داروی پرمصرف دیابت، متفورمین، که سال‌هاست برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود، حالا در کانون توجه تازه‌ای قرار گرفته است: پیشگیری از کووید طولانی. پژوهشی جدید که نتیجه آن در مجله معتبر Clinical Infectious Diseases منتشر شده، نشان می‌دهد که آغاز مصرف این دارو در سه ماه اول پس از ابتلا به کرونا، خطر بروز کووید طولانی را در افراد دارای اضافه‌وزن یا چاقی تا ۶۴ درصد پایین می‌آورد.
کووید طولانی یا همان عارضه پساکووید، به مجموعه‌ای از علائم ماندگار پس از پایان بیماری گفته می‌شود که زندگی روزمره بسیاری از مبتلایان را تحت‌تأثیر قرار می‌ده. از جمله این علائم می‌توان به خستگی مداوم، مشکلات تمرکز یا همان مه‌مغزی و تنگی نفس اشاره کرد. اگرچه هنوز علت دقیق بروز این سندرم مشخص نیست، اما یافتن راه‌های پیشگیری از آن به یکی از دغدغه‌های اصلی پزشکان و پژوهشگران تبدیل شده است.
مطالعه اخیر با بررسی داده‌های بیش از ۶۲۴ هزار نفر در انگلستان انجام شد. در میان این جمعیت، حدود سه هزار نفر مصرف متفورمین را ظرف ۹۰ روز پس از تشخیص کووید-۱۹ آغاز کرده بودند. نتایج نشان دادند که میزان ابتلا به کووید طولانی در این گروه به‌طور قابل توجهی کمتر از کسانی بود که دارو دریافت نکرده بودند. محققان برای افزایش دقت، عواملی همچون سن، قومیت و وضعیت واکسیناسیون را نیز در تحلیل خود لحاظ کردند و حتی در تحلیل‌های زیرگروهی نیز الگوی مشابهی مشاهده شد.
این یافته‌ها شواهد قبلی که نشان داده بودند آغاز زودهنگام مصرف متفورمین ـ حتی ظرف چند روز پس از ابتلا ـ می‌تواند اثر محافظتی در برابر کووید طولانی داشته باشد را تأیید می‌کنند. هرچند، این بار نکته مهم آن است که شروع مصرف حتی تا سه ماه بعد از ابتلا نیز همچنان با کاهش خطر همراه بوده است.
کارشناسانی که در این پژوهش مشارکت نداشته‌اند هم این نتایج را قابل توجه اما نیازمند احتیاط می‌نامند. دکتر جیمی یوهانس، متخصص ریه و مراقبت‌های ویژه در کالیفرنیا، با اشاره به اینکه متفورمین دارویی ایمن، ارزان و در دسترس است، گفت:
«اگر واقعاً ثابت شود که این دارو می‌تواند خطر کووید طولانی را کاهش دهد، ابزار ارزشمندی برای کاهش بار این بیماری خواهیم داشت. با این حال، باید منتظر آزمایش‌های کنترل‌شده و تصادفی بمانیم تا مطمئن شویم یافته‌ها معتبر و تکرارپذیر هستند.»
البته این پژوهش محدودیت‌هایی هم دارد. نخست اینکه تنها روی افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر از ۲۵ انجام شد، بنابراین مشخص نیست آیا همین نتایج برای افراد با وزن طبیعی نیز صدق می‌کنند یا خیر. علاوه بر این، بیشتر شرکت‌کنندگان سفیدپوست بودند و امکان تعمیم نتایج به سایر گروه‌های قومی هنوز روشن نیست. محققان همچنین اذعان می‌کنند که تعیین دقیق مرز میان علائم ناشی از کووید طولانی و مشکلاتی که ریشه در بیماری‌های دیگر دارند، همواره دشوار بوده است.
با وجود این محدودیت‌ها، اهمیت نتایج را نمی‌توان نادیده گرفت. کووید طولانی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر کرده و به یکی از چالش‌های بزرگ سلامت عمومی تبدیل شده است. اگر دارویی قدیمی مانند متفورمین بتواند حتی بخشی از این مشکل را کاهش دهد، می‌تواند به راهکاری ساده و مقرون‌به‌صرفه برای پیشگیری تبدیل شود. پژوهش‌های آینده باید روشن کنند که مکانیسم اثر این دارو چیست و آیا مزایای آن در جمعیت‌های متنوع‌تر نیز تکرار می‌شود یا نه.
داروی مرتبط
متفورمین
داروی متفورمین (Metformin) با نام تجاری گلوکوفاژ، دارویی است که با رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی، در کنترل قند خون بالا در دی...
بیماری مرتبط
کووید-19 (کرونا)
کرونا ویروس، که به نام کرونا و کووید 19 نیز شناخته می شود، بیماری هایی شبیه به سرماخوردگی ایجاد میکند و در همه گیری جهانی سال 20...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.