پژوهش جدید: باکتری‌های دهان از عوامل پنهان سکته قلبی

حمله قلبی سال‌هاست به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ‌ومیر در جهان شناخته می‌شود. تنها در سال ۲۰۲۲، بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، نزدیک به ۱۹.۸ میلیون نفر جان خود را به دلیل بیماری‌های قلبی از دست دادند که حدود ۸۵ درصد این موارد به سکته قلبی و مغزی مربوط می‌شدند. اکنون پژوهشی تازه دریچه‌ای جدید به روی درک ما از ریشه‌های این بیماری گشوده است: آیا ممکن است برخی باکتری‌های بی‌آزار دهان در سکوت زمینه‌ساز حمله قلبی شوند؟

پژوهش جدیدی که نتایج آن در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شده، نشان داده است که گروهی از باکتری‌های استرپتوکوک که معمولاً در دهان و گلو یافت می‌شوند، در پلاک‌های عروق کرونر بیماران حضور دارند. این پلاک‌ها همان رسوبات چربی و کلسترول هستند که با گذر زمان دیواره رگ‌ها را تنگ کرده و منجر به تصلب شرایین می‌شوند. زمانی که چنین پلاکی پاره شود، لخته خون تشکیل شده و می‌تواند جریان خون قلب را مسدود کند؛ همان اتفاقی که به حمله قلبی می‌انجامد.

در این پژوهش، دانشمندان نمونه‌های پلاک عروقی بیش از ۲۰۰ نفر را تحلیل کردند؛ گروهی از آنها افرادی بودند که به طور ناگهانی جان خود را از دست داده بودند و گروهی دیگر بیمارانی بودند که برای پاکسازی رگ‌های مسدود به جراحی نیاز داشتند. پژوهشگران در رگ‌های قلب بسیاری از افراد، باکتری‌هایی یافتند که معمولاً در دهان زندگی می‌کنند و باعث تشکیل جرم روی دندان می‌شوند. یعنی میکروب‌های دهان می‌توانند راهشان را به قلب هم باز کنند.

 به گفته دکتر پکا کارهونن، نویسنده اصلی پژوهش از دانشگاه تامپره فنلاند، این باکتری‌ها در قالب بیوفیلم – پوششی ژله‌ای شکل – به‌طور طبیعی در دهان زندگی می‌کنند. مشکل زمانی آغاز می‌شود که این بیوفیلم فعال شده و بخشی از باکتری‌ها به جریان خون راه پیدا کنند. نفوذ آنها به پلاک‌های عروقی می‌تواند التهاب ایجاد کرده و احتمال پارگی پلاک را بالا ببرد.

متخصصان قلب که در این تحقیق نقشی نداشته‌اند، یافته‌ها را جالب و در عین حال هشداردهنده توصیف می‌کنند. دکتر سرجیو دارابانت از موسسه قلب و عروق میامی می‌گوید:

«مدت‌هاست می‌دانیم التهاب عامل اصلی ناپایداری پلاک‌های قلبی است. این مطالعه قطعه دیگری از پازل را نشان می‌دهد و نقش پنهان باکتری‌های دهان در این فرآیند را روشن می‌کند.»

البته او و دیگر کارشناسان تأکید می‌کنند که هنوز نمی‌توان این باکتری‌ها را تنها عامل حملات قلبی دانست، چراکه عوامل متعددی در این بیماری نقش دارند.

از سوی دیگر، نگرانی عمومی در این زمینه ممکن است به سرعت بالا بگیرد. اما پزشکان توضیح می‌دهند که حضور این باکتری‌ها به خودی خود خطرناک نیست. استرپتوکوک‌های ویریدانس بخشی از فلور طبیعی بدن هستند و معمولاً به تعادل محیط دهان کمک می‌کنند. آنچه می‌تواند خطرناک باشد، ورود این میکروب‌ها به خون از طریق عفونت‌های دندانی یا مشکلات لثه است. به همین دلیل، توجه به سلامت دهان و درمان به موقع عفونت‌های دندانی نقشی کلیدی در پیشگیری خواهد داشت.

در حال حاضر واکسنی برای این نوع باکتری وجود ندارد، اما کارشناسان توصیه می‌کنند مردم علاوه بر رعایت بهداشت دهان، واکسن‌های آنفلوانزا، کووید-۱۹ و پنوموکوک را نیز به موقع دریافت کنند، چراکه این واکسن‌ها می‌توانند خطر عفونت‌های شدید و در نتیجه مشکلات قلبی را کاهش دهند.

این یافته‌ها یک پیام ساده و مهم دارند: سلامت دهان مستقیماً با سلامت قلب در ارتباط است. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعات منظم به دندانپزشک تنها برای داشتن لبخندی زیبا نیست، بلکه می‌تواند از قلب در برابر یکی از مرگبارترین بیماری‌های قرن نیز محافظت کند.

بیماری مرتبط بیماری قلبی بیماری های قلبی به مجموعه ای از اختلالات گفته می شود که قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه ها ممکن است به صورت ...

بیماری مرتبط سکته قلبی سکته قلبی وضعیتی اورژانسی است که در اثر انسداد عروق قلب و ایجاد اختلال در خون رسانی به قلب به وجود می آید که می تواند به عضله قل...

بیماری مرتبط سکته مغزی سکته مغزی عارضه ای است که در نتیجه اختلال در جریان خون رسانی به مغز رخ می دهد و می تواند عوارضی خطرناک مثل ناتوانی جسمی، مغزی و ...