بیماری فلج اطفال یک عفونت ویروسی مسری است که سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند منجر به عوارض خطرناکی شود. این بیماری بیشتر در کودکان زیر پنج سال رخ می دهد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز فلج اطفال و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
فلج اطفال یک بیماری ویروسی واگیردار است که در شدیدترین حالت، باعث آسیب به عصب شده که در نهایت می تواند به فلجی، مشکلات تنفسی و گاهی مرگ منجر شود.
امروزه، علیرغم تلاش های جهانی برای از بین بردن فلج اطفال، ویروس فلج اطفال همچنان کودکان و بزرگسالان را در بخش هایی از آسیا و آفریقا درگیر می کند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کند در صورت سفر به مکانی که خطر ابتلا به فلج اطفال وجود دارد، اقدامات احتیاطی را برای محافظت از خود در برابر فلج اطفال انجام دهید.
بزرگسالانی که واکسینه شده اند و قصد دارند به منطقه ای که فلج اطفال در آن جا شیوع دارد سفر کنند، باید دوز یادآور واکسن ویروس فلج اطفال را دریافت کنند. مصونیت بعد از دریافت دوز یادآور در تمام طول عمر باقی می ماند.
اگرچه فلج اطفال می تواند باعث فلج و مرگ شود، اما اکثر افرادی که به این ویروس آلوده شده اند، بیمار نمی شوند و از ابتلای خود به این بیماری آگاه نیستند.
برخی از افرادی که علائم بیماری فلج اطفال را تجربه می کنند، به نوعی از بیماری مبتلا می شوند که منجر به فلج نمی شود (فلج اطفال تضعیف شده). این بیماری همان علائم و نشانه های خفیف و شبیه آنفولانزا را ایجاد می کند که مشابه با سایر بیماری های ویروسی است.
علائم و نشانه های این شکل از بیماری که ممکن است تا 10 روز هم ادامه داشته باشند عبارتند از:
این حالت جدی ترین شکل بیماری است. علائم و نشانه های اولیه این شکل فلج کننده از بیماری، مانند تب و سردرد، اغلب شبیه نوع غیرفلج کننده آن است. اما در عرض یک هفته، علائم و نشانه های دیگری ظاهر می شوند، از جمله:
سندرم پس از فلج اطفال مجموعه ای از علائم و نشانه های ناتوان کننده است که سال ها پس از ابتلا به فلج اطفال همچنان بر برخی افرادی که مبتلا شده اند تأثیر می گذارد. علائم و نشانه های رایج عبارتند از:
قبل از سفر به قسمت هایی از جهان که فلج اطفال هنوز به طور طبیعی رخ می دهد یا جایی که از واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV) استفاده می شود، مانند آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقا و آسیا، با پزشک خود مشورت کنید.
علاوه بر این، در موارد زیر باید به پزشک مراجعه شود:
ویروس فلج اطفال می تواند از طریق تماس مستقیم با فردی که به ویروس آلوده شده است یا به میزان کمتر از طریق غذا و آب آلوده منتقل شود. افراد ناقل ویروس فلج اطفال می توانند برای هفته ها ویروس را از طریق مدفوع پخش کنند. افرادی که ویروس را دارند اما علائمی ندارند، همچنان ناقل بوده و می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
فلج اطفال عمدتاً کودکان کمتر از 5 سال را مبتلا می کند. با این حال، هرکسی که واکسینه نشده باشد در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشد.
فلج اطفال می تواند منجر به فلج موقت یا دائمی عضلات، ناتوانی، بدشکلی استخوان و مرگ شود.
موثرترین راه برای پیشگیری از فلج اطفال واکسیناسیون است.
اکثر کودکان در ایالات متحده چهار دوز واکسن فلج اطفال غیرفعال (IPV) را در سنین زیر دریافت می کنند:
IPV برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بی خطر است، اگرچه مشخص نیست که واکسن در موارد نقص شدید سیستم ایمنی، تا چه مقدار از بدن محافظت می کند. عوارض جانبی شایع شامل درد و قرمزی در محل تزریق است.
IPV می تواند در برخی افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. از آنجا که واکسن حاوی مقادیر کمی از آنتی بیوتیک های استرپتومایسین، پلی میکسین B و نئومایسین است، نباید به افرادی که به این داروها حساس هستند، تجویز شود.
علائم و نشانه های یک واکنش آلرژیک معمولاً در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق رخ می دهد؛ این علائم عبارتند از:
در صورت ایجاد واکنش آلرژیک پس از واکسن، باید فوراً پزشک کمک گرفت.
در ایالات متحده، بزرگسالان به طور معمول علیه فلج اطفال واکسینه نمی شوند، زیرا اکثر آنها از قبل مصون هستند و احتمال ابتلا به فلج اطفال حداقل است. با این حال، برخی از بزرگسالان در معرض خطر بالای ابتلا به فلج اطفال که یک سری واکسیناسیون اولیه با IPV یا واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV) انجام داده اند، باید یک واکسن تقویت کننده IPV نیز دریافت کنند.
یک دوز یادآور به صورت مادام العمر دوام دارد. بزرگسالان در معرض خطر عبارتند از کسانی که به مناطقی از جهان سفر می کنند که فلج اطفال هنوز در آنجا رخ می دهد یا کسانی که از افراد مبتلا به فلج اطفال مراقبت می کنند.
اگر هنوز واکسینه نشده اید یا وضعیت واکسیناسیون شما مشخص نیست، باید سه واکسن فلج اطفال زده شود که دو دوز اول در فواصل چهار و هشت هفته و نوبت سوم شش تا دوازده ماه پس از دوز دوم دریافت می شود.
اغلب، فلج اطفال با علائمی مانند گرفتگی گردن و پشت، رفلکس های غیر طبیعی و اختلال در بلع و تنفس مشخص می شود. برای تایید تشخیص، نمونه ای از ترشحات گلو، مدفوع یا مایع مغزی نخاعی (مایع بی رنگی که مغز و نخاع را احاطه کرده است) از نظر وجود ویروس فلج اطفال بررسی می شود.
از آنجا که هیچ درمانی برای فلج اطفال وجود ندارد، هدف اصلی، افزایش راحتی، تسریع بهبودی و جلوگیری از بروز عوارض می باشد. درمان های حمایتی عبارتند از:
اگر اخیراً از سفر خارج از کشور بازگشته اید و علائمی مشابه علائم فلج اطفال دارید، با پزشک تماس بگیرید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید.
در هنگام تعیین قرار ملاقات با پزشک، بپرسید که آیا کاری وجود دارد که باید انجام دهید. ممکن است پزشک اقداماتی را برای کاهش خطر گسترش یک بیماری بالقوه مسری توصیه کند. فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را همراه داشته باشید تا به شما کمک کنند اطلاعاتی را که به شما داده شده به خاطر بسپارید.
برای فلج اطفال، سوالاتی که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک احتمالاً سؤالاتی می پرسد، مانند:
