ویتامین D مدت‌هاست به‌عنوان ویتامینی ضروری برای سلامت استخوان‌ها شناخته می‌شود، اما مجموعه‌ای از پژوهش‌های تازه، تصویری بسیار گسترده‌تر و جذاب‌تر از نقش این هورمون ارائه می‌دهند؛ تصویری که کاهش خطر سرطان، کند شدن روند پیری و حتی جلوگیری از حمله قلبی مجدد را در بر می‌گیرد. این یافته‌ها توجه دوباره محققان را به یکی از شایع‌ترین کمبودهای تغذیه‌ای جهان جلب کرده‌اند؛ کمبودی که حدود ۴۲ درصد بزرگسالان آمریکایی را درگیر کرده و به‌نظر می‌رسد پیامدهای جدی‌تری نسبت به تصور پیشین داشته باشد.
در زمینه سرطان، یک پژوهش نظام‌مند که نتایجش در آوریل ۲۰۲۵ در مجله Nutrients منتشر شدند، نشان می‌دهد میان سطح ویتامین D در خون و خطر سرطان روده بزرگ ارتباطی قابل‌توجه وجود دارد. این بررسی که ۵۰ مطالعه و بیش از یک میلیون نفر را دربر می‌گرفت، نشان داد افرادی که ویتامین D بیشتری دارند، کمتر به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوند و اگر هم به این بیماری دچار شوند، احتمال زنده‌ماندنشان بیشتر است.
پژوهشگران معتقدند ویتامین D با تقویت عملکرد ایمنی و کاهش التهاب مزمن می‌تواند در کنترل رشد تومورها نقش داشته باشد. البته آن‌ها تأکید می‌کنند که برای تبدیل این یافته‌ها به توصیه پزشکی قطعی، انجام کارآزمایی‌های بالینی بزرگ‌مقیاس ضروری است؛ زیرا برخی تحقیقات پیشین نتایج متفاوتی گزارش کرده‌اند و عوامل فردی مانند شاخص توده بدنی، وضعیت تغذیه و حتی ژنتیک می‌توانند اثر ویتامین D را تغییر دهند.
در کنار نتایج مربوط به سرطان، مطالعه‌ای دیگر که در جولای ۲۰۲۵ در The American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده، از زاویه‌ای کاملاً متفاوت به نقش ویتامین D نگاه کرده است. این پژوهش با استفاده از داده‌های آزمایش عظیم VITAL نشان می‌دهد افرادی که روزانه ۲۰۰۰ واحد ویتامین D3 مصرف می‌کردند، طی پنج سال کمتر دچار کوتاه‌شدن تلومرها (پایانه‌های محافظ DNA) شدند. کوتاه شدن تلومرها یکی از شاخص‌های شناخته‌شده پیری بیولوژیک است و نتیجه مطالعه جدید نشان می‌دهد که مصرف ویتامین D می‌تواند معادل سه سال کاهش سرعت پیری سلولی باشد. این یافته، هرچند بسیار امیدبخش است، اما پژوهشگران یادآور می‌شوند که برای تأیید اثر ضدپیری ویتامین D به پژوهش‌های تخصصی‌تری نیاز است.
اما شاید یکی از جذاب‌ترین یافته‌های اخیر به حوزه قلب و عروق مربوط باشد. نتایج اولیه یک کارآزمایی جدید که در نشست سالانه انجمن قلب آمریکا ارائه شد، نشان می‌دهد رساندن سطح ویتامین D خون بیماران به محدوده مطلوب می‌تواند خطر حمله قلبی مجدد را نصف کند. در این مطالعه ۶۳۰ بیمار که قبلاً حمله قلبی داشتند شرکت نمودند. محققان دوز ویتامین D3 را به‌گونه‌ای تنظیم کردند که سطح خونی افراد به حدود ۴۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر برسد. هرچند این مداخله تمام مشکلات قلبی را کاهش نداد، اما میزان حمله قلبی مجدد در گروه دریافت‌کننده ویتامین D فقط ۳.۸ درصد بود؛ در حالی که این رقم در گروه دیگر تقریباً دو برابر (۷.۹ درصد) گزارش شد.
با وجود تمام این نشانه‌ها، پزشکان می‌گویند مصرف خودسرانه ویتامین D می‌تواند خطرناک باشد؛ زیرا زیاده‌روی در آن ممکن است به مسمومیت و آسیب کلیوی منجر شود. درنهایت بهترین راه، اندازه‌گیری سطح ویتامین D خون و مشورت با پزشک برای تعیین دوز مناسب است.
بیماری مرتبط
سکته قلبی
سکته قلبی وضعیتی اورژانسی است که در اثر انسداد عروق قلب و ایجاد اختلال در خون رسانی به قلب به وجود می آید که می تواند به عضله قل...
بیماری مرتبط
سرطان کولون (سرطان روده بزرگ)
سرطان کولون (روده بزرگ) نوعی سرطان است که در ابتدا باعث ایجاد توده های غیر سرطانی به نام پولیپ در روده بزرگ شده و با گذر زمان بر...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.