پژوهشی جدید که بهتازگی در مجله معتبر Neurology منتشر شده است، نشان میدهد که خواب کافی نهتنها برای رفع خستگی روزانه اهمیت دارد، بلکه میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت مغز و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر ایفا کند.
در این مطالعه بلندمدت، بیش از ۲۷۰۰ فرد بزرگسال با میانگین سنی ۷۰ سال که در آغاز مطالعه از نظر شناختی سالم بودند، به مدت نزدیک به شش سال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند افرادی که از بیخوابی مزمن رنج میبردند، بهطور قابلتوجهی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف (MCI) قرار داشتند. محققان تخمین زدند که این خطر تا ۴۰ درصد افزایش مییابد؛ رقمی که معادل با حدود ۳.۵ سال پیری زودرس مغز است.
بیخوابی مزمن، حالتی است که در آن فرد دستکم سه شب در هفته و به مدت بیش از سه ماه، خواب کافی و باکیفیتی ندارد. به گفته دکتر دیگو کاروالیو، نویسنده اصلی این تحقیق و متخصص خواب از کلینیک مایو، این یافتهها نشان میدهند که بیخوابی باید بهعنوان یکی از عوامل خطر قابلتغییر برای زوال شناختی در نظر گرفته شود؛ عاملی که قابل پیشگیری و درمان است.
پژوهشگران در این تحقیق علاوه بر بررسی وضعیت حافظه و عملکرد ذهنی شرکتکنندگان، اسکنهای مغزی آنها را نیز مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان دادند که افرادی که خواب ناکافی داشتند، بیشتر دچار اختلالات ماده سفید مغز و افزایش پلاکهای بتا-آمیلوئید بودند؛ عواملی که بهشدت با بیماری آلزایمر در ارتباط هستند. به گفته دکتر کاروالیو، این یافتهها نشان میدهند که بیخوابی میتواند از دو مسیر مجزا—یعنی تجمع آمیلوئید و آسیب به عروق مغزی—بر سلامت مغز تأثیر منفی بگذارد.
پزشکان هشدار میدهند که بسیاری از سالمندان، بیخوابی را بهعنوان بخشی طبیعی از روند پیری تلقی میکنند، در حالیکه این اختلال میتواند علامتی هشداردهنده از مشکلات جدیتر در آینده باشد. دکتر کریستوفر آلن، متخصص مغز و اعصاب و خواب، در گفتوگو با رسانهها اظهار داشت که این یافتهها با آنچه در بیماران خود میبیند مطابقت دارد و نشان میدهد که خواب ناکافی تنها به خستگی منجر نمیشود، بلکه میتواند توجه، حافظه و سرعت پردازش اطلاعات را نیز بهمرور تحت تأثیر قرار دهد.
درمانهای مؤثری برای بیخوابی مزمن وجود دارند. یکی از روشهای شناختهشده، «درمان شناختی-رفتاری برای بیخوابی» یا CBT-I است که اکنون حتی بهصورت آنلاین نیز در دسترس قرار گرفته و میتواند به بیماران کمک کند تا خواب خود را بهبود ببخشند.
در نهایت، این مطالعه بار دیگر بر اهمیت خواب شبانه تأکید میکند و نشان میدهد که توجه به کیفیت خواب، میتواند بخشی اساسی از راهبردهای پیشگیری از زوال عقل در میانسالی و سالمندی باشد. بهبیان ساده، خواب خوب یک سرمایهگذاری بلندمدت برای سلامت مغز است.
بیماری مرتبط
آلزایمر
آلزایمر نوعی بیماری عصبی پیش رونده است که به مرور زمان سلول های مغزی تخریب می شوند که نهایتا منجر به زوال عقل شده و باعث ناتوانی...
بیماری مرتبط
زوال عقل (دمانس)
زوال عقل یا دمانس مجموعه ای از علائم پیچیده است که منجر به تحلیل رفتن توانایی شناختی فرد شده و علائم آن از فراموشی فراتر رفته و...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.