقی می مانند، اما گاهی اوقات، از طریق دهانه رحم (سرویکس) به درون واژن نیز وارد می شوند. پولیپ رحم بیشتر در زنانی اتفاق می افتد که یائسه شده اند یا در دوره آن قرار دارند، اگرچه زنان جوان تر نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
علائم
علائم و نشانه های پولیپ رحم عبارتند از:
- خونریزی واژینال بعد از یائسگی
- خونریزی بین دوره های قاعدگی
- خونریزی نامنظم قاعدگی برای مثال: دوره های مکرر، غیرقابل پیش بینی یا طولانی مدت پریود
- خونریزی بیش از حد در زمان پریود
- ناباروری
برخی از زنان فقط دچار خونریزی خفیف یا لکه بینی می شوند و برخی دیگر نیز ممکن است کلاً بدون علائم و نشانه باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت مشاهده علائم و نشانه های زیر به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی واژینال بعد از یائسگی
- خونریزی بین دوره های قاعدگی
- قاعدگی نامنظم
علل بیماری
به نظر می رسد عوامل هورمونی در ابتلا به این بیماری نقش دارند. پولیپ های رحم معمولاً به استروژن حساس هستند، به این معنی که در پاسخ به استروژن رشد می کنند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عوامل خطرساز موثر در ایجاد پولیپ رحم عبارتند از:
عوارض بیماری
پولیپ رحم ممکن است با ناباروری همراه باشد. اگر پولیپ رحم دارید و نمی توانید بچه دار شوید، برداشتن پولیپ ممکن است باعث بهبود ناباروری شود، اما این داده ها قطعی نیستند.
تشخیص
اگر پزشک مشکوک به ابتلا بیمار به پولیپ رحم باشد، ممکن است از روش های زیر برای تشخیص استفاده کند:
- سونوگرافی ترانس واژینال. یک ابزار باریک و گرز مانند درون واژن قرار می گیرد، که امواج صوتی ساطع کرده و تصویری از رحم، از جمله درون آن، ایجاد می کند. پزشک ممکن است یک پولیپ را به طور واضح ببیند یا پولیپ به عنوان ناحیه ای ضخیم شده از بافت آندومتر دیده شود. همچنین روش دیگری به نام هیستروسالپنگوگرافی -که سونوهیستروگرافی نیز نامیده می شود- وجود دارد که طی آن آب نمک (محلول سالین) از طریق یک لوله کوچک وارد واژن و دهانه رحم و پس از آن رحم می شود. محلول نمکی باعث انبساط حفره رحم شده و در طول سونوگرافی تصویر واضح تری از داخل رحم را به پزشک می دهد.
- هیستروسکوپی. پزشک یک لوله تشخیص باریک، قابل انعطاف و دارای نور (هیستروسکوپ) را از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می کند. هیستروسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا داخل رحم را بررسی کند.
- بیوپسی آندومتر (نمونه برداری از درون رحم). یک لوله مَکِش، در داخل رحم نمونه را برای آزمایش جمع آوری می کند. پولیپ رحم ممکن است با بیوپسی آندومتر تایید شود، اما ممکن است در بیوپسی، پولیپی تشخیص داده نشود.
بیشتر پولیپ های رحم، غیر سرطانی (خوش خیم) هستند. با این حال، برخی تغییرات پیش سرطانی در رحم (هیپرپلازی آندومتر) یا سرطان های رحم (سرطان آندومتر) به شکل پولیپ رحم ظاهر می شوند. پزشک احتمالاً برداشتن پولیپ را توصیه می کند و نمونه ای از بافت را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی می فرستد تا مطمئن شود پولیپ سرطانی نمی باشد.
درمان
برای درمان پولیپ رحم، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- انتظار. پولیپ های کوچک بدون علامت ممکن است خود به خود برطرف شوند. درمان پولیپ های کوچک ضروری نیست مگر اینکه فرد در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار داشته باشد.
- دارو. برخی از داروهای هورمونی، از جمله پروژستین ها و آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین، ممکن است باعث کاهش علائم پولیپ شوند. اما مصرف چنین داروهایی معمولاً در بهترین حالت یک راه حل کوتاه مدت است و علائم معمولاً پس از قطع مصرف دارو عود می کنند.
- عمل جراحی. در حین هیستروسکوپی، معمولاً ابزارهایی که از طریق هیستروسکوپ وارد می‌شوند (وسیله‌ای که پزشک از آن برای دیدن داخل رحم استفاده می‌کند)، برداشتن پولیپ‌ها را ممکن می‌سازند. پولیپ برداشته شده احتمالاً برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه فرستاده می شود.
اگر پولیپ رحم حاوی سلول های سرطانی باشد، پزشک در مورد مراحل بعدی ارزیابی و درمان صحبت خواهد کرد.
پولیپ رحم، به ندرت ممکن است عود کند. اما در صورت عود آن، ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اولین قرار ملاقات احتمالاً با پزشک عمومی یا متخصص زنان خواهد بود.
آن چه می توانید انجام دهید
- علائمی که تجربه می کنید و زمان شروع آنها را یادداشت کنید. تمام علائم از جمله علائمی که به نظر می رسد ارتباطی با دلیل بیماری فعلی نداشته باشد را یادداشت کنید.
- فهرستی از داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید. دوزها و دفعات مصرف آنها را یادداشت کنید.
- در صورت امکان از یکی از اعضای خانواده یا دوست خود بخواهید که شما را همراهی کند. او می تواند به شما کمک کند اطلاعاتی که پزشک ارائه می دهد را به خاطر بیاورید.
- یک دفترچه یادداشت به همراه خود ببرید. از آن برای یادداشت اطلاعات مهم در طول قرار ملاقات خود استفاده کنید.
- سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید. این به شما کمک می کند آنچه را که می خواهید بدانید را به خاطر بسپارید.
در مورد پولیپ رحم، برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:
- دلایل احتمالی بروز علائم کدام اند؟
- چه آزمایش‌هایی باید انجام داد؟
- آیا داروهایی برای درمان این بیماری وجود دارد؟
- چه عوارض جانبی می توانم از مصرف دارو انتظار داشته باشم؟
- در چه شرایطی جراحی را توصیه می کنید؟
- آیا پولیپ رحم می تواند بر توانایی من برای باردار شدن تأثیر بگذارد؟
- آیا درمان پولیپ رحم می تواند احتمال باروری را افزایش دهد؟
- آیا پولیپ رحم می تواند سرطانی باشد؟
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً سوالات زیر را از بیمار خواهد پرسید:
- علائم چه زمانی آغاز شده‌اند؟
- هر چند وقت یکبار این علائم ظاهر می شوند؟
- شدت علائم چگونه است؟
- چه چیزی می تواند باعث بهبود علائم شود؟
- چه چیزی می تواند باعث بدتر شدن علائم شود؟
- آیا قبلا برای پولیپ رحم یا پولیپ دهانه رحم تحت درمان بوده اید؟
- آیا مشکلات باروری داشته اید؟ آیا می خواهید باردار شوید؟
- آیا در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان پستان، روده بزرگ یا اندومتر بوده است؟
