سلپرکاتینیب (نام تجاری: ریتِومو)، یکی از داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند سرطان است که در درمان برخی انواع سرطان ریه و تیروئید کاربرد دارد. این دارو برای افراد بالای 12 سال تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف سلپرکاتینیب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: سلپرکاتینیب
نام تجاری: ریتِومو
از داروی سلپرکاتینیب در درمان انواع خاصی از سرطان ها از جمله (سرطان ریه، سرطان تیروئید، سرطان مدولاری تیروئید و انواع خاصی از تومور های توپر) استفاده می شود.
داروی سلپرکاتینیب متعلق به گروهی از داروها به نام بازدارنده های کیناز است. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.
کپسول خوراکی (40 میلی گرم؛ 80 میلی گرم)
قبل از شروع مصرف سلپرکاتینیب و در هر بار مصرف مجدد، برگه راهنمای مصرف دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
این دارو را به صورت خوراکی طبق دستور پزشک همراه با غذا یا بدون آن و طبق تجویز پزشک، معمولاً دو بار در روز (هر 12 ساعت) مصرف کنید.
کپسول سلپرکاتینیب را به صورت کامل مصرف کرده و از خرد کردن یا جویدن آن ها خودداری کنید.
دوز مصرفی این دارو براساس وزن، عارضه و شرایط پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی بیمار تعیین می شود. نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید. در صورت بروز عوارض جانبی خاص، پزشک ممکن است دوز مصرفی را تغییر داده یا درمان را برای مدتی متوقف کند.
داروهایی که اسید معده را کاهش داده یا باعث توقف ترشح آن می شوند (مانند مهارکننده های پمپ پروتون PPI، مسدود کننده های H2، آنتی اسیدها) ممکن است جذب سلپرکاتینیب را کاهش داده و باعث کاهش عملکرد آن شود. در صورت مصرف PPI (مانند امپرازول، لانسوپرازول)، سلپرکاتینیب را به همراه غذا مصرف کنید. اگر از آنتی اسید استفاده می کنید، حداقل 2 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از مصرف آنتی اسید، سلپرکاتینیب را مصرف کنید. درصورت استفاده از مسدود کننده های H2 (مانند فاموتیدین، رانیتیدین)، حداقل 2 ساعت قبل و یا 10 ساعت پس از مصرف مسدود کننده H2، از سلپرکاتینیب استفاده کنید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
دوز مصرفی خود را به طور خودسرانه تغییر ندهید و از افزایش زمان مصرف یا مقدار تجویز شده خودداری کنید زیرا نه تنها باعث بهبود سریع تر عارضه نمی شود بلکه ممکن است خطر بروز عوارض جانبی جدی را نیز افزایش دهد.
پس از مصرف دارو اگر استفراغ کردید، از مصرف دوز دیگر خودداری کنید و دوز بعدی را در زمان مناسب خود مصرف کنید. همچنین از مصرف همزمان دو دوز خودداری کنید.
از عوارض جانبی سلپرکاتینیب می توان به خشکی دهان، اسهال، یبوست، سردرد، سرفه، تورم مچ پا / پا، حالت تهوع، استفراغ یا خستگی اشاره کرد. حالت تهوع و استفراغ ناشی از مصرف این دارو ممکن است شدید باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای جلوگیری یا بهبود حالت تهوع و استفراغ، دارو تجویز کند. خوردن چندین وعده غذایی کم حجم، نخوردن غذا قبل از مصرف دارو یا محدود کردن فعالیت ها ممکن است به کاهش برخی از این عوارض کمک کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
سلپرکاتینیب ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون خود را به طور منظم بررسی کنید و در صورت بالا بودن، آن را به پزشک اطلاع دهید. پزشک ممکن است برای کنترل فشار خون شما دارو تجویز کند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله کبودی / خونریزی سریع، ترمیم ضعیف زخم، علائم کم کاری تیروئید (از جمله افزایش وزن، خستگی غیر معمول و عدم تحمل سرما)، علائم بیماری های کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مداوم، از دست دادن اشتها، معده / دل درد، زردی پوست / چشم، ادرار تیره رنگ) و علائم مشکلات ریوی (بروز / تشدید نفس تنگی، سرفه)، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
همچنین در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله علائم خونریزی معده / روده (مانند مدفوع خونی / سیاه / قیری رنگ، درد معده / شکم، استفراغ خونی و یا استفراغ شبیه به تفاله قهوه)، ضربان قلب تند یا نامنظم، سرگیجه شدید و غش، به سرعت به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
داروی سلپرکاتینیب به دلیل تخریب سریع سلول های سرطانی گاهی باعث بروز عوارض جانبی (سندروم لیز تومور) می شود. برای کاهش احتمال بروز این عوارض، پزشک ممکن است دارو های دیگری تجویز و مصرف زیاد مایعات را توصیه کند. بروز علائمی همچون: کمر / پهلو درد، علائم مشکلات کلیوی (مثل ادرار دردناک، ادرار صورتی یا خونی، تغییر حجم ادرار) و اسپاسم / ضعف عضلانی را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله عارضه های پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، سریعاً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به سلپرکاتینیب یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه فردی ابتلا به بیماری های کبدی و فشار خون بالا مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث ایجاد عارضه ای شود که بر ضربان قلب تاثیرگذار است (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ایجاد ضربان قلب تند / نامنظم و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید و غش) شود که بلافاصله باید به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
ابتلا به عارضه ای خاص یا مصرف داروهایی که ممکن است باعث طولانی شدن زمان QT شود، می تواند خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد.
پیش از مصرف سلپرکاتینیب، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید و در صورت ابتلا به هر یک از این عوارض مانند مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان کند قلب، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی ابتلا به برخی مشکلات قلبی خاص (مانند طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی قلب) به پزشک خود اطلاع دهید.
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای مدر / "قرص های آب") یا تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. با پزشک خود در مورد مصرف ایمن این دارو مشورت کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به دندان پزشک خود اطلاع دهید. پزشک یا دندانپزشک ممکن است از شما بخواهد از حداقل 1 هفته پیش از جراحی، مصرف سلپرکاتینیب را متوقف کنید؛ زیرا این دارو ممکن است سرعت ترمیم زخم ها را کاهش دهد. تمام دستورالعمل های مربوط به زمان قطع یا مصرف مجدد این دارو را مطالعه کنید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه طولانی شدن QT، حساسیت بیشتری نشان دهند.
درصورتی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در طی استفاده از سلپرکاتینیب نباید باردار شوید؛ زیرا این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. به همین علت قبل از شروع مصرف این دارو، پزشک آزمایش بارداری تجویز می کند. خانم ها و آقایانی که از این دارو استفاده می کنند، باید در طول درمان و به مدت 1 هفته پس از قطع درمان، از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنند. اگر شما یا همسرتان باردار هستید، بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی آن برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو و به مدت 1 هفته پس از قطع درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی سلپرکاتینیب را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش / معاینه های پزشکی (مانند ارزیابی عملکرد کبد / تیروئید، معاینه قلب، سطح مواد معدنی خون، شمارش کامل فاکتورهای خون) پیش از شروع مصرف و در حین مصرف دارو باید انجام شود. همچنین تمام ملاقات های پزشکی و آزمایشگاهی خود را به خاطر بسپارید.
اگر یک دوز را فراموش کرده اید، تا 6 ساعت پس از زمان معمول مصرف به محض یادآوری، آن را مصرف کنید. اگر بیش از 6 ساعت از زمان مصرف دارو گذشته باشد، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید و دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. همچنین برای جبران دوز فراموش شده از دوبرابر کردن دوز بعدی خودداری کنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت و در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.