داروی پنتوستاتین (نام تجاری: نیپنت)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان برخی انواع سرطان های خون و لنف کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پنتوستاتین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: پنتوستاتین
نام تجاری: نیپنت
پنتوستاتین برای درمان نوع خاصی از سرطان (لوسمی سلول مویی) مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو از طریق کند کردن یا توقف رشد سلول های سرطانی عمل می کند.
پودر تزریق داخل وریدی (10 میلی گرم)
این دارو معمولا یک هفته درمیان (یا مطابق تجویز پزشک) به ورید بیمار تزریق می شود. دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود.
برای کاهش عوارض جانبی پنتواستاتین روی کلیه ها، قبل و بعد از تزریق این دارو به بیمار، پزشک تزریق وریدی مایعات را تجویز می کند.
راش / خارش می تواند از عوارض این دارو باشند. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض فوراً مراتب را به پزشک یا دکتر داروساز اطلاع دهید. دیگر عارضه هایی که ممکن است در اثر مصرف این دارو ایجاد شود عبارتند از: تهوع، استفراغ، اسهال، بی اشتهایی، افزایش تعریق یا زخم های داخل دهان. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
بیمارانی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است عوارض جانبی جدی را تجربه کنند. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی جدی مانند علائم مشکلات کلیوی (همچون تغییر مقدار ادرار)، ادرار تیره، زرد شدن پوست / چشم ها، درد شدید معده / شکم، سرگیجه، خواب آلودگی، سر درد، مشکلات خواب، تنگی نفس، سرفه، ضعف / خستگی غیرعادی، تورم پاها / قوزک پا، درد عضلات / مفاصل، اسپاسم عضلانی، تغییرات خلقی / روحی (مانند افسردگی، اضطراب)، سرشدگی / گزگز پوست، کاهش میل / توانایی جنسی، غش کردن، ضربان قلب تند / آهسته / نامنظم، تغییراتی در بینایی / شنوایی، درد / قرمزی / تورم دست ها و پاها را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی بسیار جدی ولی نادر این دارو مانند تشنج، درد قفسه سینه، فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید.
پنتوستاتین می تواند سبب ایجاد بیماری های خونی بسیار جدی شود مانند کاهش عملکرد مغز استخوان که به پایین آمدن تعداد سلولهای خونی همچون گلبول های قرمز، گلبول های سفید، و پلاکت ها منجر می شود. نتیجه این عارضه می تواند ابتلا به کم خونی، کاهش توانایی بدن در مبارزه با عفونت و یا خونریزی و کبودی آسان بدن باشد.
بروز علائمی همچون نشانه های ابتلا به عفونت (بطور مثال تب, گلو درد طولانی), خونریزی / کبودی آسان بدن, خستگی غیر عادی, تپش قلب / تند بودن ضربان قلب، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی پنتوستاتین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف پنتوستاتین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سوابق مربوط به بیماری های کلیوی، اختلالات کبدی، ابتلا به عفونت فعلی / اخیر، بیماری های خون / مغز استخوان مطلع سازید.
پیش از جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
بدون موافقت پزشک از انجام واکسیناسیون خودداری کنید و از تماس با افرادی که به تازگی واکسن خوراکی فلج اطفال یا واکسن استنشاقی آنفولانزا را دریافت کرده اند، بپرهیزید.
برای جلوگیری از انتقال عفونت دستهای خود را به خوبی بشویید.
برای کاهش خطر ایجاد بریدگی، کبودی، یا جراحت ناشی از استفاده از وسایل تیزی مانند تیغ و ناخن گیر با احتیاط استفاده کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
به علت احتمال آسیب این دارو به جنین، مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود. در نتیجه در دوره مصرف این دارو از روشهای پیشگیری از بارداری (مانند کاندوم، قرصهای ضد بارداری) استفاده کنید. در صورت بارداری ناخواسته و یا احتمال بارداری فوراً پزشک خود را مطلع سازید.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، ولی به دلیل خطرهای احتمالی که این دارو می تواند برای نوزاد داشته باشد شیر دادن به نوزاد در دوره استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیر دادن به نوزاد با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی پنتوستاتین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از داروهایی که ممکن است با پنتوستاتین تداخل داشته باشند عبارتند از: آلوپورینول، داروهایی که ممکن است عملکرد مغز استخوان را کاهش دهند (مانند آزاتیوپرین)، داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (مانند سیکلوسپورین)، فلودارابین، ویدارابین.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوءمصرف (اووردوز) عبارتند از: سخت شدن تنفس، تشنج، غش کردن، تغییر مقدار ادرار، درد شدید معده / شکم.
برای نظارت بر پیشرفت درمان یا بررسی عوارض جانبی, باید به طور منظم تست های آزمایشگاهی / پزشکی (همچون شمارش سلولهای خونی, تستهای عملکرد کلیه) انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
هر دوز این دارو باید طبق برنامه در زمان تعیین شده تزریق شود. در صورتی فراموشی یک دوز، فورا از دکتر داروساز یا پزشک خود درخواست کنید که برنامه جدیدی را برای دریافت دوز فراموش شده تعیین کنند.
ویال های بازنشده داروی پنتوستاتین را در یخچال (دمای 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید.
از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همچنین تمامی دارو ها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.