تراخم

Trachoma

تراخم، نوعی عفونت است که هر دو چشم را درگیر می کند. این بیماری، شایع ترین عامل نابینایی ناشی از عفونت باکتریایی در دنیا می باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز تراخم، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

نگاه کلی

تراخم نوعی عفونت باکتریایی است که روی چشم تأثیر می گذارد. این بیماری توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود. تراخم مسری است و از طریق تماس با چشم ها، پلک ها و ترشحات بینی یا گلوی فرد آلوده منتشر می شود. همچنین می تواند با دست زدن به وسایل آلوده مانند دستمال منتقل شود.

در ابتدا، تراخم باعث خارش خفیف و سوزش چشم و پلک شده و سپس تورم پلک ها و ترشح چرک از چشم دیده می شود. التهاب درمان نشده می تواند منجر به نابینایی شود.

درمان این بیماری مهمترین روش قابل پیشگیری نابینایی در سراسر جهان است. بیشتر موارد تراخم در مناطق فقیر آفریقا رخ می دهد، جایی که 85٪ از افراد مبتلا به بیماری در آن ساکن هستند. در مناطقی که تراخم شایع است، نرخ عفونت در بین کودکان زیر 5 سال تا 60٪ یا بیشتر نیز می رسد.

بیماری تراخم

درمان زودهنگام به پیشگیری از بروز عوارض بیماری کمک می کند.

علائم

علائم و نشانه های تراخم معمولاً هر دو چشم را تحت تأثیر قرار می دهد و شامل موارد زیر است:

  • خارش و سوزش خفیف چشم و پلک
  • ترشحات چشمی حاوی مخاط یا چرک
  • تورم پلک
  • حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
  • چشم درد
  • قرمزی چشم
  • از دست دادن بینایی

علائم بیماری تراخم

کودکان خردسال، مستعد ابتلا به عفونت هستند. بیماری به کندی پیشرفت می کند و علائم دردناک تر، معمولاً سریع ظاهر نمی شود.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) پنج مرحله را در تراخم بیان کرده است:

  • التهاب-فولیکولی. عفونت اولیه دارای پنج یا بیشتر فولیکول است (برجستگی های کوچک حاوی لنفوسیت ها، نوعی گلبول سفید خون) که با ابزار بزرگنمایی در سطح داخلی پلک فوقانی (ملتحمه) قابل مشاهده است.
  • التهاب-شدید. در این مرحله، اکنون چشم به شدت عفونی است و با ضخیم شدن یا تورم پلک فوقانی، همراه است.
  • اِسکار (جای زخم) در پلک. عفونت های مکرر منجر به زخم شدن پلک داخلی می شود. اسکارها وقتی با بزرگنمایی بررسی می شوند اغلب به صورت خطوط سفید ظاهر می شوند. پلک ممکن است دچار انحراف شده و به داخل (انتروپیون) برگردد.
  • مژه های برگردانده شده (تریشیاز). پوشش داخلی زخم پلک همچنان تغییر شکل می دهد و باعث می شود مژه ها به سمت داخل برگردند و سطح شفاف خارجی چشم (قرنیه) را ساییده و خراش دهند.
  • کدورت قرنیه (کدری). قرنیه تحت تاثیر التهابی قرار می گیرد که بیشتر در زیر پلک بالایی دیده می شود. التهاب مداوم همراه با خاراندن مژه های برگردانده شده منجر به کدر شدن قرنیه می شود.

همه علائم تراخم در پلک فوقانی شدیدتر از پلک تحتانی هستند. بدون مداخله درمانی، یک روند بیماری که از کودکی شروع می شود می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر دچار خارش یا تحریک چشم یا ترشح از چشم هستید، به خصوص اگر در منطقه خاصی زندگی می کنید یا اخیراً به منطقه ای که تراخم شایع است، سفر کرده اید، با پزشک خود تماس بگیرید. تراخم یک بیماری مسری است. درمان در اسرع وقت به جلوگیری از شدت عفونت کمک می کند.

زمان مراجعه به پزشک بابت بیماری تراخم

علل بیماری

تراخم توسط زیرگروه های خاصی از کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود که نوعی باکتری است و می تواند باعث عفونت مقاربتی کلامیدیا نیز شود.

تراخم از طریق تماس با ترشحات چشم یا بینی فرد مبتلا منتقل می شود. دست ها، لباس ها، حوله ها و حشرات می توانند مسیرهای انتقال باشند. در کشورهای در حال توسعه، مگس های چشم نیز عامل انتقال هستند.

مگس ها از عوامل انتقال بیماری تراخم

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)

عواملی که خطر ابتلا به تراخم را افزایش می دهند عبارتند از:

  • شرایط زندگی شلوغ. افرادی که در تماس نزدیک با افراد زیادی زندگی می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت هستند.
  • بهداشت ضعیف. شرایط بد بهداشتی، دسترسی ناکافی به آب و عدم رعایت بهداشت، مانند صورت یا دست های کثیف، به گسترش بیماری کمک می کند.
  • سن. در مناطقی که این بیماری فعال است، بیشتر در کودکان 4 تا 6 ساله دیده می شود.
  • جنسیت. در برخی مناطق، میزان ابتلای زنان به این بیماری دو تا شش برابر بیشتر از مردان است چرا که که زنان با کودکانی که حامل اصلی عفونت هستند تماس بیشتری دارند.
  • مگس. افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که در کنترل جمعیت مگس ها مشکل دارند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند.

عوارض بیماری

یک دوره تراخم ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس به راحتی با تشخیص زودهنگام و استفاده از آنتی بیوتیک ها قابل درمان است. عفونت های مکرر یا ثانویه می تواند منجر به عوارضی شود، از جمله:

  • جای زخم داخل پلک
  • ناهنجاری های پلک، مانند تاخوردن پلک به داخل چشم (انتروپیون) یا به داخل چرخیدن مژه ها (تریشیاز)، که می تواند قرنیه را خراش دهد.
  • اسکار یا کدر شدن قرنیه
  • از دست دادن جزئی یا کامل بینایی

عوارض بیماری تراخم

پیشگیری از بروز بیماری

در صورت درمان با آنتی بیوتیک یا جراحی، عفونت مجدد همیشه نگران کننده است. برای محافظت از خود و برای ایمنی دیگران، مطمئن شوید که اعضای خانواده یا کسانی که با آنها زندگی می کنید غربالگری می شوند و در صورت لزوم برای تراخم تحت درمان قرار می گیرند.

تراخم می تواند در سراسر جهان رخ دهد، اما در آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و حاشیه اقیانوس آرام شایع تر است. هنگامی که در مناطقی هستید که تراخم شایع است، رعایت بهداشت می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.

اقدامات بهداشتی مناسب عبارتند از:

  • شستشوی دست و صورت. تمیز نگه داشتن صورت و دست ها به شکستن چرخه عفونت مجدد کمک می کند.
  • کنترل حشرات. کاهش جمعیت مگس ها می تواند به حذف منبع انتقال کمک کند.
  • مدیریت صحیح پسماند. دفع صحیح فضولات حیوانی و انسانی می تواند زمینه های پرورش مگس ها را کاهش دهد.
  • دسترسی بهتر به آب. وجود یک منبع آب شیرین در نزدیکی می تواند به بهبود شرایط بهداشتی کمک کند.

شست و شوی دست و صورت از راه های پیشگیری از بیماری تراخم

واکسن تراخم در دسترس نمی باشد، اما امکان پیشگیری وجود دارد. WHO با هدف حذف بیماری تا سال 2020، راهبردی را برای پیشگیری از تراخم ایجاد کرده است. در حالی که این هدف کاملاً محقق نشده است، موارد تراخم به شدت کاهش یافته است. این استراتژی با عنوان SAFE شامل موارد زیر است:

  • جراحی برای درمان انواع پیشرفته بیماری
  • آنتی بیوتیک برای درمان و پیشگیری از عفونت
  • پاکیزگی صورت
  • بهبود شرایط محیطی، به ویژه در آب، بهداشت و کنترل حشرات

تشخیص

پزشک می تواند تراخم را از طریق معاینه جسمی یا با ارسال نمونه ای از باکتری از چشم به آزمایشگاه برای تست تشخیص دهد. اما تست های آزمایشگاهی همیشه در مکان هایی که تراخم شایع است در دسترس نمی باشند.

درمان

گزینه های درمانی تراخم به مرحله بیماری بستگی دارد.

داروها

در مراحل اولیه تراخم، درمان با آنتی بیوتیک به تنهایی برای از بین بردن عفونت کافی است. پزشک پماد چشمی تتراسایکلین یا آزیترومایسین خوراکی (زیتروماکس) را تجویز می کند. به نظر می رسد آزیترومایسین موثرتر از تتراسایکلین باشد.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می کند که آنتی بیوتیک به کل جامعه زمانی که بیش از 10 درصد از کودکان مبتلا به تراخم هستند، تجویز شود. هدف این دستورالعمل، درمان هر فردی است که در معرض تراخم قرار گرفته است تا شیوع تراخم کاهش یابد.

داروی تتراسایکلین جهت درمان بیماری تراخم

عمل جراحي

برای درمان مراحل بعدی تراخم (از جمله بدشکلی های دردناک پلک) نیاز به جراحی وجود دارد.

در جراحی، چرخش پلک (چرخش دولاملار تارسال)، پزشک یک برش در پلک زخمی ایجاد می کند و مژه ها را دور از قرنیه می چرخاند. این روش پیشرفت اسکار قرنیه را محدود می کند و به جلوگیری از، از دست دادن بیشتر بینایی کمک می کند.

اگر قرنیه به اندازه ای کدر شده است که بینایی را به شدت مختل کرده است، پیوند قرنیه گزینه ای است که می تواند بینایی را بهبود بخشد.

در برخی موارد روشی برای برداشتن مژه وجود دارد. این روش نیاز به انجام مکرر خواهد داشت.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر علائم التهاب ملتحمه دیده شود، احتمالاً با مراجعه به پزشک مراقبت های اولیه شروع می شود، یا بلافاصله به یک متخصص چشم (چشم پزشک) ارجاع داده می شوید. هنگام ملاقات با پزشک، بپرسید که آیا در این مدت نیاز به انجام کار خاصی مانند دور نگه داشتن فرزند از مدرسه و محیط اطراف یا مراقبت از کودک می باشد یا خیر.

در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که برای آمادگی شخص جهت ملاقات با پزشک کمک می کند.

آن چه می توانید انجام دهید

قبل از قرار ملاقات خود فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:

  • علائم، از جمله هرگونه جزئیات در مورد تغییرات در بینایی
  • اطلاعات شخصی کلیدی، مانند سفر اخیر، استفاده از محصولات آرایشی جدید یا عینک
  • تمام داروها و هر نوع ویتامین یا مکملی که مصرف می کنید.
  • سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید.

برای سوزش چشم، برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک خود بپرسید عبارتند از:

  • محتمل ترین علت این علائم چیست؟
  • سایر علل احتمالی دیگر برای این علائم چیست؟
  • چه نوع آزمایش هایی لازم است؟
  • آیا این وضعیت موقتی است یا مزمن؟
  • بهترین اقدام درمانی چیست؟
  • آیا این وضعیت عوارض طولانی مدتی ایجاد خواهد کرد؟
  • آیا باید از هر گونه محدودیتی مانند ماندن در خانه از مدرسه یا محل کار پیروی کنیم؟
  • آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه من آن را پوشش می دهد؟
  • آیا بروشور یا مطالب چاپی دیگری برای اطلاعات بیشتر دارید؟ چه وب سایت هایی را برای مطالعه بیشتر توصیه می کنید؟

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک احتمالاً تعدادی سوال می پرسد، مانند:

  • آیا تا به حال مشکل مشابهی داشته اید؟
  • اولین بار چه زمانی علائم را تجربه کردید؟
  • شدت علائم چقدر است؟ آیا علائم به مرور بدتر می شوند؟
  • چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
  • چه چیزی علائم را بدتر می کند؟
  • آیا فرد دیگری در خانواده علائم مشابهی دارد؟
  • آیا علائم خود را با دارو یا قطره درمان کرده اید؟

آن چه می توانید انجام دهید

در حالی که منتظر قرار ملاقات خود هستید، بهداشت را رعایت کنید تا با انجام این مراحل، احتمال شیوع بیماری خود را کاهش دهید:

  • قبل از شستن دست ها به چشمان خود دست نزنید.
  • دست های خود را به خوبی و مکرر بشویید.
  • حوله و پارچه شستشوی خود را روزانه عوض کنید و آنها را با دیگران به اشتراک نگذارید.
  • روبالشی خود را مداوم بشویید.
  • لوازم آرایشی نامرغوب چشم، به ویژه ریمل را دور بریزید.
  • از لوازم آرایشی چشم شخص دیگری یا لوازم مراقبت از چشم شخصی استفاده نکنید.
  • استفاده از لنزهای چشم خود را تا زمانی که چشمان ارزیابی نشده اند، متوقف کنید. سپس دستورالعمل های چشم پزشک خود را در مورد استفاده صحیح از لنز را انجام دهید.
  • اگر کودک بیمار است، از او بخواهید از تماس نزدیک با سایر کودکان خودداری کند.
ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها
مشاوره