کرمک، که با نام های کرم سوزنی یا کرم نخی نیز شناخته می شود، یک نوع انگل روده ای کوچک و سفیدرنگ است که می تواند به راحتی در بین انسان ها، به ویژه کودکان، شیوع یابد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم آلودگی با کرمک، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
عفونت کرمک (کرم سوزنی) چیست؟
عفونت کرمک، که با نام های کرم سوزنی یا کرم نخی نیز شناخته می شود، رایج ترین نوع عفونت کرم روده در ایالات متحده و یکی از شایع ترین عفونت ها در سراسر جهان است. کرم های کرمک نازک و سفید هستند و طول آنها تقریباً 6 تا 13 میلی متر است.
در این بیماری زمانی که فرد به حالت خوابیده درمی آید، کرم های ماده کرمک هزاران تخم را در چین و چروک پوست اطراف مقعد قرار می دهند. اکثر افراد آلوده هیچ علائمی ندارند اما برخی از افراد دچار خارش مقعدی و خواب ناآرام می شوند.
این عفونت اغلب در کودکان مدرسه ای رخ می دهد و تخم های کوچک (میکروسکوپی) کرمک به راحتی از کودکی به کودک دیگر منتقل می شوند. درمان شامل استفاده از داروهای خوراکی است که کرم های کرمک را از بین می برد. همچنین، شستشوی کامل لباس خواب، ملافه و لباس زیر نیز حائز اهمیت است. برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی، باید کل خانواده تحت درمان قرار بگیرند.
علائم کرمک (کرم سوزنی) چیست؟
علائم عفونت کرمک شامل موارد زیر است:
- خارش ناحیه مقعد یا واژن
- بی خوابی، تحریک پذیری، دندان قروچه و بی قراری
- درد معده و حالت تهوع
کرم های سوزنی اغلب علائم خاصی ایجاد نمی کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت خارش شدید مقعدی، به خصوص شب ها، با پزشک خود مشورت کنید.
علل ابتلا به عفونت کرمک (کرم سوزنی)
بلع و تنفس تخم کرمک، باعث ایجاد عفونت می شود. تخم های میکروسکوپی کرمک می توانند با غذای آلوده، نوشیدنی یا تماس دست به دهان منتقل شوند. پس از بلع، تخم ها در عرض چند هفته به کرمهای بالغ تبدیل می شوند.
کرم های ماده برای تخم گذاری به ناحیه مقعد حرکت می کنند، که اغلب منجر به خارش مقعدی می شود. هنگام خاراندن ناحیه، تخم ها به انگشتان دست می چسبند و زیر ناخن های فرد قرار می گیرند. تخم ها سپس به سطوح دیگر مانند اسباب بازی، ملافه یا صندلی توالت منتقل می شوند. همچنین می توانند از انگشتان آلوده به غذا، مایعات، لباس یا افراد دیگر منتقل شوند و به مدت دو تا سه هفته روی سطح زنده بمانند.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عوامل خطرساز برای عفونت کرم سوزنی شامل:
- سنین پایین: عفونت کرمک بیشتر در کودکان 5 تا 10 ساله رخ می دهد. تخم های کوچک و میکروسکوپی کرمک به راحتی به اعضای خانواده، مراقبان یا سایر کودکان در مدرسه یا مراکز مراقبت از کودکان منتقل می شوند. عفونت کرمک در کودکان زیر 2 سال غیر معمول است.
- زندگی در فضاهای شلوغ: افرادی که در خانه های مشترک یا شلوغ زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت کرمک هستند.
عوارض بیماری
عفونت های کرمک به طور معمول مشکلات جدی ایجاد نمی کنند. با این حال، در شرایط نادر، آلودگی های شدید می تواند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تناسلی زنان شود.
انگل کرمک می تواند از ناحیه مقعد به سمت واژن و سپس به رحم، لوله های رحمی و اطراف اندام های لگن منتقل شود و می تواند مشکلاتی مانند التهاب واژن (واژینیت) و التهاب پوشش داخلی رحم (آندومتریت) ایجاد کند.
اگرچه این موارد نادر هستند، اما دیگر عوارض عفونت کرمک شامل موارد زیر است:
- عفونت دستگاه ادراری
- کاهش وزن
- عفونت بخشی از شکم (حفره صفاقی)
پیشگیری از بروز بیماری
تخم های کرمک می توانند به مدت دو هفته به سطوحی از جمله اسباب بازی ها، شیر آب، ملحفه و نشیمنگاه توالت چسبیده باشند. بنابراین، علاوه بر تمیز کردن منظم سطوح، روش هایی برای پیشگیری از انتشار آلودگی یا جلوگیری از عفونت مجدد عبارت است از:
- استحمام در صبح: از آنجا که کرم های کرمک تخم های خود را در شب می گذارند، شستن ناحیه مقعد در صبح می تواند به کاهش تعداد آنها روی بدن کمک کند. دوش گرفتن به جلوگیری از آلودگی مجدد احتمالی کمک می کند.
- روزانه لباس زیر و ملافه را عوض کنید: این کار به بهداشت فردی کمک می نماید.
- شست وشو با آب گرم: ملافه های خواب، لباس خواب، لباس زیر، پارچه های دستشویی و حوله ها را در آب داغ بشویید تا تخم های کرمک از بین بروند. سپس در حرارت بالا خشک کنید.
- از خاراندن ناحیه مقعد خودداری کنید: ناخن های کودک خود را کوتاه کنید تا فضای کمتری برای جمع آوری تخم ها وجود داشته باشد. به کودک آموزش دهید ناخن های خود را نجوَد.
- شستن منظم دست ها: برای کاهش خطر ابتلا یا شیوع عفونت کرمک، پس از استفاده از توالت فرنگی یا تعویض پوشک و قبل از غذا خوردن، دست ها و زیرناخن های خود را به خوبی بشویید.
تشخیص عفونت کرمک (کرم سوزنی)
تشخیص عفونت کرمک توسط پزشک و با شناسایی کرم ها یا تخم های آن صورت می گیرد.
برای کمک به پزشک در فرآیند تشخیص، می توان از تست نوار استفاده کرد. این تست شامل فشار دادن یک نوار چسب شفاف به پوست اطراف مقعد است که باید بلافاصله پس از بیدار شدن فرد مشکوک به عفونت، و پیش از هرگونه استفاده از توالت، شستشو یا تعویض لباس، انجام شود تا تخم ها به نوار بچسبند.
برای دستیابی به بهترین نتیجه، توصیه می شود این تست نوار را سه روز متوالی انجام داده و سپس تکه های نوار را برای بررسی به پزشک تحویل داد. پزشک قادر خواهد بود نوار را زیر میکروسکوپ برای شناسایی تخم های کرمک بررسی کند.
درمان عفونت کرمک (کرم سوزنی)
برای پیشگیری از عفونت و عود مجدد بیماری، بهتر است برای تمامی اعضای خانواده دارو تجویز شود.
متداول ترین داروهای ضد انگل که برای کرمک استفاده می شوند عبارتند از:
در طول دوره درمان، ممکن است عوارض جانبی خفیف گوارشی تجربه شود. برای ریشه کن کردن کامل کرم های کرمک، معمولاً نیاز به مصرف حداقل دو دوز دارو است.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
هنگام برنامه ریزی برای ویزیت پزشک، در مورد نحوه انجام تست نوار سؤال کنید. این آزمایش به صورت فشار دادن قسمت چسب دار نوار به پوست اطراف مقعد، بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب است تا تخم ها به نوار بچسبند. سپس نوار برای بررسی میکروسکوپی توسط پزشک آورده می شود.
تهیه لیستی از سؤالات می تواند به افراد کمک کند تا از زمان خود با پزشک بیشترین بهره را ببرند. برای این نوع عفونت، برخی از سؤالات اساسی که می توان از پزشک پرسید عبارتند از:
- اگر یکی از اعضای خانواده کرمک دارد، آیا تمامی اعضای خانواده باید تحت درمان قرار گیرند؟
- چگونه می توان محیط خانه را از کرم ها پاکسازی کرد؟
- چگونه می توان از عفونت مجدد جلوگیری کرد؟
همواره در پرسیدن هرگونه سؤال دیگری که ممکن است برایتان پیش بیاید، تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاری می رود
پزشک احتمالاً سوالاتی از فرد می پرسد، از جمله:
- چه زمانی خارش شروع شد؟
- آیا بیشتر در شب اتفاق می افتد؟
- آیا چیزی وجود دارد که علائم را بهتر یا بدتر کند؟
- آیا سایر اعضای خانواده علائم مشابهی دارند؟
- آیا شما یا فرزندتان با شخصی که ناقل بوده تماس داشته اید؟
- آیا کرم های مرده در لباس خواب، لباس زیر یا توالت مشاهده شده اند؟
آن چه می توانید در این بین انجام دهید
در صورت تجربه خارش مقعدی، توصیه می شود از خاراندن آن نواحی خودداری شود.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.