سرطان زبان

سرطان زبان، یکی از انواع سرطان های سر و گردن است که در دو قسمت بدنه و پایه زبان ممکن است بروز کند. عواملی همچون استعمال دخانیات، مصرف الکل و ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی می تواند احتمال ابتلا به سرطان زبان را افزایش دهد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سرطان زبان، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

نگاه کلی

سرطان زبان نوعی سرطان بوده که از سلول های زبان شروع می شود. زبان از گلو شروع می شود و تا دهان امتداد می یابد. از ماهیچه ها و اعصابی تشکیل شده است که به حرکت و عملکرد، از جمله حس چشایی، صحبت کردن، خوردن و بلع کمک می کند.

سرطان زبان که از دهان شروع می شود با سرطان زبان که از گلو شروع می شود متفاوت است.

• سرطان زبان در دهان را سرطان زبان دهانی می نامند. سرطان زبان در دهان می تواند بلافاصله علائم ایجاد کند. پزشک، دندانپزشک یا سایر اعضای تیم مراقبت های بهداشتی ممکن است ابتدا متوجه آن شود زیرا این قسمت از زبان به راحتی دیده و معاینه می شود.
• سرطان زبان در گلو، سرطان زبان دهانی-حلقی (اوروفارنژیال) نامیده می شود که ممکن است قبل از ایجاد علائم برای مدتی رشد کند. علائم آن معمولاً به صورتی هستند که ممکن است در نتیجه عوامل مختفی ایجاد شود. اگر گلودرد یا گوش درد دارید، تیم مراقبت بهداشتی ممکن است ابتدا علل دیگری به جز سرطان را بررسی کند. سرطان پشت زبان به سختی قابل مشاهده و بررسی است. به این دلایل، سرطان اغلب فوراً تشخیص داده نمی شود. این بیماری اغلب پس از گسترش سلول های سرطانی به غدد لنفاوی گردن یافت می شود.

انواع مختلفی از سرطان می توانند روی زبان تأثیر بگذارند. سرطان زبان اغلب در سلول های نازک و مسطحی که سطح زبان را پوشانده اند، به نام سلول های سنگفرشی شروع می شود. سرطان زبان که در این سلول ها شروع می شود، کارسینوم سلول سنگفرشی نامیده می شود.

تیم مراقبت های بهداشتی، نوع سلول های سرطانی را هنگام تهیه و تنظیم برنامه درمانی در نظر می گیرند. این تیم همچنین محل و اندازه سرطان را در نظر می گیرند. درمان سرطان زبان معمولاً شامل جراحی و پرتودرمانی است. گزینه های دیگر ممکن است شیمی درمانی و درمان هدفمند باشد.

علائم

سرطان زبان ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند. گاهی اوقات توسط پزشک یا دندانپزشک که به عنوان بخشی از معاینه، دهان را برای علائم سرطان معاینه می کند، پیدا می شود.

هنگامی که سرطان زبان در دهان اتفاق می افتد، اولین علامت اغلب زخم روی زبان است که خوب نمی شود. علائم دیگر ممکن است شامل درد یا خونریزی در دهان و توده یا ضخیم شدن زبان باشد.

هنگامی که سرطان زبان در گلو اتفاق می افتد، اولین علامت می تواند تورم گره های لنفاوی گردن باشد. علائم دیگر ممکن است شامل سرفه خونی، کاهش وزن و گوش درد باشد. همچنین ممکن است یک توده در پشت دهان، گلو یا گردن وجود داشته باشد.

سایر علائم سرطان زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• لکه قرمز یا سفید روی زبان یا مخاط دهان.
• گلودرد مداوم.
• احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده است.
• بی حسی دهان یا زبان.
• مشکل یا درد در جویدن، بلع، یا حرکت فک یا زبان.
• تورم فک.
• تغییر در صدا.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر علائمی دارید که شما را نگران می کند، به یک پزشک، دندانپزشک یا سایر پزشکان متخصص مراجعه کنید.

علل بیماری

سرطان زبان زمانی شروع می شود که تغییراتی در DNA سلول های سالم زبان ایجاد شود. DNA یک سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات باعث می شوند که سلول ها خارج از کنترل رشد کنند و زمانی که سلول‌ های سالم به عنوان بخشی از چرخه زندگی طبیعی خود می میرند، این سلول ها به زندگی خود ادامه می دهند که باعث تجمع سلول ها می شود. تجمع بی رویه سلول ها می تواند باعث تشکیل تومور شود. با گذشت زمان، سلول ها می توانند از تومور اصلی جدا شده و به سایر نقاط بدن گسترش یابند.

همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث تغییراتی می شود که منجر به سرطان زبان می شود. در بروز برخی از سرطان‌های زبان که در گلو اتفاق می‌افتند، ویروس پاپیلومای انسانی که HPV نیز نامیده می‌شود، می‌تواند نقش آفرین باشد. HPV نوعی ویروس رایج است که از طریق تماس جنسی منتقل می شود. سرطان زبان در گلو که توسط HPV ایجاد می‌شود، در مقایسه با سرطان زبان در گلو که به HPV مرتبط نیست، به درمان بهتر پاسخ می‌دهد.

عوامل خطرساز

رایج ترین عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان زبان را افزایش دهند عبارتند از:

• مصرف تنباکو. تنباکو بزرگترین عامل خطر سرطان زبان است. همه اشکال تنباکو، از جمله سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و انفیه و سایر دخانیات، این خطر را افزایش می دهند.
• مصرف الکل. نوشیدن مکرر و زیاد الکل خطر ابتلا به سرطان زبان را افزایش می دهد. مصرف مشروبات الکلی و تنباکو با هم خطر را بیشتر می کند.
• قرار گرفتن در معرض HPV. در سال‌های اخیر، سرطان زبان در گلو در افرادی که در معرض انواع خاصی از HPV قرار گرفته اند، شایع‌تر شده است.

سایر عوامل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مرد بودن. مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان زبان هستند. این ممکن است ناشی از میزان بالای مصرف تنباکو و الکل در مردان باشد.
• افزایش سن. افراد بالای 45 سال در معرض خطر ابتلا به سرطان زبان هستند. این معمولاً ناشی از سال ها استفاده از تنباکو و الکل می باشد.
• مشکل در حفظ بهداشت دهان. عدم مراقبت از دندان ها می تواند به بروز سرطان زبان کمک کند. این خطر در افرادی که از الکل و تنباکو استفاده می کنند بیشتر است.
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف. این می تواند در صورت مصرف دارو برای تضعیف سیستم ایمنی بدن، مانند درمان پس از پیوند عضو رخ دهد. همچنین می تواند ناشی از بیماری، مانند عفونت با HIV باشد.

پیشگیری از بروز بیماری

شما می توانید خطر ابتلا به سرطان زبان را با موارد زیر کاهش دهید:

• عدم مصرف تنباکو. اگر از تنباکو استفاده نمی کنید، مصرف آن را شروع نکنید. اگر در حال حاضر از هر نوع تنباکویی استفاده می کنید، با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد استراتژی هایی برای کمک به ترک سیگار صحبت کنید.
• مصرف الکل را محدود کنید. اگر مصرف الکل را انتخاب می کنید، این کار را در حد اعتدال انجام دهید. برای بزرگسالان سالم، این یعنی حداکثر یک لیوان در روز برای زنان و حداکثر دو لیوان در روز برای مردان.
• واکسن HPV. دریافت واکسن برای جلوگیری از عفونت HPV ممکن است خطر ابتلا به سرطان های مرتبط با HPV مانند سرطان زبان را کاهش دهد. از تیم مراقبت های بهداشتی خود بپرسید که آیا واکسن HPV برای شما مناسب است یا خیر.
• معاینات بهداشتی و دندانپزشکی منظم داشته باشید. در طول قرار ملاقات، دندانپزشک، پزشک یا سایر اعضای تیم مراقبت های بهداشتی می توانند دهان را از نظر علائم سرطان و تغییرات پیش سرطانی بررسی کنند.

تشخیص

سرطان زبان معمولاً ابتدا توسط یک پزشک، دندانپزشک یا سایر اعضای تیم مراقبت های بهداشتی در طی معاینات معمول پیدا می شود. تعدادی از آزمایش ها و روش ها برای کمک به تشخیص سرطان زبان استفاده می شود. اینکه کدام یک برای شما بهتر است بستگی به سابقه پزشکی بیمار و علائم شما دارد.

آزمایش سرطان زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه دهان و گلو. در یک معاینه جسمی، یکی از اعضای تیم مراقبت های بهداشتی به دهان، گلو و گردن بیمار نگاه می کند. هرگونه توده روی زبان و گره های لنفاوی متورم در گردن بررسی می شود.
• استفاده از یک دوربین کوچک برای نگاه کردن به دهان و گلو. این آزمایش که آندوسکوپی نامیده می شود، از یک لوله نازک با نور و دوربین استفاده می کند. لوله به بینی و سپس حلق وارد می شود و وجود علائم سرطان زبان در دهان و گلو بررسی می شود. همچنین ممکن است برای مشاهده اینکه آیا سرطان به سایر قسمت‌های گلو، مانند تارهای صوتی، گسترش یافته است یا خیر، استفاده شود.
• برداشتن نمونه بافت برای آزمایش. این آزمایش که بیوپسی نامیده می شود، شامل نمونه برداری از سلول های زبان است. انواع مختلفی از روش های بیوپسی وجود دارد. یک نمونه ممکن است با بریدن یک تکه از بافت مشکوک یا کل ناحیه جمع آوری شود. نوع دیگری از بیوپسی از یک سوزن نازک استفاده می کند که مستقیماً در ناحیه مشکوک قرار می گیرد تا نمونه ای از سلول ها را جمع آوری کند. نمونه ها برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شوند. در آزمایشگاه، بررسی ها می توانند سرطانی بودن سلول ها را تشخیص دهند. آزمایش‌های دیگر اطلاعات بیشتری در مورد سلول‌های سرطانی می‌دهند، مانند اینکه آیا آنها علائمی از HPV را نشان می‌دهند یا خیر.
• تست های تصویربرداری. تست های تصویربرداری تصاویری از بدن را ثبت می کنند. تصاویر می توانند اندازه و محل سرطان را نشان دهند. تست های تصویربرداری مورد استفاده برای سرطان زبان ممکن است شامل رادیوگرافی ساده و سی تی، ام آر آی و توموگرافی گسیل پوزیترون که PET نیز نامیده می شود، باشد.

گاهی اوقات در رادیوگرافی از بلع باریم نیز کمک گرفته می شود. در این نوع تصویربرداری، مایعی به نام باریم به بررسی علائم سرطان در گلو کمک می کند. باریم همچون پوششی درون گلو را می پوشاند و دیدن آن را در تصاویر آسان تر می کند. ممکن است از سونوگرافی برای بررسی سرطان در گره های لنفاوی استفاده شود. سونوگرافی تصاویر را با استفاده از امواج صوتی ایجاد می کند. این روش می تواند نشان دهد که آیا سرطان به گره های لنفاوی گردن گسترش یافته است یا خیر.

درمان

درمان سرطان زبان معمولاً شامل جراحی و به دنبال آن پرتودرمانی، شیمی درمانی یا هر دو است. تیم مراقبت های بهداشتی فاکتورهای زیادی همچون سن، سلامت کلی فرد، محل سرطان و سرعت رشد آن را هنگام تنظیم یک برنامه درمانی در نظر می گیرد. این تیم همچنین ممکن است گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن و نتایج آزمایش ها روی سلول های سرطانی را بررسی کند.

جراحی سرطان زبان

جراحی، رایج ترین درمان سرطان زبان است. عمل های مورد استفاده برای درمان سرطان زبان عبارتند از:

• جراحی برای برداشتن قسمتی از زبان یا تمام آن. این عمل جراحی گلوسکتومی نامیده می شود. جراح، بافت سرطانی و برخی از سلول های سالم اطراف آن را که حاشیه سالم نامیده می شود، برمی دارد. حذف حاشیه سالم کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که تمام سلول های سرطانی برداشته شده اند. اینکه جراح چه مقدار از زبان را بردارد به اندازه سرطان بستگی دارد.
  
  جراحی ممکن است مقداری از زبان یا تمام زبان را بردارد. گاهی اوقات جراحی باعث ایجاد مشکل در صحبت کردن و بلع می شود. این بستگی به میزان برداشتن زبان دارد. فیزیوتراپی و توانبخشی می تواند به بهبود این مشکلات کمک کند. جراحان از ابزارهای برش برای حذف سلول های سرطانی استفاده می کنند. ابزارها برای دسترسی به سرطان در دهان قرار می گیرند.
  
  اگر سرطان زبان در گلو باشد، جراحان ممکن است دوربین‌های کوچک و ابزارهای مخصوص را از طریق دهان داخل گلو قرار دهند تا به سرطان برسند. به این روش "جراحی ترانس اورال" می گویند. در برخی از مراکز پزشکی، ابزارها در انتهای بازوهای رباتیک قرار می گیرند که جراح از طریق کامپیوتر کنترل می کند. به این عمل جراحی رباتیک ترانس اورال می گویند. جراحی رباتیک به جراح کمک می کند تا بتواند جراحی را در نواحی صعب العبور دهان و گلو، به ویژه قسمت های پشت زبان انجام دهد.
  
  
• جراحی برای برداشتن گره های لنفاوی در گردن. هنگامی که سرطان زبان گسترش می یابد، اغلب ابتدا گره های لنفاوی گردن را درگیر می کند. اگر علائمی مبنی بر گسترش سرطان به گره های لنفاوی مشاهده شود، ممکن است لازم باشد برخی از آن ها با جراحی دایسکشن گردن برداشته شوند. حتی اگر هیچ نشانه ای از سرطان در گره های لنفاوی وجود نداشته باشد، ممکن است برخی از آنها برای احتیاط جراحی شوند.
  
  برای رسیدن به گره های لنفاوی، جراح برشی در گردن ایجاد می کند و غدد لنفاوی را از طریق آن خارج می کند. این گره های لنفاوی مورد آزمایش قرار می گیرند. اگر سلول سرطانی در گره های لنفاوی یافت شود، ممکن است به درمان دیگری برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده نیاز باشد. گزینه ها ممکن است شامل پرتودرمانی یا پرتودرمانی همراه با شیمی درمانی باشد.
  
  گاهی اوقات می توان تنها چند گره لنفاوی را برای آزمایش برداشت. این روش، بیوپسی گره نگهبان نام دارد که شامل برداشتن گره های لنفاوی است که احتمال گسترش سرطان به آنها بیشتر است. گره های لنفاوی برای سرطان مورد آزمایش قرار می گیرند. اگر سلول سرطانی تشخیص داده نشود، به احتمال زیاد سرطان گسترش نیافته است. بیوپسی گره نگهبان برای همه مبتلایان به سرطان زبان جزء گزینه های درمان نیست و فقط در شرایط خاصی استفاده می شود.
  
  
• جراحی ترمیمی. زمانی که قسمت هایی از صورت، فک یا گردن در حین جراحی برداشته می شود، ممکن است جراحی ترمیمی مورد نیاز باشد. استخوان یا بافت سالم ممکن است از سایر قسمت‌های بدن گرفته شود و برای پر کردن شکاف‌های باقی مانده از سرطان استفاده شود. این بافت ها می توانند جایگزین بخشی از لب، زبان، کام یا فک، صورت، گلو یا پوست شود. در صورت تمایل به بازسازی برای جایگزینی قسمت هایی از زبان، این کار معمولاً همزمان با جراحی برای برداشتن سرطان انجام می شود.

سایر درمان های سرطان زبان

سایر درمان های سرطان زبان عبارتند از:

• پرتو درمانی. در پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قدرتمند برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. انرژی می تواند از پرتوهای ایکس، پروتون ها یا منابع دیگر تأمین شود. در طول پرتودرمانی، دستگاهی پرتوهای انرژی را به نواحی مورد نظر از بدن هدایت می‌کند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. گاهی اوقات پرتودرمانی درمان اصلی سرطان زبان است، همچنین می تواند پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده شود. گاهی اوقات در صورت گسترش سرطان از پرتو درمانی و شیمی درمانی برای درمان سایر قسمت ها مانند گره های لنفاوی به طور همزمان استفاده می شود. پرتودرمانی برای سرطان زبان می تواند بلع را دشوار کند. غذا خوردن می تواند دردناک یا دشوار شود.
• شیمی درمانی. در شیمی درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند. ممکن است قبل از جراحی برای کاهش اندازه تومور از شیمی درمانی استفاده شود. همچنین ممکن است بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های باقی مانده استفاده شود. گاهی اوقات شیمی درمانی همزمان با پرتودرمانی انجام می شود زیرا باعث می شود پرتودرمانی بهتر عمل کند.
• درمان هدفمند. در درمان هدفمند از داروهایی استفاده می شود که قسمت های خاصی در سلول های سرطانی حمله می کنند. درمان هدفمند برای درمان عود یا گسترش سرطان زبان استفاده می شود.
• ایمونوتراپی. ایمونوتراپی درمانی با دارو است که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند سلول های سرطانی را از بین ببرد. سیستم ایمنی بدن با حمله به میکروب ها و سایر سلول هایی که نباید در بدن باشند، با بیماری ها مبارزه می کند. سلول های سرطانی با پنهان شدن از سیستم ایمنی، زنده می مانند. ایمونوتراپی به سلول های سیستم ایمنی کمک می کند تا سلول های سرطانی را پیدا کرده و از بین ببرند. ایمونوتراپی ممکن است زمانی استفاده شود که سرطان پیشرفته باشد و سایر درمان ها کمکی نکرده باشند.
• آزمایش های بالینی. کارآزمایی‌های بالینی، مطالعات درمان‌های جدید هستند. این مطالعات فرصتی برای امتحان آخرین درمان ها فراهم می کند. خطر عوارض جانبی ممکن است شناخته نشده باشد. از یکی از اعضای تیم مراقبت های بهداشتی خود بپرسید که آیا می توانید در یک کارآزمایی بالینی شرکت کنید.

درمان سرطان پیشرفته زبان می تواند بر توانایی صحبت کردن و خوردن تأثیر بگذارد. کار با یک تیم توانبخشی ماهر می تواند به شما کمک کند تا با تغییراتی که در نتیجه درمان سرطان زبان ایجاد می شود کنار بیایید.

راهکار هایی برای کنار آمدن با بیماری

با گذشت زمان، خواهید فهمید که چه چیزی به شما کمک می کند تا با حس عدم اطمینان و پریشانی کنار بیایید. تا آن زمان، ممکن است موارد زیر به شما کمک کند:

• درباره سرطان زبان به اندازه کافی بیاموزید تا در مورد درمان خود تصمیم بگیرید. از پزشک خود در مورد بیماری خود، از جمله نتایج آزمایش، گزینه های درمانی و در صورت تمایل پیش آگهی خود بپرسید.
• ارتباط با دوستان و خانواده را حفظ کنید. قوی نگه داشتن روابط به شما کمک می کند تا با بیماری خود کنار بیایید. دوستان و خانواده می توانند پشتیبانی لازم را از قبیل کمک در مراقبت از خانه در صورت بستری بودن در بیمارستان را فراهم کنند و هنگامی که روحیه خود را از دست می دهید می توانند از نظر عاطفی شما را حمایت کنند.
• کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید. شنونده خوبی پیدا کنید که مایل باشد به صحبت های شما درباره امیدها و ترس های شما گوش دهد. این ممکن است یکی از دوستان یا اعضای خانواده باشد. نگرانی و درک یک مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی یا گروه پشتیبانی سرطان نیز ممکن است مفید باشد. از پزشک خود در مورد گروه های پشتیبانی منطقه خود سوال کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر علائمی دارید که شما را نگران می کند، با یک قرار ملاقات با پزشک عمومی، دندانپزشک یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی شروع کنید.

ممکن است پزشک عمومی یا دندانپزشک شما را به یکی از پزشکان زیر ارجاع دهد:

• جراح فک و صورت.
• متخصص گوش و حلق و بینی
• انکولوژیست پزشکی
• متخصص رادیوتراپی انکولوژیست

از آنجایی که قرار ملاقات ها می تواند کوتاه باشد، و از آنجایی که اطلاعات زیادی برای بحث وجود دارد، بهتر است که آماده باشید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند آماده شوید.

آنچه می توانید انجام دهید

• از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت، حتماً از قبل بپرسید که آیا کاری وجود دارد که باید انجام دهید، مثلاً رژیم غذایی خود را محدود کنید.
• هر گونه علائمی را که تجربه می کنید، از جمله علائمی که ممکن است به بیماری مرتبط به نظر نرسد، یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
• فهرستی از تمام داروها و همچنین هر نوع ویتامین یا مکملی که مصرف می کنید تهیه کنید.
• سؤالاتی را که می خواهید بپرسید بنویسید.
• از یکی از اعضای خانواده یا دوست خود بخواهید که شما را همراهی کند. گاهی اوقات ممکن است به خاطر سپردن تمام اطلاعاتی که در طی قرار ملاقات به شما ارائه می شود دشوار باشد. شخصی که شما را همراهی می کند ممکن است چیزی را که فراموش کرده اید را به یاد داشته باشد.

زمان قرار ملاقات ممکن است محدود باشد، بنابراین فهرستی از سوالات را آماده کنید تا به شما کمک کند تمرکز خود را حفظ کنید. بهتر است سؤالات خود را از مهم ترین به کم اهمیت ترین فهرست کنید. برای سرطان زبان، برخی از سوالات اساسی عبارتند از:

• سرطان زبان من در چه مرحله ای است؟
• می توانید گزارش آسیب شناسی را برای من توضیح دهید؟ آیا می توانم یک کپی از گزارش آسیب شناسی خود داشته باشم؟
• آیا به آزمایش های بیشتری نیاز دارم؟
• گزینه های درمانی برای سرطان زبان من چیست؟
• مزایا و خطرات هر گزینه چیست؟
• آیا یک گزینه درمانی وجود دارد که نسبت به بقیه ارجعیت داشته باشد؟
• آیا باید به یک متخصص دیگر رجوع کنم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
• آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟

علاوه بر سؤالاتی که آماده کرده اید، از پرسیدن سؤالات دیگر در طول قرار خود دریغ نکنید.

از پزشک چه انتظاری می رود

برای پاسخ به برخی از سوالات اساسی در مورد علائم و سلامت خود آماده باشید، مانند:

• اولین بار چه زمانی علائم را تجربه کردید؟
• آیا علائم مداوم بوده یا گاه به گاه؟
• شدت علائم چقدر است؟
• به نظر می رسد چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
• به نظر می رسد چه چیزی علائم را تشدید می کند؟