یک پژوهش تازه در بریتانیا دریچه‌ای نو به درک بیماری آلزایمر گشوده است؛ بیماری‌ای که حافظه و توانایی‌های شناختی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که زنان مبتلا به آلزایمر نسبت به مردان، سطوح پایین‌تری از چربی‌های مفید در بدن خود دارند و همین موضوع می‌تواند کلیدی برای توضیح چرایی شیوع بیشتر این بیماری در زنان باشد.
آلزایمر، یک اختلال پیشرونده مغزی است که به تدریج توانایی تفکر و حافظه را تحلیل می‌برد و در نهایت می‌تواند منجر به مرگ شود. تنها در ایالات متحده بیش از هفت میلیون نفر با این بیماری زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ این عدد تقریبا دو برابر شود. نکته مهم آن است که زنان سهم بیشتری از این آمار دارند، اما دلیل دقیق این تفاوت جنسیتی تاکنون روشن نبوده است.
در این مطالعه، پژوهشگران با بررسی نمونه‌های خونی ۸۴۱ نفر شامل بیماران مبتلا به آلزایمر، افراد با اختلال شناختی خفیف و گروهی سالم، تغییرات چربی‌های بدن را مورد تحلیل قرار دادند. آن‌ها برای این کار از روشی پیشرفته به نام «لیپیدومیکس» استفاده کردند که امکان اندازه‌گیری صدها نوع چربی مختلف را فراهم می‌کند. نتایج نشان دادند زنان مبتلا به آلزایمر نسبت به زنان سالم، سطوح بسیار پایین‌تری از چربی‌های غیر اشباع و به‌ویژه اسیدهای چرب امگا ۳ مانند DHA و EPA دارند؛ موادی که نقشی حیاتی در سلامت مغز ایفا می‌کنند. در عین حال سطح چربی‌های ناسالم در این زنان بالاتر بود. جالب اینجاست که در مردان مبتلا به آلزایمر چنین تغییراتی مشاهده نشد و تفاوت معناداری میان آن‌ها و مردان سالم به دست نیامد.
به گفته محققان، این تغییرات در زنان با کاهش توانایی‌های شناختی نیز همراه بوده است. زنانی که چربی‌های ناسالم بیشتری در خون داشتند، نمرات پایین‌تری در آزمون‌های حافظه و تفکر کسب کردند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که الگوهای چربی در بدن زنان می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت بیماری داشته باشند. پژوهشگران حتی ۳۲ نوع چربی مشخص را شناسایی کرده‌اند که ارتباط تنگاتنگی با آلزایمر در زنان دارند، در حالی که چنین ارتباطی در مردان مشاهده نشده است.
اما این تفاوت‌ها از کجا ناشی می‌شوند؟ دانشمندان معتقدند که آنزیم‌های پردازش‌کننده چربی و مسیرهای بیوشیمیایی که به حفظ سلامت سلول‌های مغزی کمک می‌کنند، در زنان ممکن است آسیب‌پذیرتر باشند. دسته‌ای از چربی‌ها به نام «پلاسمالوژن‌ها» که وظیفه کاهش التهاب و محافظت از مغز را دارند، در زنان مبتلا به آلزایمر دچار اختلال شده‌اند.
متخصصان بر این باورند که افزایش مصرف امگا ۳ می‌تواند اثرات محافظتی برای زنان داشته باشد. این ماده ارزشمند را می‌توان از طریق غذاهایی مانند ماهی سالمون و تخم کتان یا از طریق مکمل‌های غذایی دریافت کرد. هرچند هنوز به شواهد قطعی برای اثبات تأثیر مستقیم رژیم غذایی بر پیشگیری یا درمان آلزایمر نیاز است، اما توصیه به داشتن یک رژیم متعادل و سرشار از مواد مغذی همواره مورد تأکید دانشمندان بوده است.
دکتر آلیسون ریس، استاد دانشکده پزشکی NYU، در واکنش به این مطالعه گفته است: «این پژوهش نشان می‌دهد که خطر آلزایمر و متابولیسم چربی در مردان و زنان متفاوت است و هورمون‌های جنسی نیز در این تفاوت نقش دارند.» او اضافه می‌کند که بهترین رویکرد، پیروی از یک رژیم متنوع و سالم است، نه صرفاً تمرکز بر یک ماده مغذی خاص.
این تحقیق تازه یادآور می‌شود که در مطالعات مربوط به آلزایمر نباید زنان و مردان به‌طور یکسان در نظر گرفته شوند. تفاوت‌های زیستی می‌تواند به توضیح چرایی شیوع بیشتر این بیماری در زنان کمک کند و شاید راه را برای درمان‌ها و توصیه‌های ویژه برای آن‌ها هموار سازد. در نهایت، پیام روشن این پژوهش آن است که مراقبت از مغز، ارتباطی تنگاتنگ با تغذیه و سبک زندگی دارد و زنان بیش از هر زمان دیگری باید به چربی‌های مفید در رژیم غذایی خود توجه کنند.
بیماری مرتبط
آلزایمر
آلزایمر نوعی بیماری عصبی پیش رونده است که به مرور زمان سلول های مغزی تخریب می شوند که نهایتا منجر به زوال عقل شده و باعث ناتوانی...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.