آیا گاباپنتین باعث زوال عقل می شود؟ ارتباط احتمالی داروی پرمصرف درد با دمانس

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که داروی گاباپنتین، که به‌طور گسترده برای درمان تشنج، دردهای عصبی و سندرم پای بی‌قرار تجویز می‌شود، ممکن است با افزایش خطر زوال عقل و اختلال شناختی مرتبط باشد. این یافته نگرانی‌هایی را درباره استفاده بلندمدت از این داروی پرکاربرد، به‌ویژه در افراد جوان‌تر، به‌وجود آورده است.

محققان با بررسی سوابق پزشکی بیش از ۲۶ هزار نفر که برای کمردرد مزمن گاباپنتین مصرف کرده بودند، دریافتند کسانی که این دارو را به‌صورت مداوم استفاده کرده‌اند، در مقایسه با افرادی که دارو را دریافت نکرده بودند، بیشتر در معرض تشخیص زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف (MCI) قرار گرفته‌اند. نتایج این مطالعه نشان دادند که مصرف منظم گاباپنتین خطر زوال عقل را تا ۲۹ درصد و خطر ابتلا به MCI را تا ۸۵ درصد افزایش می‌دهد.

تیم تحقیقاتی به رهبری نفیس اقراری، دانشجوی پزشکی در دانشگاه کیس وسترن رزرو در کلیولند، نوشت: «یافته‌های این مطالعه از نیاز به نظارت دقیق بر بیماران بزرگسالی که گاباپنتین برایشان تجویز می‌شود، برای ارزیابی احتمال زوال شناختی حمایت می‌کنند.»

نکته نگران‌کننده‌تر، افزایش چشمگیر این خطر در میان افراد ۱۸ تا ۶۴ ساله است؛ گروهی که معمولاً در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار ندارند. در این گروه سنی، مصرف گاباپنتین خطر ابتلا به زوال عقل را بیش از دو برابر و خطر MCI را حتی بیش از سه برابر افزایش داده است. همچنین مشخص شد که هرچه میزان مصرف گاباپنتین بیشتر باشد، میزان خطر نیز افزایش می‌یابد.

گاباپنتین در سال‌های اخیر به دلیل ویژگی‌هایی مانند غیر اعتیادآور بودن – برخلاف داروهای اپیوئید – محبوبیت زیادی یافته و به‌خصوص برای درمان دردهای مزمن تجویز می‌شود. اما این تحقیق نشان می‌دهد که مصرف بلندمدت آن ممکن است پیامدهایی برای سلامت مغز داشته باشد. دانشمندان احتمال می‌دهند که گاباپنتین با سرکوب فعالیت بین سلول‌های عصبی، در درازمدت بر توانایی‌های شناختی مغز تأثیر منفی بگذارد.

با این حال، پژوهشگران تأکید می‌کنند که این مطالعه از نوع مشاهده‌ای است و نمی‌تواند رابطه‌ای قطعی و علت‌ومعلولی را بین مصرف گاباپنتین و بروز زوال عقل اثبات کند. به همین دلیل، هنوز برای نتیجه‌گیری نهایی زود است و نیاز به مطالعات دقیق‌تر و کنترل‌شده‌تری وجود دارد تا بتوان اثرات این دارو را به‌صورت کامل ارزیابی کرد.

در پایان، محققان بر ضرورت پایش دقیق بیمارانی که گاباپنتین مصرف می‌کنند تأکید داشته و امیدوارند یافته‌های این تحقیق مسیر را برای مطالعات آینده درباره نقش این دارو در عملکرد مغز هموار کنند.

توصیه مهم برای بیماران: هرگز مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. اگر گاباپنتین مصرف می‌کنید و نگرانی‌هایی درباره تأثیر آن بر حافظه یا عملکرد ذهنی دارید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

داروی مرتبط گاباپنتین داروی گاباپنتین (Gabapentin) با نام تجاری نورونتین، نوعی مهار کننده انتقال دهنده های عصبی است که در کنترل سندروم پای بی قرار، تش...