ژل آلی ترتینوئین (نام تجاری: پنرتین)، یکی از مشتقات ویتامین آ است که در درمان سارکوم کاپوزی وابسته به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آلی ترتینوئین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: آلی ترتینوئین موضعی
نام تجاری: پنرتین
از ژل آلی ترتینوئین در درمان زخم های پوستی در بیماران مبتلا به نوعی سرطان مرتبط با ایدز (به نام سارکوم کاپوزی) استفاده می شود. آلی ترتینوئین متعلق به گروهی از داروها به نام رتینوئیدها است. این دارو بر رشد سلول های پوستی تأثیر می گذارد.
از این دارو همراه با داروهای خوراکی برای درمان سارکوم کاپوزی (به عنوان مثال، اگر در ماه گذشته بیش از 10 زخم پوستی ایجاد شده باشد و یا اگر ریه ها یا دیگر اندام ها را تحت تأثیر قرار داده باشد) نباید استفاده شود.
ژل موضعی (٪0.1)
آلی ترتینوئین فقط به صورت موضعی استفاده می شود. پیش از مصرف دارو حداقل 20 دقیقه بعد از استحمام یا دوش گرفتن صبرکنید تا بدن به خوبی خشک شود. دارو باید طبق تجویز پزشک و معمولاً 2 تا 4 بار در روز استفاده شود و باید روی زخم را کاملاً بپوشاند. مالیدن دارو به داخل زخم لزومی ندارد. قبل از پوشاندن ناحیه آسیب دیده با لباس، 3 تا 5 دقیقه اجازه دهید تا دارو خشک شود.
از قرار دادن دارو بر روی پوست سالم خودداری کنید، زیرا می تواند باعث افزایش تحریک های پوستی شود. همچنین آلی ترتینوئین نباید با چشم، بینی، دهان، مقعد، واژن یا نوک آلت تناسلی تماس پیدا کند. درصورت تماس، محل مورد نظر را با آب و صابون شست و شو دهید.
دستان خود را بعد از استفاده از آلی ترتینوئین بشویید، مگر اینکه از آن برای درمان موضعی دست استفاده کنید. بعد از استفاده از دارو حداقل 3 ساعت استحمام و شنا نکنید.
ناحیه آسیب دیده را تحت فشار قرار ندهید، آن را نپوشانید و از پانسمان مناسب استفاده کنید، مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
از دیگر محصولات پوستی، به جز روغن معدنی، روی زخم استفاده نکنید. می توانید حداقل 2 ساعت قبل یا بعد از استفاده از این دارو از روغن های معدنی استفاده کنید تا از خشکی و خارش پوست جلوگیری کند.
از آنجا که این دارو از طریق پوست جذب می شود، می تواند به جنین نیز آسیب برساند؛ در نتیجه، این دارو در افرادی که باردار هستند یا احتمال بارداری در آنها وجود دارد منع مصرف دارد.
در صورت تداوم یا تشدید عارضه، به پزشک خود اطلاع دهید. معمولاً در کمتر از 2 هفته درمان، بهبودی عارضه پوستی باید مشاهده شود، اما این احتمال هم وجود دارد که دوره درمانی 14 هفته طول بکشد تا تاثیر آن مشخص شود.
قرمزی، عارضه های پوستی، درد، سوزش، خارش، گزگز یا احساس سوزن سوزن شدن در محل مورد نظر می تواند از عوارض مصرف آلی ترتینوئین موضعی شود. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی خطرناک، از جمله تاول زدن / پوسته پوسته شدن پوست / از بین رفتن پوست / لایه لایه شدن پوست، سوزش / گزگز شدید پوست، تورم پوست، بلافاصله به پزشك مراجعه شود.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به آلی ترتینوئین موضعی به ندرت ایجاد می شود. با این حال، در صورت مشاهده هرگونه علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش های پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور تمام عوارض جانبی این دارو را در بر نمی گیرد، در صورت بروز عوارض جانبی دیگر، با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف آلی ترتینوئین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف آلیترتینوئین سابقه پزشکی خود را به خصوص سابقه ابتلا به انواع خاصی از سرطان ها مانند سرطان لنفوم سلول T پوستی به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
مصرف این دارو می تواند حساسیت فرد را نسبت به نور خوشید افزایش دهد. در هنگام مصرف این دارو، کمتر در معرض نور خورشید قرار گیرید و همچنین از استفاده از سولاریوم و چراغ های آفتابی خودداری کنید. در فضای باز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس مناسب و گشاد بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا ایجاد تاول های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بارداری یا احتمال بارداری، به پزشک خود اطلاع دهید. در طول مصرف آلیترتینوئین باید از بارداری جلوگیری شود. مصرف آلیترتینوئین می تواند باعث آسیب به جنین شود. در صورت بارداری، فوراً در مورد خطرات و مزایای این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
از آنجا که این دارو از طریق پوست جذب می شود و می تواند به جنین آسیب برساند، در افرادی که باردار هستند یا احتمال بارداری در آنها وجود دارد منع مصرف دارد.
انتقال آلیترتینوئین به شیر مادر مشخص نیست. به دلیل وجود خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در طول مصرف این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی آلیترتینوئین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
مصرف آلیترتینوئین با برخی محصولات می تواند باعث بروز برخی عوارض بسیار جدی شود؛ از این دسته می توان به محصولات حاوی DEET (مانند برخی از مواد دافع حشره)، اشاره نمود.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
این دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید. توجه داشته باشید که این محصول قابل اشتعال است. آن را از حرارت و شعله دور نگه دارید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه داشته شوند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.