بیماری آلزایمر، که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده، در مراحل اولیه اغلب با علائم مبهمی شروع می‌شود و پیش‌بینی سرعت پیشرفت آن دشوار است. اما مطالعه‌ای جدید که در کنگره آکادمی مغز و اعصاب اروپا (EAN) 2025 ارائه شد، خبر از یافته‌ای مهم می‌دهد: یک آزمایش خون ساده برای اندازه‌گیری مقاومت به انسولین ممکن است به پزشکان کمک کند تا افرادی را که در مراحل اولیه آلزایمر هستند و احتمال زوال شناختی سریع‌تری دارند، شناسایی کنند.
مقاومت به انسولین چیست و چرا مهم است؟
دکتر بیانکا گومینا، یکی از محققان این مطالعه، توضیح می‌دهد که تا به حال ابزار دقیقی برای پیش‌بینی سرعت پیشرفت آلزایمر در مراحل اولیه وجود نداشته است. اما تیم او به یک سرنخ مهم رسیده‌اند: شاخص تری‌گلیسیرید-گلوکز (TyG). این شاخص در واقع یک معیار برای سنجش "مقاومت به انسولین" است.
حال، مقاومت به انسولین یعنی چه؟ به زبان ساده، بدن شما برای استفاده از قند خون (گلوکز) به هورمونی به نام انسولین نیاز دارد. وقتی سلول‌های بدن به خوبی به انسولین پاسخ نمی‌دهند، یعنی "مقاومت به انسولین" پیدا کرده‌اند. این وضعیت اغلب در افرادی دیده می‌شود که در آستانه دیابت هستند یا سندرم متابولیک دارند (مجموعه‌ای از مشکلات سلامتی مثل فشار خون بالا، چربی خون بالا و چاقی شکمی).
خبر خوب این است که این شاخص به راحتی قابل محاسبه است، چرا که تنها به دو نتیجه در آزمایش خون نیاز دارد: تری‌گلیسیرید و گلوکز خون در حالت ناشتا.
نتایج شگفت‌انگیز مطالعه
محققان سوابق پزشکی ۳۱۵ بزرگسال حدود ۷۰ ساله را که دیابت نداشتند، بررسی کردند. از این تعداد، ۲۰۰ نفر به طور قطعی مبتلا به آلزایمر بودند. همه شرکت‌کنندگان با استفاده از شاخص TyG از نظر مقاومت به انسولین ارزیابی شدند و سه سال بعد وضعیت شناختی آن‌ها پیگیری شد.
نتایج بسیار واضح بود: افرادی که بالاترین سطح شاخص TyG را داشتند در مقایسه با کسانی که سطح TyG پایین‌تری داشتند، حافظه و توانایی‌های فکری خود را سریع‌تر از دست دادند. دکتر گومینا تأکید کرد: "این یافته بسیار مهم است، زیرا نشان می‌دهد که در مرحله اولیه بیماری (زمانی که فرد کمی مشکلات حافظه دارد)، بیماری ممکن است به مشکلات متابولیک بدن حساس باشد." او افزود: "بیماران در این مرحله اولیه با سطوح بالای TyG، چهار برابر بیشتر در معرض خطر زوال شناختی سریع بودند."
این کشف چه اهمیتی برای ما دارد؟
- تشخیص زودهنگام خطر: این آزمایش می‌تواند به پزشکان کمک کند تا بیماران در معرض خطر زوال سریع را زودتر شناسایی کنند.
- درمان‌های هدفمند: با شناسایی زودهنگام، می‌توان مداخلات مناسب‌تری مانند تغییرات در سبک زندگی یا استفاده از داروهای موجود را در زمانی که بیماری هنوز به درمان پاسخ می‌دهد، شروع کرد.
- برنامه‌ریزی بهتر برای آینده: دکتر رحان عزیز، یک روانپزشک سالمندان، می‌گوید که پیش‌بینی دقیق سرعت پیشرفت بیماری به خانواده‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد مراقبت، مسائل مالی و چگونگی گذراندن زمان با کیفیت با عزیزانشان بگیرند.
- انتخاب درمان‌های جدید: با ظهور داروهای جدید و قوی برای آلزایمر که ممکن است عوارض جانبی هم داشته باشند، این نشانگر می‌تواند به پزشکان کمک کند تا تصمیم بگیرند کدام بیماران بیشتر از این درمان‌ها سود می‌برند و کدامیک کمتر به آن‌ها نیاز دارند.
گام‌های بعدی در تحقیقات
دکتر گومینا اعلام کرد که تیم تحقیقاتی در حال حاضر در حال بررسی ارتباط شاخص TyG با تغییرات قابل مشاهده در مغز از طریق تصویربرداری هستند. هدف نهایی، ترکیب اطلاعات مربوط به متابولیسم بدن با داده‌های ژنتیکی و تصویربرداری مغز است تا مدل‌های دقیق‌تری برای پیش‌بینی خطر ایجاد شود و بتوان مداخلات شخصی‌سازی‌شده و زودهنگام‌تری را ارائه داد.
دکتر پیتر گلیبوس، مدیر بخش عصب‌شناسی شناختی و رفتاری، این مطالعه را بسیار جذاب و کاربردی در کار روزمره پزشکان دانست. او اظهار داشت که این پتانسیل وجود دارد تا "یک شکاف مهم بین تشخیص و پیش‌بینی عملی را پر کند."
این مطالعه امیدهای جدیدی را برای درک بهتر و مدیریت بیماری آلزایمر، به ویژه در مراحل اولیه آن، ایجاد می‌کند و نشان می‌دهد که یک آزمایش خون ساده می‌تواند کلید پیش‌بینی و مداخله مؤثرتر باشد.
بیماری مرتبط
آلزایمر
آلزایمر نوعی بیماری عصبی پیش رونده است که به مرور زمان سلول های مغزی تخریب می شوند که نهایتا منجر به زوال عقل شده و باعث ناتوانی...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.