تستوسترون، هورمون کلیدی مردانه است که نقش محوری در حفظ قدرت، میل جنسی و سلامت استخوان ها دارد. کاهش غیرطبیعی این هورمون که به هیپوگنادیسم معروف است، می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله کمبود زینک (روی) باشد. در ادامه، ارتباط این هورمون با کمبود زینک، علائم هشدار دهنده و راهنمای مصرف روی مورد بررسی قرار می گیرد.

تستوسترون و هیپوگنادیسم (کاهش عملکرد غدد جنسی)
تستوسترون، هورمونی حیاتی برای سلامت مردان است که نقش مهمی در حفظ میل جنسی، قدرت عضلات و استحکام استخوان ها ایفا می کند. سطح تستوسترون معمولاً در اوایل بزرگسالی به اوج خود می رسد و با افزایش سن، به تدریج کاهش می یابد. اگر سطح این هورمون از حد نرمال پایین تر باشد، ممکن است به عارضه ای به نام هیپوگنادیسم مبتلا شده باشید. هیپوگنادیسم می تواند ناشی از چندین بیماری قابل درمان باشد و در برخی موارد، علت این عارضه به سادگی یک کمبود تغذیه ای، مانند کمبود زینک (روی)، است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
علل و علائم پایین بودن تستوسترون
کاهش سطح تستوسترون با افزایش سن امری طبیعی است، اما عوامل دیگری نیز می توانند در کاهش این هورمون نقش داشته باشند.
علل احتمالی کاهش تستوسترون:
- اختلالات ژنتیکی خاص
- درمان های سرطان
- آسیب به بیضه ها
- بیماری های مرتبط با غدد هیپوفیز یا هیپوتالاموس
- بیماری های التهابی
- چاقی
- اختلالات غدد
- HIV
- مصرف برخی داروها
- کمبودهای تغذیه ای (مانند کمبود روی)
اگر علت پایین بودن تستوسترون نوعی بیماری زمینه ای باشد، درمان آن بیماری می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
علائم شایع هیپوگنادیسم: هیپوگنادیسم، صرف نظر از علت، می تواند باعث احساس خستگی شود. سایر علائم شایع عبارتند از:
- کاهش حجم عضلات
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ
- گرگرفتگی
- مشکل در تمرکز
اگر هر یک از این علائم زندگی روزمره را مختل کرده است، باید برای معاینه فیزیکی و آزمایش سطح هورمون به پزشک مراجعه کرده و در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید.
آیا کمبود زینک (روی) باعث کاهش تستوسترون می شود؟
زینک نوعی ماده معدنی ضروری است که برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی و تقسیم سلولی بدن به آن نیاز دارید. زینک به آنزیم ها کمک می کند تا غذا و سایر مواد مغذی را تجزیه کنند و نقش مهمی در آنزیم های سازنده پروتئین ها ایفا می کند. این ماده معدنی در برخی غذاها یافت می شود، اما به صورت مکمل و حتی در برخی داروهای سرماخوردگی نیز موجود است.
کمبود زینک می تواند منجر به پایین آمدن سطح تستوسترون شود. دلیل دقیق تاثیر کمبود زینک بر سطح تستوسترون هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می رسد این ماده معدنی بر سلول های موجود در بیضه ها که تولید کننده تستوسترون هستند، تاثیر می گذارد.
تحقیقات و مطالعات: آیا مصرف مکمل زینک (روی) تاثیری دارد؟
تحقیقات در مورد اثربخشی زینک برای درمان هیپوگنادیسم محدود است. با این حال، مصرف مکمل زینک به شکل مناسب و تحت نظر پزشک ممکن است به افزایش سطح تستوسترون کمک کند. یک مطالعه نشان داد مردانی که روزانه 30 میلی گرم روی دریافت می کنند، سطح تستوسترون آزاد بیشتری در بدن خود دارند.
البته، مصرف مکمل ممکن است همیشه ضروری نباشد. مطالعه دیگری نشان داد که مصرف مکمل روی در صورتی که فرد به اندازه کافی از این ماده معدنی دریافت می کند، سطح تستوسترون را افزایش نخواهد داد. شرکت کنندگان در این مطالعه مردانی بودند که رژیم غذایی روزانه آن ها شامل مقادیر توصیه شده زینک بود و مصرف مکمل زینک در آن ها تاثیری بر افزایش سطح تستوسترون نداشت.
کمبود زینک (روی): چقدر باید مصرف کنیم؟
بدن نمی تواند روی را ذخیره کند، بنابراین باید آن را به صورت روزانه دریافت کنید. مقدار توصیه شده روزانه روی برای مردان بالای 19 سال، 11 میلی گرم است.
منابع غذایی غنی از روی: غذاهایی که حاوی مقادیر قابل توجهی روی هستند عبارتند از: صدف، گوشت گاو، خرچنگ، غلات و نان های غنی شده، لوبیا، مرغ، ماست، آجیل و جو دوسر.
خطر مسمومیت با زینک: مصرف بیش از حد زینک نیز مضر است. مسمومیت با زینک می تواند در مردان بزرگسالی که بیش از ۴۰ میلی گرم در روز مصرف می کنند، رخ دهد. علائم مسمومیت با زینک عبارتند از: تهوع، سردرد، استفراغ، اسهال و گرفتگی عضلات شکم.
افراد در معرض خطر کمبود زینک: کمبود زینک در ایالات متحده شایع نیست، اما امکان پذیر است. افرادی که در معرض خطر کمبود زینک قرار دارند عبارتند از: افراد مبتلا به اختلالات گوارشی، گیاهخواران، وگان ها، الکلی ها، افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل و سالمندان مبتلا به سوءتغذیه.
چشم انداز و گام های بعدی
پیش از تلاش برای درمان خودسرانه علائم احتمالی کاهش تستوسترون با مکمل های زینک، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی دریافت کنید. ممکن است علت اصلی این علائم، نوعی بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان دارد و نه صرفاً کمبود زینک. خوددرمانی می تواند تشخیص و درمان صحیح را به تاخیر بیاندازد.
جمع بندی نهایی
هیپوگنادیسم (پایین بودن سطح تستوسترون) عارضه ای است که می تواند ناشی از بیماری های مختلف یا کمبود مواد مغذی مانند زینک باشد و با علائمی نظیر کاهش میل جنسی، خستگی و کاهش حجم عضلات همراه است. تحقیقات نشان می دهند که در صورت وجود کمبود زینک، مصرف مکمل می تواند به افزایش سطح تستوسترون کمک کند، اما این اثر در افراد با سطح زینک کافی مشاهده نمی شود. توصیه می شود برای تشخیص دقیق و جلوگیری از مسمومیت با دوزهای بالای 40 میلی گرم زینک، پیش از هرگونه خوددرمانی با مکمل، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.