یک پژوهش جدید دریچهای تازه به نقش خواب در سلامت قلب گشوده است و نشان میدهد عادت ساده منظم خوابیدن در یک ساعت مشخص میتواند به طرز چشمگیری فشار خون را در طول شبانهروز کاهش دهد. نتایج این مطالعه که توسط محققان مؤسسه علوم بهداشت شغلی اورگان صورت گرفته و در مجله Sleep Advances منتشر شده است، نشان میدهد تنها دو هفته پایبندی به یک زمان خواب ثابت، به کاهش قابل توجه فشار خون منجر میشود که از نظر علمی با اثرات کاهش مصرف نمک یا ورزش منظم قابل مقایسه است.
در این مطالعه کوچک اما دقیق، ۱۱ شرکتکننده که برخی از آنها داروهای فشار خون مصرف میکردند، ابتدا یک هفته تحت نظارت الگوی خواب قرار گرفتند و سپس به مدت دو هفته موظف شدند هر شب در ساعتی که خودشان تعیین کرده بودند، به رختخواب بروند. نتیجه فراتر از انتظار بود: به طور متوسط فشار خون سیستولیک آنها چهار میلیمتر جیوه و دیاستولیک سه میلیمتر جیوه کاهش یافت. این تغییر، تأثیری بزرگ بر سلامت قلبیعروقی دارد؛ به طوری که کاهش پنج میلیمتر جیوه در فشار خون شبانه میتواند خطر مشکلات قلبی را تا ۱۰ درصد کاهش دهد و نیمی از شرکتکنندگان به این آستانه رسیدند.
متخصصان قلب و عروق سالهاست که بر ارتباط نزدیک میان ریتم شبانهروزی بدن و عملکرد سیستم قلبیعروقی تأکید میکنند. فشار خون به طور طبیعی در شب کاهش مییابد، در صبح بالا میرود و در طول روز در سطحی ثابت باقی میماند. این نوسانات با ترشح منظم هورمونهایی مانند کورتیزول و آدرنالین هماهنگ شدهاند و هرگونه اختلال در چرخه خواب و بیداری میتواند این نظم پیچیده را برهم بزند. به گفته دکتر جین مورگان، متخصص قلب، خواب نامنظم توانایی بدن در تنظیم فشار خون سالم را مختل میکند و میتواند خطر سکته مغزی و سایر مشکلات قلبیعروقی را افزایش دهد، بهویژه در زنان یائسه و افراد میانسال.
دکتر چنگ هان چن، متخصص قلب و عروق، توضیح میدهد که سیستم قلبیعروقی برای هماهنگ شدن با تغییرات نیاز به زمان دارد و بینظمی در ساعت خواب باعث میشود بدن نتواند بهدرستی برای کاهش فشار خون شبانه آماده شود. به گفته او، وقتی بدن یک الگوی منظم خواب را پیشبینی کند، روند طبیعی کاهش فشار خون پیش از خواب بهدرستی شکل میگیرد؛ اما بینظمی خواب میتواند سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کند و پاسخ جنگ یا گریز را در زمانهایی که باید بدن در آرامش باشد، تحریک کند.
مطالعات پیشین نیز نشان دادهاند افرادی که ساعت خواب نامنظمی دارند، اغلب خواب کوتاهتری را تجربه میکنند و از خواب عمیق کمتری بهرهمند میشوند؛ مرحلهای از خواب که برای ترمیم قلب و عروق ضروری است. این بینظمیها حتی میتوانند باعث تغییرات هورمونی، افزایش التهاب، کاهش حساسیت به انسولین و فعال شدن بیش از حد سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون شوند؛ مجموعهای از عوامل که خود به بالا رفتن فشار خون دامن میزنند.
به گفته پژوهشگران، نکته امیدبخش این است که زمان خواب، برخلاف بسیاری از عوامل خطر، کاملاً قابل کنترل است. دکتر چن تأکید میکند که پایبندی به یک ساعت مشخص برای خواب، اقدامی سادهتر و در دسترستر از بسیاری از مداخلات پزشکی است و میتواند برای سلامت قلبیعروقی نتایجی قابل توجه داشته باشد. این پژوهش یک پیام روشن دارد: خواب منظم تنها عادتی برای آرامش بیشتر نیست، بلکه راهی کمهزینه و مؤثر برای حفاظت از قلب و کاهش فشار خون است.
بیماری مرتبط
فشار خون بالا (هایپرتنشن)
فشار خون بالا یا هایپرتنشن نوعی عارضه شایع است که متاسفانه علائم خاصی ایجاد نمی کند و در صورتی که درمان نشود، می تواند منجر به م...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.