برای میلیونها نفر در سراسر جهان که با خستگی دائمی و ناتوانکننده زندگی میکنند، روزنهای از امید گشوده شده است. پژوهشگران دانشگاه ایست آنگلیا در بریتانیا به همراه شرکت بایوتکنولوژی آکسفورد بایودینامیکس، موفق به توسعه یک آزمایش خون شدهاند که میتواند با دقت چشمگیر ۹۶ درصد، سندرم خستگی مزمن یا آنسفالومیلیت میالژیک (ME/CFS) را تشخیص دهد.
این بیماری عصبی پیچیده که بین ۱۷ تا ۲۴ میلیون نفر در جهان را درگیر کرده است، سالهاست یکی از چالشبرانگیزترین اختلالات برای پزشکان محسوب میشود. بیماران مبتلا به ME/CFS معمولاً با علائمی چون خستگی مفرط، درد عضلانی، بزرگ شدن غدد لنفاوی و گاهی ریزش مو مواجهاند. مشکل اصلی در تشخیص این بیماری، شباهت بالای علائم آن با بیماریهایی مانند فیبرومیالژیا و اماس است. در نبود یک آزمایش قطعی، پزشکان ناچار بودند از طریق حذف سایر گزینهها و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، به تشخیص احتمالی برسند؛ فرآیندی طولانی و طاقتفرسا که گاه سالها به طول میانجامید.
اما اکنون، مطالعهای که نتایج آن در نشریه Translational Medicine منتشر شده، نشان میدهد علم در آستانه تغییری بزرگ قرار دارد. دکتر دیمیتری پشژتسکی، استاد دانشکده پزشکی نورویچ و سرپرست این تحقیق میگوید:
«برای دههها بیماران ME/CFS در انتظار آزمایشی بودند که واقعیت علائمشان را تأیید کند. حالا به نظر میرسد این انتظار به پایان نزدیک میشود.»
آزمایش جدید با استفاده از فناوری EpiSwitch® 3D Genomics انجام میشود. این روش به جای بررسی خود توالی DNA، نحوه تاخوردگی آن درون سلولها را مطالعه میکند. دکتر پشژتسکی توضیح میدهد: «میتوانید DNA را مانند یک اوریگامی در نظر بگیرید که به شیوههای خاصی تا میشود. این تاخوردگیها تعیین میکنند کدام ژنها فعال باشند و کدام خاموش.» در بیماران مبتلا به ME/CFS، الگوی مشخصی از این تاخوردگیها دیده میشود که در افراد سالم وجود ندارد. به گفته پژوهشگران، این تفاوت مانند یک اثر انگشت زیستی منحصربهفرد است که میتوان آن را از طریق یک نمونه خون ساده تشخیص داد.
در این مطالعه، نمونه خون ۴۷ بیمار مبتلا به ME/CFS شدید و ۶۱ فرد سالم بررسی شد و نتایج نشان دادند آزمایش جدید قادر است بیماری را با دقت ۹۶ درصد تشخیص دهد. این دقت بالا میتواند مسیر را برای شناسایی سریعتر بیماران و جلوگیری از سالها سرگردانی هموار کند.
دکتر پشژتسکی معتقد است این کشف تنها برای تشخیص نیست، بلکه میتواند درمانهای هدفمند آینده را نیز آسان کند. پزشکان دیگر هم این یافته را امیدوارکننده توصیف کردهاند، اما خواستار مطالعات گستردهتر برای تأیید نتایج شدهاند. دکتر دیوید کاتلر، متخصص طب خانواده در کالیفرنیا، میگوید:
«این آزمایش میتواند به بیماران اطمینان دهد که علائمشان واقعی و قابلتوضیح است. اما برای استفاده عمومی، باید دقت آن در جمعیتهای بزرگتر بررسی شود.»
با وجود نیاز به پژوهشهای بیشتر، این دستاورد گامی بزرگ در جهت شناخت و پذیرش علمی سندرم خستگی مزمن به شمار میرود. آزمایشی ساده که شاید بتواند بهزودی میلیونها بیمار را از سالها بلاتکلیفی نجات دهد و امید تازهای به مسیر درمان این بیماری مرموز ببخشد.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.