داروهای پرطرفداری مانند اوزمپیک و وگووی که در سال‌های اخیر به‌عنوان درمان دیابت و حتی کاهش وزن شناخته شده‌اند، حالا زیر ذره‌بین تحقیقات تازه قرار گرفته‌اند. پرسش اصلی این است: آیا مصرف این داروها خطر مشکلات چشمی و حتی از دست دادن بینایی را افزایش می‌دهد؟
در ماه‌های گذشته چندین پژوهش علمی نتایج متفاوتی درباره این موضوع منتشر کرده‌اند. برخی از آن‌ها هشدار داده‌اند که مصرف داروهای دسته آگونیست‌های گیرنده GLP-1 مانند سماگلوتید و تیرزپاتید می‌تواند با افزایش احتمال بروز بیماری‌های چشمی مرتبط باشد. بیماری‌هایی از جمله نوروپاتی ایسکمیک قدامی غیر شریانی (NAION)، رتینوپاتی دیابتی و مشکلات عصب بینایی در فهرست این نگرانی‌ها قرار دارند. برای نمونه، مطالعاتی در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ گزارش دادند که احتمال ابتلا به NAION در مصرف‌کنندگان این داروها بیشتر از سایرین است.
اما خبر امیدوارکننده این است که همه تحقیقات چنین نتیجه‌ای را تأیید نکرده‌اند. یک مطالعه تازه که در مجله معتبر JAMA Ophthalmology منتشر شده، نشان می‌دهد که مصرف سماگلوتید با افزایش خطر رتینوپاتی دیابتی یا اختلالات دیگر چشمی همراه نیست. در این مطالعه، داده‌های بیش از ۷۳ هزار بیمار در ۷۸ کارآزمایی بالینی بررسی شد. محققان تنها نشانه‌هایی از ارتباط با NAION پیدا کردند، اما به گفته آن‌ها شواهد فعلی برای نتیجه‌گیری قطعی کافی نیست و باید مطالعات بیشتری انجام شود.
دکتر بنجامین برت، چشم‌پزشک آمریکایی که در این پژوهش نقشی نداشته، در گفت‌وگو با رسانه‌ها توضیح داده است که بخش بزرگی از این تناقض به نادر بودن بیماری‌هایی مانند NAION برمی‌گردد. او می‌گوید:
«در گروه‌های کنترل (کسانی که دارو را مصرف نمی‌کنند. آن‌ها یا داروی استاندارد دیگری دریافت می‌کنند یا در برخی موارد دارونما می‌گیرند.) حدود ۰.۰۲ درصد بیماران دچار NAION شدند، در حالی که در مصرف‌کنندگان دارو این میزان به ۰.۰۴ درصد رسید. گرچه این افزایش دو برابری به نظر چشمگیر می‌آید، اما در عمل هنوز هم خطر کلی بسیار کم است.»
از سوی دیگر، متخصصان غدد و چشم‌پزشکان تأکید می‌کنند که فواید این داروها برای کنترل دیابت و کاهش وزن در بسیاری از بیماران از خطرات احتمالی آن‌ها بیشتر است. دکتر دیوید گفن، از دیگر متخصصانی که موضوع را بررسی کرده، می‌گوید:
«ما شاهد استفاده گسترده بیماران از این داروها هستیم و طبیعی است که عوارض مختلفی هم گزارش شود. اما تاکنون داده‌ها نشان می‌دهند که مزایای درمانی آن‌ها برای بیشتر افراد بر عوارض احتمالی غلبه دارند.»
با این حال، توصیه پزشکان روشن است: بیماران باید پیش از شروع مصرف دارو معاینه چشم انجام دهند و در طول درمان، سالانه سلامت بینایی خود را بررسی کنند. در صورتی که فرد از قبل در معرض خطر بالای بیماری‌های چشمی باشد، این مراقبت‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
جمع‌بندی این تحقیقات نشان می‌دهد که اگرچه ارتباط احتمالی میان داروهای GLP-1 و برخی بیماری‌های چشمی مطرح شده، اما هنوز شواهد کافی برای هشدار جدی وجود ندارد. آنچه روشن است، نیاز به تحقیقات بیشتر برای درک کامل عوارض درازمدت این داروهاست. تا آن زمان، بیماران می‌توانند با مشورت پزشک خود و رعایت معاینات منظم، از فواید این داروها بهره‌مند شوند و در عین حال سلامت چشم‌هایشان را نیز تحت نظر داشته باشند.
داروی مرتبط
اوزمپیک (سماگلوتید)
داروی اوزمپیک (Ozempic) با نام عمومی سماگلوتید، مشابه یکی از هورمون های طبیعی بدن (اینکرتین) میباشد که با افزایش سطح انسولین خون...
داروی مرتبط
تیرزپاتاید (مونجارو)
داروی تیرزپاتاید (Tirzepatide ) با نام تجاری مونجارو، دارویی است که با تاثیر بر هورمون ها در درمان دیابت نوع 2، کاهش وزن و آپنه ...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.