گاهی خارش (پرورایتیس) می تواند بیشتر از ناراحتی خفیف باشد و باعث آزار زیاد و حتی به پریشانی تبدیل شود. ممکن است سوال پیش آید که خارش چه زمانی جدی است و چگونه می توان در خانه خارش را درمان کرد.
پوست به دلایل مختلفی می تواند دچار خارش شود. به عنوان مثال، شاید با نوع خاصی از گیاه، مانند علف یا پیچک سمی، تماس داشته اید. پسوریازیس و اگزما دو نوع از مشکلات پوستی هستند که می توانند باعث خشکی و خارش پوست شوند. بیماری، نیش حشرات یا التیام از سوختگی یا بریدگی نیز می توانند باعث تحریک پوست و احساس خارش شوند.
کرم ضد خارش یکی از روش های آرام کردن خارش پوست است. می توان کرمی که حاوی هیدروکورتیزون است را امتحان کرد. این دارو پاسخ های التهابی در بدن را مهار می کند و می تواند به آرام کردن پوست ملتهب و خارش دار کمک کند.
اگر داروهای بدون نسخه (OTC) کمک نکردند، پزشک ممکن است برای کاهش التهاب کرم کورتیکواستروئید تجویز کند. با کاهش التهاب در برخی مشکلات پوستی، مانند اگزما، شاید بتوان از خارش رها شد.
کرم های هیدروکورتیزون و کورتیکواستروئید باید برای کوتاه ترین مدت ممکن (معمولاً 1 تا 2 هفته) مصرف و سپس قطع شوند. به این دلیل که ممکن است احتمال بروز عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست و حتی اعتیاد را افزایش دهد. کرم های هیدروکورتیزون هرگز نباید برای صورت استفاده شوند، مگر اینکه از طرف پزشک تجویز شده باشد.
استفاده از آنتی هیستامین های موضعی، به طور مستقیم و به ناحیه آسیب دیده پوست ممکن است نسبت به آنتی هیستامین های خوراکی ترجیح داده شود تا از عوارض جانبی جلوگیری گردد.
از کرم های ضد خارش می توان به کورتیزون-10 و بنادریل موضعی اشاره نمود.
جو دوسر کلوئیدی چیزی نیست که برای صبحانه بخورید. این نوع جو دوسر از جوهایی تهیه می شود که به صورت پودر بسیار ریز آسیاب شده اند. این محصول طبیعی در بسیاری از صابون ها و لوسیون ها استفاده می شود و می تواند به آب وان اضافه شود.
یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که این محصول ایمن بوده و به درمان خارش و جلوگیری از از دست دادن رطوبت و بهبود سد پوستی نیز کمک می کند.
در مطالعه ای در سال 2020 دیده شد که افزودن 1 درصد پودر جو دوسر کلوئیدی به یک کرم موضعی باعث بهبود وضعیت پوست می شود.
از 61 بیمار، 30 نفر کرم اگزمای حاوی 1 درصد پودر جو دوسر کلوئیدی و 31 نفر مرطوب کننده استاندارد دریافت کردند. این مطالعه نشان داد که در گروهی که کرم 1 درصد آرد جو دوسر کلوئیدی را دریافت کردند، بهبودی قابل توجهی در عملکرد سد پوستی، آبرسانی به پوست و pH پوست را تجربه کردند. در گروهی که مرطوب کننده استاندارد را دریافت کردند، تنها وضعیت آبرسانی به پوست بهبود پیدا کرد.
آرد جو دوسر کلوئیدی در بسیاری از داروخانه ها موجود است. گرچه می توانید خودتان نیز با آسیاب کردن جو دوسر پودر نرم تهیه کنید.
محصولات مبتنی بر گیاه مانند ژل آلوئه ورا که می تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند. منتول خنک کننده نیز برای خارش های ساده ناشی از آفتاب سوختگی یا نیش پشه می توانند مؤثر باشند.
منتول که اثر خنک کننده ای دارد، از گیاه نعناع فلفلی تهیه می شود. استفاده از منتول موضعی باید با احتیاط انجام شود، زیرا ممکن است در صورت عدم رقیق سازی مناسب، به پوست آسیب برسد. هر دو این محصولات را می توان در اکثر داروخانه ها خریداری کرد.
مرطوب کننده های باکیفیت می توانند آب را در خارجی ترین لایه پوست نگه دارند. این محصولات می توانند به پوست کمک کنند تا رطوبت بیشتری داشته و کمتر دچار خشکی و خارش شود. برای جذب بهتر، از این محصولات روی پوست مرطوب (مثلا بعد از حمام) استفاده کنید.
مرطوب کننده های مختلفی وجود دارند که به بهبود انواع خشکی پوست با علل مختلف کمک می کنند. برخی مرطوب کننده ها، مانند آنهایی که با موم زنبور، روغن نارگیل و روغن معدنی ساخته می شوند، برای جلوگیری از هدر رفتن آب با ایجاد یک سد عمل می کنند. مرطوب کننده های دیگر، مانند آنهایی که با گلیسیرین تهیه می شوند، می توانند به ترمیم سد پوستی کمک نمایند.
قبل از انتخاب مرطوب کننده، با متخصص پوست مشورت کرده تا ببینید کدام گزینه ممکن است برای پوست بهترین باشد.
یکی از راه حل های ممکن برای تسکین فوری خارش پوست، پک سرد یا کیسه ای پر از یخ است.
نکته کلیدی، همان طور که متوجه شده اید، سرما می باشد. از قرار دادن ناحیه آسیب دیده زیر آب داغ تا حد امکان خودداری کنید؛ این کار باعث تشدید خارش پوست می شود.
هیستامین ها مواد شیمیایی در بدن هستند که علائم آلرژی، از جمله خارش را ایجاد می کنند.
آنتی هیستامین ها درمانی رایج برای واکنش های آلرژیک هستند. اما بسیاری از داروهای آنتی هیستامین می توانند باعث خواب آلودگی شوند، بنابراین بهتر است قبل از خواب استفاده گردند.
علاوه بر این، آنتی هیستامین های خوراکی معمولًا در صورتی بهترین نتیجه را دارند که خارش پوست ناشی از آلرژی باشد. این داروها ممکن است بهترین درمان برای خارش حاد ناشی از خشکی پوست یا سایر علل غیر آلرژیک نباشند.
قبل از استفاده از هرگونه آنتی هیستامین خوراکی بدون نسخه، به ویژه اگر در حال حاضر داروی دیگری مصرف می کنید، با پزشک مشورت نمایید.
چنانچه پوست به شدت خشک و ترک خورده و همراه با خارش باشد، ممکن است استفاده از محصولی بر پایه وازلین مناسب باشد.
اگر پوست چربی دارید، باید از استفاده ی وازلین بر روی صورت خود خودداری کنید؛ زیرا می تواند منجر به بروز جوش های پوستی شود.
در حالی که وازلین بهترین عملکرد را بر روی پوست مرطوب دارد، می توانید در صورت نیاز این محصولات را بر روی پوست خشک نیز استفاده کنید.
بر اساس برخی مطالعات، داروهای ضدافسردگی ممکن است در تسکین خارش نیز مؤثر باشند. برخی از این داروها باعث آزادسازی سروتونین شده که می تواند گیرنده های بدن را که باعث تحریک احساس خارش می شوند، آرام نماید.
این درمان معمولاً در موارد مزمن خارش مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال تحقیقات و شواهد بیشتری در این زمینه لازم است.
وقتی که دچار خارش می شوید، خاراندن پوست یک واکنش طبیعی است. اما این کار به حل مشکل کمک نمی کند. در واقع، ممکن است پوست زخم شده، احتمال بهبودی آن کاهش یافته و حتی ممکن است منجر به عفونت نیز شود.
تلاش کنید که پوست خود را نخارانید. لباس های راحت و نرم بپوشید تا پوست را تحریک نکند و ناخن های خود را کوتاه نگه دارید. همچنین، پوشیدن دستکش های نخی در شب می تواند به جلوگیری از خاراندن پوست در خواب کمک کند.
لوسیون بدن ممکن است به دلیل عطرهای اضافی در محصول، خارش پوست را تشدید کند. مهم است که به دقت مواد تشکیل دهنده محصولات را بخوانید و محصولاتی که به طور خاص برچسب "بدون عطر" دارند را انتخاب کنید تا از تحریک بیشتر جلوگیری نمایید. این موضوع به طور ویژه برای افرادی اهمیت دارد که دچار اگزما، پسوریازیس یا روزاسه هستند.
مراحل زیر برای کمک به تسکین سریع خارش پوست و با استفاده از برخی از درمان های فوق در نظر بگیرید:
کمپرس سرد یا یک دستمال مرطوب را روی نواحی از پوست قرار دهید که به دلیل التهاب، نیش حشرات یا سوختگی ممکن است خارش داشته باشند. این روش را به مدت 5 تا 10 دقیقه استفاده کنید. برای نواحی وسیع تر پوست، می توانید حمام خنک بگیرید.
برای عارضه های شدیدتر و وسیع تر یا برای کمک به درمان آفتاب سوختگی یا کهیر، می توانید حمام با پودر جو دوسر را امتحان کنید. از آب ولرم استفاده کرده و به آرامی پودر جو دوسر کلوئیدی را اضافه کنید و گاهی آن را هم بزنید تا به ته وان نچسبد.
زمان حمام نباید بیشتر از 15 تا 20 دقیقه شود.
بلافاصله پس از هر کمپرس سرد یا حمام با پودر جو دوسر، از مرطوب کننده استفاده کنید. پوست مرطوب هر لوسیون یا کرم نرم کننده ای را به طور مؤثرتری جذب می کند. اگر از پماد دارویی استفاده می کنید، آن را قبل از مرطوب کننده بزنید.
بسته به علت خارش پوست، ممکن است به بیش از یک درمان نیاز باشد. این موضوع به ویژه در موارد خارش مزمن ضروری است.
برای مثال، برای خارش مزمن مرتبط با مشکلات پوستی مانند اگزما می توان از ترکیبی از حمام های پودر جو دوسر، نرم کننده های موضعی و کرم های ضد خارش بهره مند شوید.
قبل از استفاده از درمان های ترکیبی، حتماً با پزشک صحبت کنید.
علاوه بر اینها، تغییرات خاص در سبک زندگی نیز می تواند به تسکین خارش پوست کمک کند. موارد زیر را در نظر بگیرید:
اگر به طور مداوم به مدت سه روز یا بیشتر دچار خارش هستید، با پزشک قرار ملاقات بگذارید.
در حالی که خارش معمولاً نشان دهنده ی مشکل جدی نیست، خارش عمومی در سراسر بدن گاهی می تواند علامتی از یک وضعیت جدی از جمله بیماری های تیروئید، کلیه، کبد یا حتی سرطان باشد. اگر برای 6 هفته یا بیشتر دچار خارش پوست بوده اید، موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
در صورتی که خارش شدیدی را بدون هیچ نوع گزش، زخم یا عارضه پوستی تجربه کردید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.