اگر شبها هنگام استراحت احساس میکنید پاهایتان بیقرار است و ناخواسته آنها را تکان میدهید، شاید این مشکل فقط یک اختلال خواب ساده نباشد. پژوهشی جدید نشان میدهد سندرم پای بیقرار میتواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در سالهای بعدی زندگی ارتباط داشته باشد؛ یافتهای که توجه متخصصان مغز و اعصاب را به خود جلب کرده است.
سندرم پای بیقرار یک اختلال عصبی شایع است که با میل شدید و غیرقابلکنترل برای حرکت دادن پاها، بهویژه در شب یا هنگام استراحت، شناخته میشود. این وضعیت میتواند خواب را مختل کرده و باعث خستگی مزمن شود. بر اساس آمارها، میلیونها نفر در جهان با این مشکل دستوپنجه نرم میکنند.
در این مطالعه که با استفاده از دادههای جمعیتی گسترده در کره جنوبی انجام شده، پژوهشگران اطلاعات سلامت بیش از یک میلیون نفر را بررسی کردند. از میان آنها، حدود ۱۰ هزار نفر که تشخیص قطعی سندرم پای بیقرار داشتند، با گروهی مشابه اما بدون این اختلال مقایسه شدند. طبق نتایج این پژوهش، افرادی که به سندرم پای بیقرار مبتلا بودند، در طول یک دوره ۱۵ ساله و در مقایسه با سایر افراد، بیشتر به بیماری پارکینسون دچار شدند.
نکته مهمتر زمانی آشکار شد که پژوهشگران نوع درمان بیماران را بررسی کردند. بخشی از افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار با داروهایی موسوم به آگونیستهای دوپامین درمان شده بودند؛ داروهایی که سطح یا عملکرد دوپامین، یعنی یکی از مهمترین انتقالدهندههای عصبی مغز، را تنظیم میکنند. نتایج نشان دادند بیمارانی که این داروها را دریافت کرده بودند، نسبت به افراد درماننشده، خطر کمتری برای ابتلا به پارکینسون داشتند.
با این حال، متخصصان در تفسیر این یافتهها محتاط هستند. دکتر گای رولئو، رئیس بخش نورولوژی و جراحی مغز و اعصاب دانشگاه مکگیل کانادا، که در این پژوهش نقشی نداشته، میگوید:
«هیچ شواهد ژنتیکی شناختهشدهای وجود ندارد که نشان دهد سندرم پای بیقرار و پارکینسون علت مشترکی دارند. این مطالعه گذشتهنگر بوده و بر مبنای اطلاعات ثبتشده در پروندههای درمانی صورت گرفته است، بنابراین احتمال خطا در تشخیص یا ثبت بیماریها وجود دارد.»
او همچنین هشدار میدهد که برخی اختلالات خواب، مانند اختلال رفتاری خواب REM، ممکن است به اشتباه بهعنوان سندرم پای بیقرار تشخیص داده شوند، در حالی که این اختلالات خود میتوانند زمینهساز پارکینسون باشند.
از سوی دیگر، دکتر الکس دیمیتریو، متخصص روانپزشکی و پزشکی خواب، نگاه متفاوتی دارد. او میگوید:
«در تجربه بالینی خود بارها دیدهام که بیمارانی که دچار بیقراری حرکتی یا لرزش هستند، اغلب علائم سندرم پای بیقرار هم دارند. این موضوع نشان میدهد نقش دوپامین ممکن است پررنگتر از آن باشد که تصور میکنیم چرا که کمبود دوپامین باعث بروز این علائم میشود.»
پژوهشگران تأکید میکنند که این نتایج به معنای قطعی بودن رابطه علت و معلولی نیستند، اما میتوانند زنگ هشداری مهم باشند. شناسایی سندرم پای بیقرار ممکن است در آینده به پزشکان کمک کند افرادی را که در معرض خطر بالاتر بیماریهای عصبی مانند پارکینسون قرار دارند، زودتر شناسایی کنند.
در نهایت، آنچه روشن است این است که اختلالات ظاهراً ساده خواب نباید نادیده گرفته شوند. بیقراری پاها در شب شاید فقط یک مزاحمت کوچک نباشد، بلکه سرنخی از وضعیت پیچیدهتر سلامت مغز در سالهای آینده باشد؛ سرنخی که علم هنوز در حال رمزگشایی از آن است.
بیماری مرتبط
پارکینسون
بیماری پارکینسون نوعی بیماری مزمن عصبی است که با تغییر برخی سلول های تولید کننده دوپامین در مغز ایجاد می شود و منجر به بروز علائ...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.