آیا آپنه خواب خطر خونریزی مغزی، زوال عقل و سکته را افزایش می‌دهد؟

تحقیقات جدید پرده از ارتباطی مهم و پیامدساز برداشته‌اند: آپنه انسدادی خواب (OSA) یعنی اختلالی که میلیون‌ها نفر در جهان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ممکن است خطر خونریزی‌های کوچک مغزی را افزایش دهد؛ خونریزی‌هایی بسیار ظریف اما بالقوه خطرناک که با سکته مغزی و زوال عقل نیز مرتبط هستند. این یافته‌ها که در مجله علمی JAMA Network Open منتشر شده‌اند، اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام این اختلال شایع خواب را بیش از پیش برجسته می‌کنند.

آپنه انسدادی خواب زمانی رخ می‌دهد که مسیر تنفسی در طول خواب مکرراً مسدود شود. این انسداد باعث افت سطح اکسیژن، بیدار شدن‌های ناگهانی و تنفس‌های وقفه‌دار شده و طبق برآوردها بیش از ۹۳۵ میلیون بزرگسال در جهان را درگیر کرده است. اما پیامدهای این اختلال فقط به خواب بی‌کیفیت و خستگی روزانه محدود نمی‌شوند. مطالعه‌ای روی بیش از ۱,۴۰۰ فرد میانسال و سالمند نشان داده کسانی که آپنه متوسط تا شدید دارند، طی هشت سال بیش از دو برابر سایرین با خطر خونریزی‌های کوچک مغزی روبه‌رو هستند.

در این پژوهش، شرکت‌کنندگان در دوره‌های زمانی مختلف تحت تست خواب (پلی‌سومنوگرافی) و MRI مغزی قرار گرفتند. محققان افرادی را که سابقه بیماری‌های عروقی یا قلبی داشتند کنار گذاشتند تا بتوانند با دقت بیشتری اثر آپنه خواب را بررسی کنند. نتیجه واضح بود: وجود OSA متوسط تا شدید با افزایش قابل توجه خونریزی‌های کوچک در مغز ارتباط داشت؛ به‌طوری‌که در پایان هشت سال، بیش از ۷ درصد افراد مبتلا دچار این خونریزی‌ها شده بودند، در حالی که این رقم در افراد بدون آپنه فقط حدود ۳ درصد بود.

خونریزی‌های کوچک مغزی (که حاصل رسوب مزمن مواد خونی در بافت مغز هستند) در ظاهر کم‌اهمیت‌اند اما می‌توانند نشانه‌ای هشداردهنده باشند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این خونریزی‌های ریز، ریسک سکته مغزی علامت‌دار و زوال عقل را افزایش می‌دهند و بروز آن‌ها در افراد مسن بیشتر گزارش شده است. آنچه یافته‌های جدید را مهم‌تر می‌کند این است که حتی پس از کنترل عواملی نظیر فشار خون، دیابت، سیگار، سن و ژن APOE-ε4 (عامل افزایش‌دهنده خطر آلزایمر)، ارتباط میان آپنه خواب شدید و خونریزی‌های کوچک مغزی همچنان به‌طور معناداری پابرجاست.

متخصصان معتقدند مکانیسم‌هایی مانند افت اکسیژن شبانه، استرس اکسیداتیو و التهاب مداوم می‌توانند به دیواره رگ‌های مغزی آسیب بزنند و زمینه‌ساز این خونریزی‌ها شوند. با وجود ارزش بالای نتایج، محققان به محدودیت‌هایی نیز اشاره می‌کنند: شرکت‌کنندگان همه از یک جمعیت خاص (کره‌ای) بودند، تعداد افراد با آپنه شدید در ابتدا اندک بود و برخی داده‌ها بر اساس گزارش شخصی جمع‌آوری شده بودند. حتی نوع دستگاه‌های MRI در طول مطالعه متفاوت بوده که ممکن است اندکی بر دقت نتایج تأثیر گذاشته باشد.

با این حال، پیام مطالعه روشن است. آپنه انسدادی خواب دیگر نباید صرفاً یک اختلال آزاردهنده خواب تلقی شود؛ بلکه باید آن را عاملی جدی برای سلامت مغز دانست. متخصصان توصیه می‌کنند افرادی که خروپف بلند، بیداری‌های شبانه، خستگی روزانه یا وقفه‌های تنفسی در خواب دارند، باید حتماً برای بررسی آپنه خواب به پزشک مراجعه کنند.

بیماری مرتبط آپنه خواب آپنه خواب عارضه ای است که منجر به وقفه های مکرر تنفسی در طول شب می شود و حتی با زمان استراحت کافی فرد ممکن است احساس خستگی کند ی...

بیماری مرتبط سکته مغزی سکته مغزی عارضه ای است که در نتیجه اختلال در جریان خون رسانی به مغز رخ می دهد و می تواند عوارضی خطرناک مثل ناتوانی جسمی، مغزی و ...

بیماری مرتبط زوال عقل (دمانس) زوال عقل یا دمانس مجموعه ای از علائم پیچیده است که منجر به تحلیل رفتن توانایی شناختی فرد شده و علائم آن از فراموشی فراتر رفته و...