یک کارآزمایی بالینی جدید نشان داده است که تنها یک نوبت پرتودرمانی با دوز پایین می‌تواند به‌طور چشمگیری درد و خشکی مفصل را در بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط کاهش دهد و تحرک آنان را بهبود بخشد. این یافته‌ها می‌توانند راه را برای روش‌های درمانی غیرتهاجمی‌تر و جلوگیری از جراحی تعویض مفصل هموارتر کنند.
آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت و یکی از دلایل اصلی ناتوانی در بزرگسالان است. حدود ۳۳ میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. درمان‌های متداول این بیماری شامل فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، تزریق‌های درون‌مفصلی مانند کورتیکواستروئیدها و در نهایت جراحی است. با این حال، بخش قابل‌توجهی از بیماران به درمان‌های دارویی پاسخ مطلوبی نمی‌دهند یا اثر این درمان‌ها در گذر زمان کاهش می‌یابد.
اکنون پژوهشی از دانشگاه ملی سئول در کره جنوبی، به سرپرستی دکتر بیونگ هیوک کیم، متخصص پرتودرمانی، نشان داده است که استفاده از پرتودرمانی با دوز پایین می‌تواند گزینه‌ای مؤثر برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو باشد. نتایج این مطالعه در همایش انجمن پرتودرمانی آمریکا (ASTRO) در سان‌فرانسیسکو ارائه شده است.
در این کارآزمایی تصادفی و کنترل‌شده، ۱۱۴ بیمار با آرتروز خفیف تا متوسط زانو به سه گروه تقسیم شدند. گروه کنترل تحت درمان ساختگی (بدون تابش واقعی) قرار گرفتند، در حالی که دو گروه دیگر دوزهای متفاوتی از پرتو (۳ گری و ۰.۳ گری) دریافت کردند. هر شرکت‌کننده شش جلسه درمانی دریافت نمود و تا چهار ماه پس از آن مورد پیگیری قرار گرفت.
نتایج نشان دادند ۷۰ درصد از بیماران در گروه دوز بالاتر (۳ گری) پس از چهار ماه بهبودی قابل توجهی در درد، عملکرد و ارزیابی کلی خود از علائم نشان دادند، در حالی که این رقم در گروه کنترل تنها ۴۱ درصد بود. جالب آن‌که گروه دوز پایین تفاوت معناداری با گروه کنترل نداشت. هیچ عارضه جانبی مرتبط با پرتودرمانی نیز گزارش نشد.
به گفته دکتر کیم:
«بیماران مبتلا به آرتروز دردناک زانو اغلب میان دو انتخاب دشوار گرفتارند: عوارض جانبی داروهای ضد درد یا خطرات جراحی تعویض مفصل. ما به درمانی میان این دو نیاز داریم، و به‌نظر می‌رسد پرتودرمانی می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای این بیماران باشد، به‌ویژه زمانی که داروها یا تزریق‌ها مؤثر نیستند.»
در درمان سرطان‌ها، از پرتودرمانی با دوزهای بسیار بالا استفاده می‌شود تا سلول‌های سرطانی از بین بروند. اما برای بهبود آرتروز، از دوزهای بسیار پایین‌تر استفاده می‌شود که اثر ضدالتهابی دارند و می‌توانند از طریق کاهش التهاب و فعالیت آنزیم‌های تخریب‌کننده بافت مفصل، به تسکین درد کمک کنند.
در اروپا هنوز از این روش برای درمان بعضی از مشکلات مفصلی استفاده می‌شود، اما در آمریکا از دهه ۱۹۸۰ با معرفی داروهای جدید، این شیوه کم‌کم کنار گذاشته شده است. داده‌های تازه اما نشان می‌دهند پرتودرمانی با دوز پایین می‌تواند در بیماران با آرتروز خفیف تا متوسط درد را کاهش دهد.
دکتر کیم تأکید کرد:
«در موارد شدید که ساختار مفصل تخریب شده و غضروف از بین رفته است، پرتودرمانی قادر به بازسازی بافت نخواهد بود. اما در مراحل اولیه تا متوسط، می‌تواند نیاز به جراحی را به تعویق بیندازد.»
کارشناسانی که در این پژوهش شرکت نداشته‌اند مانند دکتر جیمز یو از مرکز سرطان دارتموث نیز معتقدند که این روش می‌تواند برای بیماران بالای ۶۰ سال گزینه‌ای ایمن باشد، چرا که خطر بروز سرطان ناشی از پرتو در دوزهای پایین بسیار اندک است.
گروه پژوهشی کره‌ای قصد دارد بیماران را تا ۱۲ ماه پس از درمان پیگیری کند تا پایداری اثرات درمانی و تغییرات ساختاری در مفصل را با استفاده از تصویربرداری بررسی نماید. در صورت تأیید نتایج، پرتودرمانی با دوز پایین می‌تواند به‌عنوان روشی نوین، ایمن و غیرتهاجمی برای مدیریت آرتروز زانو در نظر گرفته شود.
بیماری مرتبط
آرتروز (استئوآرتریت)
بیماری آرتروز (استئوآرتریت) نوعی بیماری شایع مفصلی است که با آسیب به غضروف های محافظ، که انتهای استخوان ها را می پوشاند به وجود ...
مقاله مرتبط
پرتودرمانی (رادیوتراپی)
پرتودرمانی یا رادیوتراپی، یکی از روش های موجود در درمان سرطان است. در این روش، پرتوهای پرانرژی و یونیزان را به صورت دقیق بر روی ...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.