بیماری پاژه پستان یکی از بیماری های نادر پستان می باشد. در حدود 1 تا 4 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان به بیماری پاژه در نوک پستان نیز مبتلا می شوند. این بیماری می تواند مردان را نیز درگیر کند، اما اتفاق به شدت نادری است. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز بیماری پاژه و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
نگاه کلی
بیماری پاژه پستان شکل نادری از سرطان پستان می باشد. بیماری پاژه پستان از نوک پستان آغاز می شود و به سمت دایره تیره اطراف نوک پستان (آرئولا) پیش می رود. بیماری پاژه پستان به بیماری پاژه استخوان ارتباطی ندارد.
بیماری پاژه پستان اغلب در خانم های بالای 50 سال رخ می دهد. اغلب خانم های مبتلا به بیماری پاژه پستان، به سرطان مجرای پستان نیز دچار هستند. تنها در موارد نادری، بیماری پاژه پستان تنها نوک پستان را درگیر می کند.
علائم
بیماری پاژه پستان، نوک پستان و معمولاً پوست (آرئول) اطراف آن را تحت تاثیر قرار می دهد. به راحتی ممکن است علائم و نشانه های بیماری پاژه پستان را با التهاب پوست (درماتیت) یا بیماری پوستی غیر سرطانی (خوش خیم) دیگری اشتباه گرفت.
علائم و نشانه های احتمالی بیماری عبارتند از:
- پوسته پوسته شدن نوک پستان
- بافتی شبیه اگزما در نوک پستان ها و بافت اطراف نوک پستان
- خارش
- قرمزی
- احساس سوزش
- ترشحات خونی رنگ از نوک پستان ها
- نوک پستان صاف شده و یا فرورفته
- وجود توده در پستان
- ضخیم شدن پوست پستان
علائم و نشانه ها معمولاً فقط در یک پستان رخ می دهند. این بیماری معمولاً از نوک پستان شروع می شود و می تواند به ناحیه پستان و سایر نواحی پستان گسترش یابد.
تغییرات پوستی معمولا زودتر به وجود آمده و از بین می روند یا به درمان موضعی پاسخ می دهند و به نظر می رسد که پوست در حال بهبودی است. به طور معمول، علائم و نشانه ها چندین ماه قبل از تشخیص ایجاد می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
هرگونه تغییرات را در پستان برسی نمایید. در صورت احساس توده در پستان یا خارش یا سوزش پوستی که بیش از یک ماه ادامه داشت، به پزشک مراجعه نمایید.
اگر در حال درمان آسیب پوستی روی پستان هستید و با درمان این عارضه برطرف نمی شود، به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری
علت ایجاد بیماری پاژه پستان مشخص نیست. تئوری که در این مورد پذیرفته شده است آن است که بیماری پاژه پستان ناشی از سرطان مجرای پستان می باشد. سلول های سرطان حاصل از تومور از طریق مجرای شیر به نوک پسته ها و بافت اطراف وارد می شود. تئوری دیگر این است که بیماری می تواند از جمله بیماری های نوک پستان باشد و به طور مستقل در آن ایجاد شود.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
فاکتورهای خطر که می تواند احتمال ایجاد بیماری پاژه پستان را افزایش دهد همان فاکتورهایی است که ریسک ایجاد سرطان پستان را در پی دارد.
برخی فاکتورها که فرد را بیشتر مستعد ابتلا به سرطان پستان (سرطان پستان) می کند عبارت است از:
- سن. شانس ابتلا به سرطان پستان با افزایش سن افزایش می یابد.
- سابقه شخصی ابتلا به عارضه های پستانی. ابتلا به کارسینومای لوبولار درجا و یا هایپرپلازی آتیپیکال پستان، ریسک ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.
- سابقه شخصی ابتلا به سرطان پستان. ابتلا به سرطان در یکی از پستان ها، خطر ایجاد سرطان در پستان دیگر را نیز افزایش خواهد داد.
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان. اگر خواهر، مادر یا دختر فردی به سرطان پستان یا تخمدان یا هر دوی آن دچار شده باشند، خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتر خواهد بود.
- جهش های موروثی که خطر بروز سرطان را افزایش می دهند. نقص در یکی از ژن ها مخصوصا BRCA1 و BRCA2 فرد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هم چنین سرطان تخمدان قرار می دهد.
- قرار گرفتن در معرض تشعشع. اگر شخص در ناحیه قفسه سینه تحت رادیوتراپی قرار گرفته باشد، در آینده بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار خواهد داشت.
- افزایش وزن. افزایش بیش از حد وزن مخصوصا بعد از دوران یائسگی می تواند ریسک ایجاد سرطان پستان را افزایش دهد.
- شروع قاعدگی در سنین پایین. شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی خطر را افزایش می دهد.
- یائسگی در سنین بالا. یائسگی در سنین بالاتر، احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.
- باردار نشدن. اگر فردی هرگز باردار نشده باشد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان می باشد.
- هورمون درمانی یائسگی. مصرف استروژن بعد از یائسگی به منظور کاهش علائم آزاردهنده آن، خطر ایجاد سرطان پستان را در برخی خانم ها افزایش می دهد. احتمال ابتلا، با قطع مصرف دارو کاهش می یابد.
- الکل. مصرف بیش از حد الکل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
پیشگیری از بروز بیماری
کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در افرادی با ریسک متوسط
ایجاد تغییرات در زندگی روزمره به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک می کند. سعی کنید:
- با پزشک خود در مورد غربالگری سرطان پستان صحبت کنید. با پزشک خود در مورد زمان شروع معاینه و آزمایش های غربالگری سرطان پستان، مانند معاینه بالینی پستان و ماموگرافی، مشورت کنید.
با پزشک خود در مورد فواید و خطرات غربالگری صحبت کنید. با هم می توانید تصمیم بگیرید که کدام استراتژی های غربالگری سرطان پستان برای شخص شما مناسب است.
- از طریق خودآزمایی هر از گاهی پستان خود را بررسی نمایید. در صورت ایجاد تغییرات جدید، برآمدگی یا سایر علائم غیر معمول در پستان، سریعاً با پزشک خود مشورت کنید.
آگاهی از پستان نمی تواند از سرطان پستان جلوگیری کند، اما می تواند به درک بهتر تغییرات طبیعی پستان ها و شناسایی علائم و نشانه های غیر معمول کمک کند.
- الکل را در حد اعتدال بنوشید. اگر مشروبات الکلی مصرف می کنید، این کار را در حد اعتدال انجام دهید. برای بزرگسالان سالم، این به معنای حداکثر یک لیوان در روز برای زنان و حداکثر دو لیوان در روز برای مردان می باشد.
- بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. اگر اخیراً فعال نبوده اید، از پزشک خود در مورد فواید و خطرهای آن بپرسید.
- بهتر است هورمون درمانی بعد از یائسگی را قطع کنید. هورمون درمانی ترکیبی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد. با پزشک خود در مورد فواید و خطرات هورمون درمانی صحبت کنید.
علائم و نشانه های آزاردهنده ای در دوران یائسگی تجربه می شود و گاهی برای شخص، افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان به قیمت تسکین علائم و نشانه های یائسگی، قابل قبول می باشد.
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان، بهتر است از کمترین دوز هورمون درمانی ممکن در کوتاه ترین زمان استفاده شود.
- وزن سالم داشته باشید. اگر وزن شما مناسب است، برای حفظ آن تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، با پزشک خود در مورد راهکارهای صحیح انجام آن صحبت کنید. میزان کالری دریافتی روزانه خود را کاهش و زمان و شدت فعالیت جسمانی خود را به مرور افزایش دهید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید. داشتن یک رژیم غذایی مدیترانه ای همراه با مصرف روغن زیتون فوق بکر و آجیل مخلوط خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد. رژیم مدیترانه ای بیشتر بر روی غذاهای گیاهی مانند میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل تمرکز دارد. افرادی که از رژیم مدیترانه ای پیروی می کنند، چربی های سالم مانند روغن زیتون را به جای کره و ماهی را به جای گوشت قرمز انتخاب می کنند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در افراد با ریسک بالا
اگر پزشک تشخیص داده است که شخص در معرض خطر بسیار بالای ابتلا به سرطان پستان قرار دارد، گزینه های کاهش خطر ابتلا به این بیماری می توانند شامل موارد زیر باشند:
- داروهای پیشگیرانه (شیمی درمانی). داروهای مسدود کننده استروژن خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهند.
این داروها عوارض جانبی زیادی دارند، بنابراین پزشکان این داروها را تنها برای کسانی که به شدت در معرض ابتلا به این بیماری هستند، تجویز می کنند.
- جراحی پیشگیرانه. در این روش، پستان های سالم از طریق جراحی برداشته می شوند (ماستکتومی پیشگیرانه). همچنین گاهی پزشک، برداشتن تخمدان های سالم (اووفورکتومی پیشگیرانه) را نیز برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان و سرطان تخمدان توصیه می کند.
تشخیص
آزمایش و روش های مورد استفاده برای تشخیص بیماری پستان پاژه عبارتند از:
- معاینه پستان. پزشک هر دو پستان و گره های لنفاوی زیر بغل را از نظر وجود توده یا ناهنجاری های دیگر معاینه می کند.
- ماموگرافی. ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی از پستان است. ماموگرافی معمولاً برای غربالگری سرطان پستان استفاده می شود. در صورت تشخیص ناهنجاری در ماموگرافی غربالگری، پزشک ماموگرافی تشخیصی را برای ارزیابی بیشتر این ناهنجاری توصیه می کند.
- سونوگرافی پستان. در سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویری از ساختارهای داخل بدن استفاده می شود. از سونوگرافی می توان برای تعیین اینکه آیا توده پستان یک توده جامد است یا کیست پر از مایع استفاده می شود.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی پستان (MRI). دستگاه MRI از آهنربا و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری از داخل پستان استفاده می کند. قبل از MRI پستان، ماده رنگی در ورید تزریق می شود.
- بیوپسی بافت پستان. در طول انجام بیوپسی، پزشک نمونه کوچکی از بافت مشکوک را برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی می کند. نمونه بیوپسی برای تعیین نوع سلول‌های درگیر در سرطان پستان، میزان تهاجمی بودن (درجه) سرطان، و این که آیا سلول‌های سرطانی گیرنده‌های هورمونی یا گیرنده‌های دیگری دارند که ممکن است بر گزینه‌های درمانی تأثیر بگذارد، آنالیز می شوند.
بسته به شرایط بیمار از آزمایش ها و روش های تشخیصی مختلفی استفاده می شود.
درمان
معمولاً یکی از اصلی ترین درمان های بیماری پاژه پستان، جراحی می باشد. نوع جراحی به شرایط پوست اطراف نوک پستان و میزان پیشرفته بودن سرطان بستگی دارد.
گزینه های جراحی عبارتند از:
- برداشتن کل پستان (ماستکتومی). ماستکتومی عملی است که تمام بافت پستان برداشته می شود. در اکثر روش های ماستکتومی تمام بافت پستان -غدد شیری، مجاری شیری، بافت چربی و مقداری از پوست، از جمله نوک پستان و نواحی پستان (ماستکتومی کامل یا ساده)- برداشته می شود.
- برداشتن تومور پستان (لامپکتومی). در لامپکتومی، که به عنوان جراحی حفظ پستان نامیده می شود، جراح، تومور و حاشیه کوچکی از بافت سالم اطراف را برمی دارد. ممعمولاً پس از این جراحی، رادیوتراپی نیز انجام می شود.
- برداشتن تعدادی از گره های لنفاوی (بیوپسی گره نگهبان). برای تعیین اینکه آیا سرطان گره های لنفاوی را نیز درگیر کرده است یا خیر، جراح در مورد لزوم برداشتن آن دسته از گره های لنفاوی که تخلیه لنفاوی ناحیه سرطانی در ابتدا به آن ها صورت می گیرد، تصمیم گیری می کند.
اگر هیچ سلول سرطانی در گره های لنفاوی یافت نشود، احتمال پیدا شدن سلول سرطانی در گره های لنفاوی باقی مانده اندک است و بنابراین نیازی به برداشتن گره های لنفی دیگر نمی باشد.
- برداشتن گره های لنفاوی (دایسکشن گره های لنفاوی زیر بغل). اگر سلول سرطانی در گره های لنفاوی نگهبان یافت شود، جراح در مورد لزوم برداشتن باقی گره های لنفاوی تصمیم گیری می کند.
- برداشتن هر دو پستان. برخی از افراد مبتلا به سرطان در یک پستان می توانند انتخاب کنند که پستان (سالم) دیگر نیز برداشته شود (ماستکتومی پیشگیرانه طرف مقابل). زمانی که به دلیل استعداد ژنتیکی یا سابقه خانوادگی بیماری، خطر ابتلا به سرطان در پستان دیگر افزایش می یابد، این گزینه می تواند به عنوان پیشگیری مطرح شود.
درمان ادجوونت
پس از جراحی، معمولاً پزشک درمان کمکی با داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی)، پرتودرمانی یا هورمون درمانی را برای جلوگیری از عود سرطان پستان توصیه می کند.
انتخاب نوع درمان به گستردگی سرطان و عواملی همچون گیرنده های استروژن یا پروژسترون بستگی دارد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
پزشک عمومی پس از شک به بیماری، فرد را به پزشک متخصص در زمینه درمان بیماری های پستان ارجاع داده می دهد.
آن چه می توانید انجام دهید
- از هرگونه محدودیت قبل از قرار اطلاع داشته باشید. در زمان تعیین وقت ویزیت، حتماً بپرسید که آیا لازم است کاری را از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
- علائم خود را بنویسید، حتی آن دسته که به نظر ربطی به بیماری ندارند.
- اطلاعات شخصی مهم را بنویسید اعم از هرگونه استرس عمده یا تغییرات اخیر زندگی.
- فهرستی از تمام داروها تهیه کنید. حتی ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید را بنویسید.
- به هنگام ملاقات با پزشک بهتر است یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست را همراه داشته باشید. زیرا او می تواند شما را در به خاطر سپردن همه مواردی که پزشک عنوان می کند یاری رساند.
- لیستی از سوالات خود را آماده کنید.
زمان ملاقات با پزشک محدود است لذا تهیه لیستی از سوالات در صرفه جویی در وقت کمک می کند. سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی باعث علائم یا بیماری من شده است؟
- سایر علل احتمالی علائم یا وضعیت من چیست؟
- بهه چه آزمایشی نیاز دارم؟
- آیا شرایط من موقتی است یا مزمن؟
- بهترین راهکار درمانی کدام است؟
- روش درمانی جایگزینی که پیشنهاد می کنید چیست؟
- به بیماری دیگری نیز مبتلا هستم، چطور می توانم این شرایط را با هم کنترل کنم؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
- چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟
- چه چیزی تعیین می کند که آیا باید برای ملاقات بعدی برنامه ریزی کنم؟
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً سوالاتی خواهد پرسید، از جمله:
- آیا ماهیت پوست نوک پوست تغییراتی داشته است؟
- آیا نوک پستان دچار ترشح، خونریزی، سوزش و یا خارش می باشد؟
- آیا علائم و نشانه های دیگری در پستان مانند توده یا تغییر پوست پستان مشاهده شده است؟
- آیا درد پستان وجود دارد؟
- از چه زمانی علائم و نشانه ها بروز کرده است؟
پزشک احتمالا سوالاتی را در مورد سابقه شخصی و خانوادگی ابتلا به این بیماری و هم چنین سایر فاکتورهای خطرساز مربوط به سرطان پستان خواهد پرسید.
_result.webp)
