پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند آنچه در زندگی روزمره بسیاری از ما به‌عنوان غذای آسان، ارزان و در دسترس شناخته می‌شود، ممکن است در واقع تهدیدی جدی برای سلامت باشد. غذاهای فوق‌فرآوری‌شده، محصولاتی صنعتی که اغلب حاوی ترکیب پیچیده‌ای از افزودنی‌ها، طعم‌دهنده‌ها، رنگ‌ها و مواد پایدارکننده هستند، سهم قابل‌توجهی از رژیم غذایی مردم در سراسر دنیا را تشکیل می‌دهند. با این حال، شواهد علمی رو به افزایش نشان می‌دهند که این مواد غذایی می‌توانند با بروز و تشدید برخی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن عصر حاضر ارتباط داشته باشند.
سازمان‌های استاندارد غذایی هشدار می‌دهند که اگرچه هنوز تعریف جامع و مورد توافقی برای غذاهای فوق‌فرآوری‌شده وجود ندارد، اما طبقه‌بندی NOVA (که معتبرترین چارچوب علمی در این زمینه به شمار می‌رود) این محصولات را خوراکی‌هایی توصیف می‌کند که از ترکیب پیچیده‌ای از مواد و افزودنی‌های صنعتی ساخته می‌شوند؛ موادی که معمولاً در آشپزخانه‌های خانگی یافت نمی‌شوند و به‌طور اختصاصی برای استفاده در صنایع غذایی تولید شده‌اند. این ترکیبات شامل انواع امولسیفایرها، نگهدارنده‌ها و افزودنی‌هایی هستند که به دلیل ماهیت صنعتی، بدن انسان در طول تکامل با آن‌ها سازگار نشده است.
نتایج یک مطالعه منتشرشده در سپتامبر ۲۰۲۵ نشان می‌دهند که رژیم‌های غذایی التهاب‌زا، به‌ویژه رژیم‌هایی که مقدار زیادی غذای فوق‌فرآوری‌شده در خود دارند، می‌توانند علائم بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو را تشدید کنند. دکتر راج داسگوپتا، متخصص پزشکی، در توضیح این یافته‌ها به تأکید می‌گوید که رژیم غذایی تنها بخشی فرعی از زندگی بیماران نیست، بلکه می‌تواند مسیر بروز و شدت بیماری را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار دهد. بررسی‌های گسترده‌تری که در همان سال در نشریه eClinical Medicine منتشر شدند نیز ارتباط مشخصی میان مصرف این نوع غذاها و افزایش خطر ابتلا به بیماری کرون نشان دادند. در مقابل، رژیم‌های مدیترانه‌ای و غنی از فیبر اثر محافظتی قابل‌توجهی داشتند.
نگرانی‌ها تنها به بیماری‌های التهابی محدود نمی‌شوند. گزارشی دیگر که در جولای ۲۰۲۵ در مجله Thorax منتشر شد، نشان داد افرادی که بیشترین میزان غذای فوق‌فرآوری‌شده را در رژیم غذایی خود دارند، تا ۴۱ درصد بیشتر از افرادی که کمترین میزان مصرف را دارند در معرض خطر سرطان ریه هستند. هرچند این مطالعه محدودیت‌هایی مانند فقدان اطلاعات دقیق درباره سابقه سیگار کشیدن و شرایط شغلی شرکت‌کنندگان داشت، اما همچنان زنگ خطری جدی برای پژوهشگران و متخصصان سلامت عمومی به شمار می‌رود.
مطالعه‌ای دیگر در مجله Nature Medicine در ژوئن ۲۰۲۵ نیز نشان داد که حتی مقدار اندکی از گوشت‌های فرآوری‌شده و نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲ و بیماری ایسکمیک قلبی را افزایش دهند. برای مثال، مصرف روزانه تنها یک هات‌داگ خطر دیابت را به‌طور متوسط ۱۱ درصد بالا می‌برد. یافته‌های یک پژوهش چهارساله روی جوانان ۱۷ تا ۲۲ ساله نیز نشان دادند که افزایش حتی جزئی در مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده می‌تواند تنظیم قند خون را مختل کند و خطر پیش‌دیابت را بالا ببرد.
این حجم از داده‌های علمی تصویری واضح و هشداردهنده ترسیم می‌کند: غذاهای فوق‌فرآوری‌شده نه‌تنها ارزش تغذیه‌ای اندکی دارند، بلکه می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های مزمن باشند. کارشناسان توصیه می‌کنند که افراد با کاهش مصرف این غذاها و حرکت به‌سوی الگوهای غذایی سالم‌تر مانند رژیم مدیترانه‌ای، می‌توانند گام مهمی در محافظت از سلامت خود بردارند.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.