تومورهای اعصاب محیطی یکی از نادرترین تومورها می باشند که در هر ناحیه از بدن ممکن است بروز کنند. این تومورها اغلب خوش خیم بوده اما انواع بدخیم آن نیز گاهی ایجاد می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علل و علائم تومورهای اعصاب محیطی، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
تومور اعصاب محیطی در درون یا نزدیک بافت عصبی که سیگنال ها را از مغز به سایر نقاط بدن انتقال می دهند، رشد می کنند. این اعصاب ماهیچه ها را کنترل می کنند و اجازه می دهند که انسان راه برود، پلک های خود را حرکت دهد، غذا بخورد، اشیاء را بلند کند و سایر اعمال خود را انجام دهد.
تومورهای عصبی محیطی می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند. بیشتر آنها سرطانی (بدخیم) نیستند، اما می توانند منجر به درد، آسیب عصبی و از دست دادن عملکرد در ناحیه آسیب دیده شوند.
درمان تومورهای عصب محیطی معمولاً به صورت جراحی برای برداشتن تومور است. گاهی اوقات نمی توان تومور را بدون آسیب رساندن به بافت و اعصاب سالم مجاور از بین برد. در این موارد، درمان دیگری توصیه می شود.
چندین نوع تومور اعصاب محیطی وجود دارد. این تومورها با رشد درون اعصاب (تومورهای درونی) یا با رشد بیرونی (تومورهای بیرونی) آن ها و فشار آوردن به اعصاب، آن ها را تحت تأثیر قرار می دهند.
علائم و نشانه های تومور عصب محیطی در نتیجه اثر روی عصب اصلی یا فشار تومور بر روی اعصاب، عروق خونی یا بافت های مجاور ایجاد می شود. با رشد تومور، احتمال اینکه علائم و نشانه هایی ایجاد شود بیشتر است، اگرچه اندازه تومور همیشه عوارض را تعیین نمی کند.
علائم و نشانه های تومورهای عصبی محیطی بسته به محل تومورها و بافت هایی که تحت تأثیر قرار گرفته اند متفاوت است. این علائم عبارتند از:
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، به پزشک مراجعه کنید، به ویژه اگر توده ای مشاهده شود که به سرعت رشد می کند.
به وضوح روشن نیست که چرا تومور اعصاب محیطی بوجود می آید. برخی از آن ها ناشی از سندروم های ارثی مانند نوروفیبروماتوز (نوع 1 و 2) و شوانماتوز می باشند. انواع دیگر این تومورها در اثر اختلال در عملکرد ژن ها یا تحریک در اثر آسیب یا جراحی، ایجاد می شوند.
تومورهای عصبی محیطی بیشتر در افرادی مشاهده می شود که دچار عرضه های زیر هستند:
تومورهای عصبی محیطی غیر سرطانی و سرطانی می توانند اعصاب را فشرده کرده و منجر به عوارضی شوند که برخی از آنها می تواند دائمی باشند:
برای تشخیص تومور عصب محیطی، پزشک سوال هایی را از شخص می پرسد، سابقه پزشکی را مورد بحث قرار دهد و یک معاینه عمومی جسمی و عصبی را انجام می دهد. همچنین ممکن است چندین آزمایش برای کمک به تعیین علت علائم و نشانه ها تجویز کند.
درمان تومور عصب محیطی بستگی به نوع تومور، اعصاب و سایر بافت ها و همچنین علائم بیمار دارد. گزینه های درمانی تومورهای عصبی محیطی عبارتند از:
تحت نظر گرفتن وضعیت رشد تومورها یکی از راه هایی است که می تواند برای تومورهایی که برداشتن آن ها سخت است، یا کوچک هستند، رشدشان کند است و یا دارای علائم خفیف یا بدون علامت هستند، کمک کننده باشد. بیمار می بایست به طور مرتب تحت نظر بوده و در فواصل زمانی چند ماه یک بار، جهت بررسی وضعیت رشد تومور سی تی اسکن یا ام آر آی انجام دهد.
گاهی برای از بین بردن تومورهای اعصاب محیطی به جراحی نیاز است. هدف از انجام جراحی، برداشتن کامل تومور بدون آسیب رساندن به اعصاب و بافت های سالم است. اگر انجام آن ممکن نشد، جراح سعی می کند هر مقدار از تومور را که می تواند، بردارد.
تکنیک ها و ابزارهای جدید به جراح اجازه می دهد به تومور در محل هایی که به نظر غیر قابل دسترس هستند، دسترسی پیدا کند. میکروسکوپ های قوی که در میکروجراحی ها استفاده می شود، افتراق دقیق تومور از بافت های سالم را ممکن کرده است. پزشک همچنین می تواند رفتار عصب را در هنگام جراحی زیر نظر بگیرد که در محافظت از بافت های سالم موثر است.
بسته به اندازه و محل تومور اعصاب محیطی، جراحی می تواند سبب تخریب و از کار افتادن عصب نیز بشود. این خطر بسته به اندازه و محل قرار گرفتن تومور و عملکرد جراح دارد. برخی تومورها رشد معکوس و به داخل دارند.
پزشک گاهی برای درمان برخی از تومورهای عصب محیطی در داخل یا اطراف مغز، استریوتاکتیک رادیو سرجری را توصیه می کند. در استریوتاکتیک رادیو سرجری، مانند رادیوسرجری در گامانایف، پزشکان، دقیقاً اشعه را به تومور می رسانند.
خطرات این درمان شامل ضعف یا بی حسی در ناحیه تحت درمان و شکست درمان (ادامه رشد تومور) است. به ندرت، اشعه می تواند در آینده باعث ایجاد سرطان در ناحیه تحت درمان شود.
تومورهای بدخیم با درمان های استاندارد سرطان مانند جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی درمان می شوند. تشخیص زودهنگام و درمان مهمترین عواملی است که منجر به نتیجه خوب می شود. تومور ممکن است پس از درمان مجدداً عود کند.
پس از جراحی، امکان نیاز به توانبخشی جسمانی وجود دارد. پزشک از بریس یا آتل برای نگه داشتن اندام شخص در وضعیتی که به بهبودی کمک می کند، استفاده می کند. درمانگران فیزیوتراپی و کاردرمانی می توانند به شخص در بازیابی عملکرد و تحرک از دست رفته در اثر آسیب عصبی یا قطع اندام کمک کنند.
طرز برخورد شخص با احتمال بروز عوارض جانبی دائمی ناشی از تومورهای اعصاب محیطی و انتخاب بهترین روش درمانی، بسیار موفقیت آمیز است. در زیر چند پیشنهاد مفید در این زمینه ارائه شده است.
اگر پزشک مراقبت های اولیه شما تصور می کند که تومور عصبی محیطی دارید، امکان ارجاع به پزشک متخصص در اختلالات سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) یا پزشک آموزش دیده در جراحی مغز و سیستم عصبی (جراح مغز و اعصاب) وجود دارد.
قبل از قرار ملاقات،بهتر است لیستی از پاسخ سوالات زیر را تهیه کنید:
پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد: