تومور ستون فقرات، از دسته تومورهای نخاعی است که استخوان (ها)ی محافظ بافت نخاعی یا همان مهره ها را درگیر می کند. شایع ترین علامت این بیماری، درد در ناحیه تومور می باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز تومور مهره ها، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
تومور مهره ای نوعی تومور نخاعی است که بر استخوان ها یا همان مهره های ستون فقرات تأثیر می گذارد. تومورهایی که در داخل نخاع یا پوشش نخاعی (دورا) آغاز می شوند، تومورهای نخاعی نامیده می شوند.
تومورهایی که مهره ها را تحت تأثیر قرار می دهند اغلب از سرطانی که در سایر قسمت های بدن گسترش یافته (متاستاز شده است) ناشی می شود. اما برخی از انواع تومورها در استخوان های ستون فقرات شروع می شوند، مانند: کوردوما، کندروسارکوم، استئوسارکوم، پلاسماسیتوما و سارکوم یووینگ.
تومور مهره ای می تواند با فشار آوردن به نخاع یا ریشه های عصبی مجاور بر عملکرد عصبی تأثیر بگذارد. با رشد این تومورها در داخل استخوان، امکان بروز درد، شکستگی مهره ها وجود دارد.
تومور مهره ای چه سرطانی باشد چه نباشد، می تواند خطرناک باشد و باعث ناتوانی دائمی شود.
گزینه های درمانی زیادی برای تومورهای مهره ای وجود دارد، از جمله جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، داروها یا گاهی اوقات فقط تحت نظر قرار دادن وضعیت عارضه.
ستون فقرات از استخوان های کوچک (مهره ها) که روی هم قرار گرفته است، تشکیل می شود که نخاع و ریشه های عصبی آن را در بر گرفته و از آن محافظت می کند.
تومورهای مهره ای با توجه به محل قرارگیری آنها در ستون فقرات یا ستون مهره ها طبقه بندی می شوند.
بیشتر تومورهایی که مهره ها را تحت تأثیر قرار می دهند از نقطه دیگری در بدن (اغلب پروستات، پستان، ریه یا کلیه) به ستون فقرات منتشر شده اند (متاستاز). مالتیپل میلوما نوعی سرطان است که اغلب به ستون فقرات متاستاز می دهد. اگرچه سرطان اولیه ستون فقرات معمولاً قبل از بروز مشکلات شدید کمر تشخیص داده می شود، اما کمردرد اولین علامت بیماری در افرادی است که دچار تومورهای متاستاتیک مهره هستند.
تومورهایی که در استخوان های ستون فقرات شروع می شوند (تومورهای اولیه) بسیار کمتر شایع هستند. پلاسماسایتوما یکی از انواع تومورهای اولیه مهره ای است.
تومورهای دیگر مانند استئوما استئوئید، استئوبلاستوما و همانژیوم نیز ممکن است در استخوان های ستون فقرات ایجاد شوند.
تومورهای مهره ای می توانند علائم و نشانه های متفاوتی را ایجاد کنند، به ویژه با رشد تومورها، نخاع یا ریشه های عصبی، عروق خونی یا استخوان های ستون فقرات فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. علائم و نشانه های تومور مهره ای عبارتند از:
بسته به نوع تومور، تومورهای نخاعی با سرعت های مختلف پیشرفت می کنند.
دلایل زیادی برای کمردرد وجود دارد و بیشتر کمردردها ناشی از تومور نیستند. اما از آنجا که تشخیص و درمان زودهنگام برای تومورهای مهره ای اهمیت زیادی دارد، در موارد زیر و کمردرد خود به پزشک مراجعه کنید اگر:
در صورت مشاهده موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
تومورهای مهره ای که از ستون فقرات شروع می شوند بسیار نادر هستند و علت ایجاد آنها مشخص نیست. محققان گمان می کنند که ژن های معیوب در ایجاد این تومور ها نقش دارند. اما معمولاً معلوم نیست که چنین نقص های ژنتیکی ارثی هستند، در طول زمان ایجاد می شوند یا از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی منشأ می گیرند.
اکثر تومورهای مهره ای متاستاتیک هستند، به این معنی که در نتیجه انتشار سرطان از سایر اندام ها ایجاد شده اند. هر نوع سرطانی ممکن است به ستون فقرات منتشر شود، اما بیشتر تومورهای پستان، ریه و پروستات و مالتیپل میلوما، ستون فقرات را درگیر می کنند.
تومورهای مهره ای در افرادی که سابقه سرطان دارند شایع تر است.
تومورهای مهره ای غیر سرطانی و سرطانی می توانند اعصاب نخاعی را فشرده کرده و منجر به از دست دادن حرکت یا احساس در زیر محل تومور شوند. این امر گاهی اوقات می تواند باعث تغییر در عملکرد روده و مثانه شود. آسیب عصبی امکان دارد دائمی باشد.
همچنین تومور مهره ای ممکن است به استخوان های ستون فقرات آسیب برساند و آن را شکننده کند، همین عامل خطر شکستگی ناگهانی یا له شدن ستون فقرات را افزایش داده و می تواند به نخاع آسیب برساند.
با این حال، اگر بیماری زود تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گیرد، ممکن است بتوان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد و عملکرد عصبی را بازیابی کرد. بسته به محل قرارگیری آن، توموری که به نخاع فشار می آورد می تواند خطرساز باشد.
تومورهای مهره ای گاهی اوقات دیر تشخیص داده می شوند زیرا علائم آنها شبیه علائم بیماری های شایع دیگری است. به همین دلیل، بسیار مهم است که پزشک سابقه پزشکی فرد را بداند و معاینات عمومی جسمی و عصبی را انجام دهد.
اگر پزشک مشکوک به تومور مهره ای است، یک یا چند آزمایش زیر می تواند به تأیید تشخیص و تعیین محل تومور کمک کند:
روشی که برای به دست آوردن نمونه بیوپسی استفاده می شود می تواند در تعیین موفقیت برنامه کلی درمان بسیار مهم باشد. در بیشتر موارد، متخصص رادیولوژی، تحت هدایت یک روش تصویربرداری، بیوپسی را با یک سوزن ریز انجام می دهد.
در حالت ایده آل، هدف از درمان تومور مهره ای خلاص شدن کامل از تومور است؛ اما، درمان با خطر آسیب دائمی به نخاع یا اعصاب اطراف آن همراه است. پزشکان همچنین باید سن، سلامت کلی، نوع تومور و اینکه آیا اولیه است یا از سایر نقاط بدن به ستون فقرات گسترش یافته یا متاستاز داده شده است را در نظر بگیرند.
گزینه های درمانی اکثر تومورهای مهره ای عبارتند از:
این راهکار به ویژه در مورد افراد مسن که جراحی یا پرتودرمانی خطراتی برای آنها دارد، بیشتر اجرا می شود. در طول دوره نظارتی، پزشک به احتمال زیاد اسکن های دوره ای سی تی یا ام آر آی را در فاصله مناسب را برای ارزیابی و بررسی تومور توصیه می کند.
تکنیک ها و ابزارهای جدیدتر به جراحان مغز و اعصاب اجازه می دهد به تومورهایی برسند که قبلاً غیرقابل دسترس تلقی می شدند. گاهی اوقات، جراحان از میکروسکوپ هایی با قدرت بالا در جراحی میکروسکوپی استفاده می کنند تا تشخیص تومور از بافت سالم آسان تر شود.
پزشکان همچنین عملکرد نخاع و سایر اعصاب مهم را در حین عمل جراحی تحت نظر دارند و بدین ترتیب احتمال آسیب دیدگی آنها به حداقل می رسد. در برخی موارد، از اولتراسوند در حین جراحی برای تجزیه تومورها و برداشتن قطعات استفاده می شود.
اما حتی با پیشرفت در تکنیک ها و فناوری جراحی، همه تومورها به طور کامل برداشته نمی شوند. گاهی اوقات، جراحی با پرتودرمانی، شیمی درمانی یا هر دو انجام می شود.
بهبودی از جراحی ستون فقرات بسته به روش یا عوارضی مانند خونریزی و آسیب به بافت عصبی می تواند هفته ها یا بیشتر طول بکشد.
پرتودرمانی برای تسکین درد نیز کاربرد دارد. داروها می توانند به کاهش برخی از عوارض جانبی اشعه مانند تهوع و استفراغ کمک کنند.
استریوتاکتیک رادیو سرجری (SRS). این درمان، در واقع جراحی نیست، دوز بالایی از پرتوها را به دقت به محل مورد نظر می تاباند. درمان با SRS محدودیت های خاصی در اندازه و نوع خاصی از تومورهای قابل درمان دارد. تحقیقات فزاینده از استفاده از آن برای درمان تومورهای نخاعی پشتیبانی می کند.
با این حال، خطراتی نیز مانند افزایش خطر شکستگی مهره ها وجود دارد. برای تعیین بهترین تکنیک، دوز تابش و برنامه SRS در درمان تومورهای مهره ای، مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
عوارض جانبی این روش شامل خستگی، تهوع، استفراغ، افزایش خطر عفونت و ریزش مو باشد.
اگرچه کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می دهند، اما معمولاً فقط برای دوره های کوتاه مدت استفاده می شوند زیرا مصرف طولانی مدت آن ها می تواند باعث بروز عوارض جانبی جدی مانند ضعف عضلانی، پوکی استخوان، فشار خون بالا، دیابت و افزایش حساسیت به عفونت شود.
هیچ داروی جایگزینی برای درمان سرطان وجود ندارد، اما برخی از درمان های مکمل ها به تسکین برخی از علائم فرد کمک می کنند.
یکی از این درمان ها طب سوزنی است. در طول درمان با طب سوزنی، پزشک سوزن های ریزی را در نقاط دقیق به پوست وارد می کند. تحقیقات نشان می دهد که طب سوزنی برای تسکین تهوع و استفراغ مفید است. طب سوزنی همچنین به تسکین انواع خاصی از درد در افراد مبتلا به سرطان کمک می کند.
در مورد خطرات و مزایای درمان مکمل یا جایگزین مفید با پزشک خود صحبت کنید. برخی از درمان ها، مانند داروهای گیاهی، امکان دارد با داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد.
تشخیص سرطان می تواند زندگی را برای همیشه تغییر دهد. هر فرد روش خود را برای کنار آمدن با تغییرات عاطفی و جسمی که سرطان به وجود می آورد پیدا می کند. اما در ابتدای تشخیص، گاهی اوقات دشوار است که بدانید چه باید کرد.
در اینجا چند راهکار ساده برای کنار آمدن با بیماری آمده است:
در طول درمان از خود مراقبت کنید. هر شب به اندازه کافی استراحت کنید تا با احساس نشاط و بدون خستگی از خواب بیدار شوید. رژیم غذایی سالم، سرشار از میوه و سبزیجات داشته باشید.
اگر علائمی دارید که می تواند در نتیجه تومورهای مهره ای ایجاد شود، مانند درد مداوم و بدون علت کمر، ضعف یا بی حسی در پاها، یا تغییر در عملکرد روده یا مثانه، به پزشک مراجعه کنید.
پس از معاینه پزشک شخص را به پزشک مختصص و درمان سرطان (انکولوژیست)، متخصص مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات یا جراح ارتوپد آموزش دیده است، ارجاع می دهد.
در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شخص برای ملاقات با پزشک و انتظارات از پزشک کمک کننده است:
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند تا از وقت خود استفاده کنید. سوالات را از مهم ترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد تومور مهره ها، برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
سوالاتی که بهتر است از یک متخصص مغز و اعصاب بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این از پرسیدن تمام سوالاتی که از پزشک دارید دریغ نکنید.
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است مفید باشد. پزشک شما ممکن است بپرسد: