مطالعه‌ای جدید که در مجله علمی Thorax منتشر شده، ارتباط میان مصرف زیاد غذاهای فوق‌فرآوری‌شده و افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه را نشان می‌دهد. بر اساس این پژوهش، افرادی که بیشترین میزان مصرف این نوع غذاها را دارند، تا ۴۱ درصد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. یافته‌های این مطالعه، بار دیگر توجه جامعه علمی را به تأثیرات نگران‌کننده غذاهای صنعتی و پرمصرف بر سلامت انسان جلب می‌کنند.
غذاهای فوق‌فرآوری‌شده (Ultra-Processed Foods یا UPF) شامل محصولاتی مانند نوشابه‌های گازدار، نان‌های صنعتی، شیرینی‌ها، چیپس، بستنی، غذاهای آماده و سایر خوراکی‌هایی هستند که با افزودنی‌هایی نظیر طعم‌دهنده‌ها، رنگ‌های مصنوعی، نگهدارنده‌ها و فرآیندهای صنعتی پیچیده تهیه می‌شوند. این نوع غذاها بخش بزرگی از رژیم غذایی جوامع مدرن را تشکیل می‌دهند و در ایالات متحده، حدود ۶۰ درصد انرژی مصرفی روزانه از طریق آن‌ها تأمین می‌شود.
در این مطالعه، پژوهشگران داده‌های مربوط به بیش از ۱۰۱ هزار زن و مرد با میانگین سنی ۶۲.۵ سال را که در پروژه غربالگری سرطان پروستات، ریه، روده بزرگ و تخمدان (PLCO) شرکت داشتند، بررسی کردند. در آغاز، از همه شرکت‌کنندگان خواسته شد اطلاعاتی در مورد وضعیت سلامتی، سابقه پزشکی، عادات غذایی و سبک زندگی خود ارائه دهند. سپس با استفاده از پرسش‌نامه‌های غذایی و یادآوری‌های ۲۴ ساعته، میزان مصرف UPF هر فرد محاسبه و افراد به چهار گروه از کم‌مصرف تا پرمصرف تقسیم شدند.
نتایج نشان دادند که میانگین مصرف روزانه UPF در بین همه افراد ۲.۸ وعده بود؛ اما در گروه پرمصرف، این عدد به حدود ۶ وعده در روز می‌رسید. در مدت ۱۲.۲ سال پیگیری، ۱۷۰۶ نفر از شرکت‌کنندگان به سرطان ریه مبتلا شدند. از این تعداد، ۱۴۷۳ مورد (۸۶.۳ درصد) سرطان سلول غیر کوچک ریه (NSCLC) و ۲۳۳ مورد (۱۳.۷ درصد) سرطان سلول کوچک ریه (SCLC) بودند.
تحلیل داده‌ها نشان داد که افرادی که بیشترین میزان غذاهای فوق‌فرآوری‌شده را مصرف می‌کردند، نه‌تنها در معرض خطر بالاتر سرطان ریه بودند، بلکه به‌طور کلی مصرف کمتری از غذاهای سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل داشتند؛ غذاهایی که طبق توصیه‌های بین‌المللی می‌توانند از ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها جلوگیری کنند. پژوهشگران همچنین به دلایل احتمالی این ارتباط پرداختند، از جمله کیفیت تغذیه‌ای پایین غذاهای فرآوری‌شده، وجود افزودنی‌هایی مانند گلوتامات و کاراگینان که می‌توانند با ایجاد اختلال در میکروبیوتای روده و ریه در فرآیندهای سرطان‌زا نقش داشته باشند، و نیز آلاینده‌های شیمیایی حاصل از فرآوری و بسته‌بندی که احتمالاً خاصیت سرطان‌زایی دارند.
با وجود این یافته‌ها، محققان تأکید می‌کنند که این مطالعه ماهیت مشاهده‌ای دارد و نمی‌توان بر اساس آن، نتیجه‌گیری قطعی درباره علت و معلول داشت. علاوه بر این، عوامل خطر مهم دیگری مانند میزان دقیق سیگار کشیدن، شرایط شغلی و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های محیطی به‌طور کامل در این تحقیق بررسی نشده‌اند. کاترینا براون، مدیر ارشد اطلاعات سرطان در مؤسسه تحقیقات سرطان بریتانیا، با اشاره به این محدودیت‌ها خاطرنشان کرد که اگرچه در این مطالعه به سیگار کشیدن اشاره شده، اما اطلاعات دقیقی درباره شدت و مدت آن ارائه نشده است. همچنین عدم توجه به مواجهه‌های شغلی مانند تماس با آزبست، سیلیس یا سایر مواد شیمیایی نیز یکی از نقاط ضعف مطالعه محسوب می‌شود.
در نهایت، این تحقیق زنگ خطری برای مصرف بی‌رویه غذاهای فرآوری‌شده به شمار می‌رود. اگرچه نمی‌توان به‌طور قاطع گفت که این غذاها علت مستقیم سرطان ریه هستند، اما شواهد رو‌به‌افزایشی وجود دارند که مصرف زیاد آن‌ها با انواع بیماری‌های مزمن از جمله چاقی، دیابت نوع ۲، اختلالات روانی، بیماری‌های قلبی و برخی سرطان‌ها ارتباط دارد. متخصصان تغذیه و سلامت عمومی توصیه می‌کنند که برای داشتن یک رژیم غذایی سالم‌تر، مصرف این نوع غذاها تا حد امکان کاهش یابد و جای خود را به مواد غذایی طبیعی‌تر بدهد.
کاهش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده می‌تواند گامی مؤثر در راستای حفظ سلامت عمومی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن باشد. در کنار آن، پرهیز از استعمال دخانیات همچنان مهم‌ترین اقدام برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه به‌شمار می‌رود.
بیماری مرتبط
سرطان ریه
سرطان ریه، سومین سرطان شایع در دنیا میباشد که در گذشته مرگ و میر ناشی از این بیماری به شدت بالا بوده است. سیگار کشیدن یکی از عوا...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.