تحقیقی تازه نشان می‌دهد برای حفظ سلامت مغز، هیچ‌وقت دیر نیست. نتیجه مطالعه‌ای که به‌تازگی در مجله علمی The Lancet Healthy Longevity منتشر شده، نشان می‌دهد ترک سیگار حتی در میانسالی یا سالمندی نیز می‌تواند سرعت زوال شناختی مرتبط با افزایش سن را کاهش دهد.
با بالا رفتن سن، بسیاری از افراد دچار تغییراتی در حافظه و توانایی تمرکز می‌شوند؛ مثلاً فراموش می‌کنند کلیدهایشان را کجا گذاشته‌اند یا در انجام کارهای ذهنی دچار حواس‌پرتی بیشتری می‌شوند. این تغییرات معمولاً بخشی از روند طبیعی پیری است. اما زمانی که کاهش حافظه و توانایی تفکر به اندازه‌ای باشد که بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد، دیگر نشانه‌ای از پیری طبیعی نیست و ممکن است به «زوال شناختی شدید» منجر شود. چنین شرایطی معمولاً با بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون یا سکته مغزی مرتبط است.
پژوهشگران برای بررسی تأثیر ترک سیگار بر سلامت مغز، داده‌های مربوط به بیش از ۹۴۰۰ مرد و زن ۴۰ تا ۸۹ ساله از سه مطالعه بزرگ بین‌المللی شامل داده‌های ۱۲ کشور از جمله ایالات متحده و بریتانیا را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دادند. نیمی از شرکت‌کنندگان پیش‌تر سیگار را ترک کرده بودند و نیم دیگر همچنان سیگار می‌کشیدند.
داده‌ها نشان دادند افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند، در طول زمان حدود ۲۰ درصد کندتر از افراد سیگاری دچار کاهش عملکرد حافظه شده‌اند. همچنین توانایی‌های زبانی آنها تا ۵۰ درصد کمتر تحلیل رفته است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که کنار گذاشتن سیگار حتی در سال‌های بالاتر زندگی نیز می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت شناختی ایفا کند.
دکتر میکائلا بلومبرگ، پژوهشگر ارشد دانشگاه کالج لندن و نویسنده اصلی مقاله، درباره نتایج این مطالعه می‌گوید:
«همه می‌دانند سیگار کشیدن برای قلب و ریه‌ها مضر است، اما اکنون شواهد نشان می‌دهند که اثر آن بر مغز نیز قابل توجه است. یافته‌های ما نشان می‌دهند ترک سیگار حتی در سنین بالا هم می‌تواند روند زوال شناختی را کندتر کند.»
به گفته او، سیگار کشیدن به رگ‌های خونی کوچک مغز آسیب می‌زند و جریان خون را در بخش‌هایی از مغز که با حافظه و تفکر مرتبط هستند کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، التهاب مزمن ناشی از سیگار نیز می‌تواند به سلول‌های عصبی آسیب برساند و در طول زمان زمینه‌ساز زوال شناختی شود.
بلومبرگ همچنین تأکید می‌کند که اگرچه زوال شناختی ناشی از افزایش سن با زوال عقل ناشی از بیماری‌هایی مانند آلزایمر تفاوت دارد، اما این یافته‌ها می‌تواند سرنخی برای تحقیقات آینده باشد. او می‌گوید:
«ممکن است ترک سیگار به کاهش خطر ابتلا به زوال عقل نیز کمک کند، اما برای اثبات این ارتباط به مطالعات بیشتری نیاز داریم.»
در همین زمینه، دکتر جیمی یوهانس، متخصص ریه و مراقبت‌های ویژه در مرکز پزشکی مموریال‌کر لانگ بیچ در کالیفرنیا، نیز این یافته‌ها را «دلیلی قانع‌کننده برای ترک سیگار، حتی در سال‌های پایانی عمر» می‌داند. او می‌گوید:
«بسیاری از بیماران ما نگران سلامت ذهنی و حافظه خود هستند. این مطالعه یادآور می‌شود که هیچ‌وقت برای شروع یک تغییر مثبت دیر نیست.»
به بیان دیگر، سیگار فقط به قلب و ریه آسیب نمی‌زند؛ مغز نیز تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. خبر خوب این است که حتی اگر سال‌ها سیگار کشیده باشید، ترک آن هنوز هم می‌تواند به نفع مغزتان تمام شود. تصمیمی که نه‌تنها به شما کمک می‌کند نفس راحت‌تری بکشید، بلکه ذهنتان را نیز جوان‌تر نگه می‌دارد.
بیماری مرتبط
آلزایمر
آلزایمر نوعی بیماری عصبی پیش رونده است که به مرور زمان سلول های مغزی تخریب می شوند که نهایتا منجر به زوال عقل شده و باعث ناتوانی...
بیماری مرتبط
پارکینسون
بیماری پارکینسون نوعی بیماری مزمن عصبی است که با تغییر برخی سلول های تولید کننده دوپامین در مغز ایجاد می شود و منجر به بروز علائ...
بیماری مرتبط
زوال عقل (دمانس)
زوال عقل یا دمانس مجموعه ای از علائم پیچیده است که منجر به تحلیل رفتن توانایی شناختی فرد شده و علائم آن از فراموشی فراتر رفته و...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.