گلاتیرامر استات (نام تجاری: اکتیرامر)، دارویی است که برای کاهش دفعات و شدت حملات در افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام اس/MS) کاربرد دارد. این دارو با تغییر پاسخ سیستم ایمنی بدن عمل می کند و به محافظت از اعصاب در برابر آسیب کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف گلاتیرامر استات، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: گلاتیرامر
نام تجاری: اکتیرامر
موارد مصرف و نحوه عملکرد گلاتیرامر استات
گلاتیرامر استات برای چه مواردی استفاده می شود؟
این دارو به طور معمول برای درمان بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) تجویز می شود. ام اس یک بیماری مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظ اطراف سلول های عصبی حمله کرده و به آن آسیب می رساند. این امر باعث اختلال در ارتباط بین مغز و بدن شده و علائمی مانند مشکلات حرکتی، خستگی، ضعف عضلانی، بی حسی، مشکلات بینایی و حافظه را به همراه دارد. گلاتیرامر استات می تواند برای درمان انواع عودکننده ام اس زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- سندرم جدا شده بالینی بالینی (CIS)
- ام اس عود کننده-بهبود یابنده (RRMS)
- ام اس ثانویه پیشرونده فعال (SPMS)
همچنین، پزشک ممکن است بر اساس تشخیص خود، گلاتیرامر استات را برای درمان سایر بیماری ها نیز تجویز کند.
گلاتیرامر استات چگونه عمل می کند؟
تصور می شود که گلاتیرامر استات بر سیستم ایمنی بدن تأثیر گذاشته و به محافظت از سلول های عصبی در برابر آسیب کمک می کند.
اشکال دارویی و دوزها:
- محلول تزریقی 20 میلی گرم در میلی لیتر و 40 میلی گرم در میلی لیتر
- سرنگ از پیش پر شده تک دوز 20 میلی گرم در میلی لیتر و 40 میلی گرم در میلی لیتر
مطالعات انجام شده بر روی انسان و حیوانات نشان می دهد که بیشتر داروی تزریق شده در محل تزریق با مولکول های آب واکنش می دهد و تجزیه می شود (هیدرولیز). در کنار این تجزیه موضعی، مقداری از دارو وارد سیستم لنفاوی می گردد و به غدد لنفاوی می رسد. همچنین، این احتمال وجود دارد که بخش کوچکی از داروی تزریق شده بدون تغییر ساختار وارد جریان خون اصلی بدن شود.
عوارض جانبی گلاتیرامر استات
رایج ترین عوارض جانبی گلاتیرامر استات کدامند؟
در زیر رایج ترین عوارض جانبی این دارو ذکر شده اند. شدت این عوارض ممکن است بسته به دوز مصرفی متفاوت باشد. در صورت بروز هر یک از این عوارض و آزاردهنده بودن آن ها، به پزشک خود اطلاع دهید:
- درد، خارش، تورم، قرمزی یا ایجاد توده در نزدیکی محل تزریق
- بثورات پوستی
- تنگی نفس
- گرگرفتگی
- درد قفسه سینه
ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز وجود داشته باشند که در اینجا ذکر نشده اند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی گلاتیرامر استات کدامند؟
عوارض جانبی جدی گلاتیرامر استات، اگرچه کمتر شایع هستند، در زیر شرح داده شده اند. همچنین، اقداماتی که در صورت بروز این عوارض باید انجام دهید نیز ذکر شده است.
واکنش های آلرژیک شدید: گلاتیرامر استات ممکن است باعث واکنش های آلرژیک جدی شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس گرفتگی در گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ روی پوست (کهیر)
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش
- گرفتگی عضلات شکم
- درد مفاصل
واکنش های فوری پس از تزریق: گلاتیرامر استات ممکن است باعث واکنش های فوری پس از تزریق شود. این واکنش ها عوارض جانبی جدی هستند که بلافاصله پس از تزریق یا در عرض چند دقیقه پس از آن رخ می دهند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده است، از مصرف مجدد گلاتیرامر استات خودداری کنید:
- گرگرفتگی یا قرمزی در گونه ها یا سایر قسمت های بدن
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
- اضطراب
- مشکل تنفسی
- احساس گرفتگی در گلو
- تورم، بثورات پوستی، کهیر یا خارش
درد قفسه سینه: گلاتیرامر استات می تواند باعث درد قفسه سینه شود. این درد می تواند بخشی از واکنش فوری پس از تزریق باشد یا به تنهایی رخ دهد. درد معمولاً حدود یک ماه پس از شروع مصرف گلاتیرامر استات شروع شده و چندین دقیقه طول می کشد. در صورت بروز درد قفسه سینه در حین مصرف این دارو، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
آسیب به پوست یا بافت: گلاتیرامر استات می تواند باعث آسیب به پوست، از جمله آسیب به بافت چربی زیر پوست (لیپوآتروفی) شود. این امر می تواند باعث ایجاد فرورفتگی در محل تزریق شود که ممکن است از بین نرود. در موارد نادر، مرگ بافت پوست (نکروز) ممکن است رخ دهد. برای کاهش خطر آسیب پوستی، گلاتیرامر استات را دقیقاً طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید و هر بار از یک ناحیه تزریق متفاوت استفاده کنید.
آسیب کبدی: آسیب کبدی (هپاتوتوکسیسیتی) ممکن است در هنگام مصرف گلاتیرامر استات رخ دهد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد معده یا شکم
- تب
- ضعف یا خستگی غیرعادی
- خارش
- کاهش اشتها
- مدفوع کم رنگ
- ادرار تیره
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم (یرقان)
موارد احتیاطی و منع مصرف گلاتیرامر استات
چه کسانی نباید از گلاتیرامر استات استفاده کنند؟
آلرژی به مواد تشکیل دهنده: افرادی که به هر یک از مواد زیر حساسیت دارند، نباید از گلاتیرامر استات استفاده کنند:
- کوپاکسون (Copaxone)
- گلاتیرامر استات
- گلاتوپا (Glatopa)
- مانیتول
- هر یک از مواد تشکیل دهنده موجود در محصول خاصی که برای شما تجویز شده است.
داروساز شما می تواند اطلاعات کاملی درباره مواد تشکیل دهنده محصول گلاتیرامر استات در اختیارتان قرار دهد.
قبل از مصرف گلاتیرامر استات چه نکاتی را باید بدانم؟
- از مصرف گلاتیرامر استات خودسرانه و بدون تجویز پزشک خودداری کنید. دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- گلاتیرامر استات را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آن ها شرایط مشابهی با شما داشته باشند. این کار ممکن است برای آن ها مضر باشد.
- این دارو به صورت زیر پوستی تزریق می شود. اولین دوز گلاتیرامر استات شما باید زیر نظر پزشک یا پرستار تزریق شود. آن ها نحوه آماده سازی و استفاده صحیح از گلاتیرامر استات را به شما یا مراقبت کننده تان آموزش خواهند داد. در صورت داشتن هرگونه سوال، با پزشک خود مشورت کنید.
- ممکن است یک اتواینجکتور به شما در دریافت دوز گلاتیرامر استات کمک کننده باشد. دستورالعمل های استفاده از اتواینجکتور مخصوص نسخه خود را به دقت بخوانید و دنبال کنید، زیرا اتواینجکتورها ممکن است قابل تعویض نباشند. در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد اتواینجکتورها، با داروساز خود مشورت کنید.
- قبل از تزریق، اجازه دهید سرنگ به مدت 20 دقیقه در دمای اتاق بماند. مایع داخل سرنگ را بررسی کنید تا مطمئن شوید که شفاف و بی رنگ یا کمی زرد است. اگر ذراتی در مایع وجود دارد یا اگر مایع تغییر رنگ داده است، سرنگ را در یک ظرف مخصوص دور بیندازید. هر سرنگ فقط برای یک بار مصرف است. از استفاده مجدد از سوزن یا سرنگ خودداری کنید.
- گلاتیرامر استات به صورت زیر پوستی تزریق می شود. برای مشاهده محل های مناسب تزریق، به دفترچه راهنمای دارو مراجعه کنید. برای جلوگیری از مشکلات پوستی، محل های تزریق را به طور چرخشی تغییر دهید و هر بار از یک ناحیه یا نقطه متفاوت استفاده کنید. محل های تزریق خود را با هر بار تزریق یادداشت کنید تا مطمئن شوید که آن ها را به طور چرخشی تغییر می دهید. می توانید از پزشک خود در مورد بهترین محل های تزریق برای خود راهنمایی بخواهید.
قبل از مصرف گلاتیرامر استات، چه اطلاعاتی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟
پزشک خود را از تمام شرایط پزشکی خود و هرگونه داروهای تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، مطلع سازید. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا گلاتیرامر استات برای شما مناسب است یا خیر.
به طور خاص، حتماً موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:
- بارداری: مشخص نیست که آیا گلاتیرامر استات می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- شیردهی: مشخص نیست که آیا گلاتیرامر استات وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما به شما اطلاع خواهد داد که آیا می توانید در دوران شیردهی از گلاتیرامر استات استفاده کنید یا خیر.
تداخلات دارویی گلاتیرامر استات
آیا گلاتیرامر استات با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟
هیچ تداخل شناخته شده ای بین گلاتیرامر استات و غذاها یا نوشیدنی ها وجود ندارد.
مشخص نیست که آیا مصرف الکل بر گلاتیرامر استات تأثیر می گذارد یا خیر. اگر چه مصرف همزمان گلاتیرامر استات و الکل به کبد آسیب می رساند. بنابراین بهتر است که هنگام درمان با داروی گلاتیرامر استات مصرف الکل را محدود کنید
آیا فوزینوپریل با سایر داروها تداخل دارد؟
تاکنون هیچ تداخلی بین گلاتیرامر استات و سایر دارو ها مشخص نشده است. همیشه در مورد هر داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
سوء مصرف و فراموشی دوز مصرفی گلاتیرامر استات
در صورت مصرف تصادفی بیش از حد گلاتیرامر استات چه باید کرد؟
اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد گلاتیرامر استات مصرف کرده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید یا با 115 تماس بگیرید.
در صورت فراموشی مصرف یک نوبت گلاتیرامر استات چه باید کرد؟
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط نوبت بعدی را مصرف کنید. از مصرف دو برابر یا بیشتر از دوز معمول خودداری کنید.
نحوه نگهداری گلاتیرامر استات
گلاتیرامر استات باید در یخچال و در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری شود. این دارو نباید یخ بزند. دارو را از نور و دمای بالا دور نگه دارید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرند.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.