بنزفتامین (نام تجاری: دیدرکس)، نوعی داروی محرک سیستم عصبی مرکزی است که با عملکردی مشابه آمفتامین، باعث بی اشتهایی می شود. این دارو می تواند اعتیاد آور باشد و حتماً باید در صورت صلاحدید پزشک و طبق نظر او مصرف شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف بنزفتامین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: بنزفتامین
نام تجاری: دیدرکس
از بنزفتامین در کوتاه مدت و در صورت تایید پزشک، در کنار رژیم غذایی کم کالری، ورزش و تغییر رفتار برای کمک به کاهش وزن استفاده می شود. این دارو در افرادی که به طور قابل توجهی دارای اضافه وزن (چاقی) هستند و با رژیم غذایی و ورزش به تنهایی قادر به کاهش وزن نیستند، استفاده می شود. کاهش وزن و نگه داشتن آن در اندازه مناسب می تواند موجب کاهش بسیاری از بیماری ها و عوارضی که در نتیجه چاقی ایجاد می شوند، از جمله بیماری های قلبی، دیابت، فشار خون بالا و کاهش طول عمر شود. نحوه عملکرد این دارو برای کاهش وزن مشخص نیست. بنزفتامین می تواند باعث کاهش اشتها، افزایش میزان انرژی مصرفی بدن و یا تأثیر بر قسمت های خاصی از مغز شود. این دارو مهار کننده (کاهش دهنده) اشتها و متعلق به گروهی از داروها به نام آمین های سمپاتومیمتیک است.
بنزفتامین را به صورت خوراکی، معمولاً 3-1 بار در روز و طبق تجویز پزشک مصرف کنید. مصرف این دارو در اواخر روز می تواند باعث ایجاد اختلال در خواب (بی خوابی) شود.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. پزشک دوز مصرفی را تغییر خواهد داد تا مناسب ترین دوز را برای شما پیدا کند. بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
بنزفتامین معمولاً هر بار، فقط چند هفته مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو نباید با دیگر داروهای مهار کننده (کاهش دهنده) اشتها مصرف شود. مصرف طولانی تر این دارو و یا مصرف آن همراه با دیگر داروهای رژیم غذایی، احتمال بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد.
قطع مصرف ناگهانی بنزفتامین می تواند باعث بروز علائم ترک (مانند افسردگی و خستگی شدید) شود. برای کمک به جلوگیری از بروز این علائم، پزشک ممکن است دوز مصرفی را به تدریج کاهش دهد و سپس آن را قطع کند. در صورت مصرف این دارو در مدت طولانی یا در دوزهای بالا، احتمال بروز این علائم (بروز علائم ترک) بیشتر خواهد شد. در صورت قطع مصرف، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
اگرچه این دارو در بسیاری از موارد کمک کننده است، اما گاهی می تواند باعث ایجاد اعتیاد شود. در صورت ابتلا به اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل) بیشتر در معرض اعتیاد به این دارو قرار خواهید داشت. از افزایش خودسرانه دوز مصرفی و یا مصرف آن بیشتر از زمان تجویز شده خودداری کنید. مصرف این دارو را طبق دستورالعمل های مناسب قطع کنید.
اثربخشی بنزفتامین می تواند پس از مدتی، کاهش یابد. در صورت کاهش اثربخشی آن، با پزشک خود صحبت کنید. بدون تجویز پزشک دوز مصرفی خود را کاهش ندهید. پزشک ممکن است تجویز کند تا مصرف این دارو را قطع کنید.
سرگیجه، خشکی دهان، اختلال در خواب، زودرنجی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست می تواند در نتیجه مصرف بنزفتامین رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید این عوارض، سریعاً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بنزفتامین می تواند باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون خود را به طور منظم اندازه گیری کنید و در صورت بالا بودن آن به پزشک اطلاع دهید.
بروز هر گونه عارضه جانبی بعید اما جدی، مانند ضربان قلب تند / نامنظم یا تپش قلب، اختلالات ذهنی / خلقی (مانند زودرنجی، عصبانیت کنترل نشده، توهم، عصبی شدن)، حرکات کنترل نشده عضلانی، تغییر در توانایی / میل جنسی را به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی نادر اما بسیار جدی، مانند سردرد شدید، اختلال در تکلم، تشنج، ضعف در یک طرف بدن، اختلالات بینایی (مانند تاری دید)، مصرف این دارو را متوقف کرده و به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
بنزفتامین به ندرت می تواند باعث بروز مشکلات جدی ریوی یا قلبی (فشار خون ریوی، مشکلات دریچه قلب) شود. در صورت مصرف طولانی تر این دارو و استفاده از آن در کنار دیگر داروهای مهار کننده اشتها / محصولات گیاهی، خطر بروز این عوارض افزایش می یابد. در صورت بروز عوارض جانبی بعید اما بسیار جدی مانند درد قفسه سینه، بروز مشکل تنفسی در هنگام ورزش، کاهش توانایی در ورزش کردن، غش، تورم پاها / مچ پا / پا، مصرف این دارو را متوقف کرده و با پزشک خود در میان بگذارید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به بنزفتامین به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک یا مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی بنزفتامین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف بنزفتامین، در صورت حساسیت به آن یا دیگر آمین های سمپاتومیمتیک (از جمله داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین، محرک هایی مانند آمفتامین، مهارکننده های اشتها مانند فن ترمین) و یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف بنزفتامین، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماری های قلبی (مانند درد قفسه سینه، حمله قلبی، سوفل قلب، ضربان قلب تند / نامنظم، مشکلات دریچه قلب)، فشار خون بالا، گلوکوم، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل)، مشکلات روحی / روانی (مانند اضطراب شدید، اختلال دو قطبی، روان پریشی و اسکیزوفرنی)، فشار خون بالا در ریه ها (فشار خون ریوی)، سکته مغزی، پرکاری تیروئید، دیابت، بیماری کلیوی و تشنج، مطلع سازید.
بنزفتامین ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
در صورت ابتلا به دیابت، قند خون خود را طبق تجویز، به طور منظم اندازه گیری کنید و نتایج به دست آمده را با پزشک خود در میان بگذارید. در طول درمان با این دارو، ممکن است لازم باشد پزشک داروی دیابت را تنظیم کند.
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در جریان تمام داروهای مصرفی خود (از جمله داروهای دارای نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.
با افزایش سن عملکرد کلیه ها کاهش می یابد. این دارو توسط کلیه ها جذب می شود؛ بنابراین افراد مسن در طول این دارو بیشتر در معرض سرگیجه و فشار خون بالا قرار دارند.
از مصرف بنزفتامین در دوران بارداری خودداری کنید؛ زیرا می تواند به جنین آسیب برساند. در صورت بارداری یا احتمال بارداری، به سرعت پزشک خود را در جریان قرار دهید. فرزند مادرانی که این دارو را در طولانی مدت یا در دوزهای بالا استفاده می کنند ممکن است دارای علائم ترک مانند زودرنجی یا خستگی مفرط باشند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزاد خود، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو می تواند به شیر مادر منتقل شود و اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار بگذارد؛ بنابراین در طول مصرف بنزفتامین شیردهی توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی بنزفتامین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با بنزفتامین تداخل داشته باشند عبارتند از: فنوتیازین ها (مانند پروکلرپرازین، کلرپرومازین)، دیگر محرک ها (از جمله آمفتامین ها، متیل فنیدیت، داروهای خیابانی مانند کوکائین یا MDMA / "اکستازی").
اگر در حال حاضر از داروی های کاهش اشتها (مانند فنترمین، افدرا / ما هوانگ) استفاده می کنید یا در طول یک سال گذشته سابقه مصرف آنها را داشته اید، پیش از شروع مصرف این دارو به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
مصرف بنزفتامین در کنار مهارکننده های MAO می تواند باعث ایجاد تداخلات دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول مصرف این دارو از استفاده از داروهای مهار کننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لاینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانسیل پرومین) خودداری کنید. همچنین باید از مصرف اکثر داروهای مهار کننده MAO به مدت دو هفته قبل از درمان با این دارو نیز خودداری شود. از پزشک خود در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو بپرسید.
برخی از محصولات دارای موادی هستند که می توانند باعث افزایش ضربان قلب یا فشار خون شوند. پزشک داروخانه را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهید و در مورد نحوه مصرف ایمن آنها (به ویژه محصولات ضد سرفه و سرماخوردگی یا مکمل های غذایی) بپرسید.
کافئین می تواند عوارض جانبی بنزفتامین را افزایش دهد. از نوشیدن مقدار زیاد نوشیدنی های حاوی کافئین (قهوه، چای، کولا) یا خوردن مقدار زیادی شکلات، خودداری کنید.
در صورت مصرف بیش از حد بنزفتامین و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت تنفس سریع، بی قراری غیرمعمول، ضربان قلب تند / کند / نامنظم، درد قفسه سینه، توهم، تشنج و از دست دادن هوشیاری باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید زیرا تجویز خودسرانه آن خلاف قانون است.
نباید از داروهای کاهش دهنده اشتها به جای رژیم مناسب استفاده شود. برای اثربخشی بهتر این دارو، باید از آن در کنار یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی مورد تأیید پزشک استفاده شود.
باید آزمایش های تشخیصی/ پزشکی (مانند فشار خون، آزمایش قلب، آزمایش کلیه) به صورت دوره ای انجام شود تا میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.