پژوهشی تازه که در نشریه معتبر JAMA Network Open منتشر شده، نشان میدهد کاهش شنوایی حتی خفیف در میانسالی میتواند نقش مهمی در افزایش خطر زوال عقل داشته باشد. این یافته تازه بار دیگر اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات شنوایی را برجسته میکند؛ پدیدهای که سالها بهعنوان بخشی طبیعی از روند پیری تصور میشد، اما اکنون شواهد علمی نشان میدهند میتواند یکی از عوامل اثرگذار بر پیری مغز باشد.
کمشنوایی مرتبط با سن یکی از شایعترین اختلالات سالمندی است و حدود دو سوم افراد بالای ۷۰ سال را درگیر میکند. با این حال، بسیاری از افراد از وجود درجات خفیف این مشکل بیاطلاعاند و پژوهش جدید نشان میدهد حتی این افتهای بسیار خفیف میتوانند بهطور قابل توجهی خطر زوال عقل را بالا ببرند. در این مطالعه که بر پایه دادههای مطالعه فرامینگهام انجام شده، اطلاعات بیش از دو هزار بزرگسال مورد بررسی قرار گرفت تا رابطه میان افت شنوایی، عملکرد شناختی، ساختار مغز و احتمال ابتلا به زوال عقل در سالهای آینده سنجیده شود.
نتایج نشان دادند افرادی که در میانسالی دچار کمشنوایی هستند، در سالهای بعد بیشتر در آزمونهای شناختی مرتبط با توجه و برنامهریزی دچار مشکل میشوند و همچنین در تصویربرداری MRI علائمی از کاهش حجم مغز و آسیب ماده سفید نشان میدهند. این تغییرات ساختاری از دیرباز بهعنوان نشانههای هشداردهنده اولیه برای بروز زوال عقل شناخته میشوند. مهمتر اینکه کسانی که طی ۱۵ سال پیگیری دچار زوال عقل شدند، غالباً در ابتدای مطالعه نوعی افت شنوایی داشتند؛ موضوعی که پژوهشگران آن را زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی میدانند.
این تحقیق همچنین نشان داد خطر زوال عقل در افرادی که علاوه بر افت شنوایی، حامل ژن APOE4 (یکی از عوامل ژنتیکی مؤثر بر آلزایمر) هستند، به مراتب بیشتر است. به بیان دیگر، ترکیب ژنتیک و اختلال شنوایی میتواند اثر همافزایی داشته باشد و فرد را در معرض خطری جدیتر قرار دهد. با وجود این، یافته امیدوارکنندهای نیز در پژوهش دیده شد: استفاده از سمعک به شکل معناداری این خطر را کاهش میدهد. شرکتکنندگانی که از وسایل کمکشنوایی استفاده میکردند، در مقایسه با گروه کمشنوای بدون سمعک، با احتمال کمتری به زوال عقل مبتلا شدند؛ موضوعی که با نتایج پژوهشی در سال ۲۰۲۲ که در آن نشان داده شده بود استفاده از سمعک میتواند تا حدود ۱۹ درصد خطر زوال عقل را کاهش دهد، نیز همخوان است.
دانشمندان هنوز بهطور قطعی نمیدانند چرا کاهش شنوایی تا این اندازه بر سلامت مغز اثر میگذارد، اما چند فرضیه مطرح است. یکی از آنها این است که فرد کمشنوا بهتدریج از جمع فاصله میگیرد و انزوای اجتماعی خود میتواند زمینهساز افت عملکرد شناختی باشد. فرضیه دیگر میگوید وقتی مغز برای شنیدن تلاش بیشتری میکند، بخش زیادی از منابع شناختی آن صرف پردازش صدا میشود و انرژی کمتری برای عملکرد صحیح حافظه باقی میماند. برخی از پژوهشگران نیز معتقدند افت شنوایی ممکن است یکی از نشانههای اولیه تغییرات عصبی در مغز باشد، نه صرفاً عامل آن.
با توجه به همه این یافتهها، متخصصان بر ضرورت انجام آزمایش دورهای شنوایی، بهخصوص پس از ۵۰ سالگی، تأکید میکنند. بسیاری از افراد درجات خفیف کاهش شنوایی را تشخیص نمیدهند، اما همین سطوح میتواند پیامدهایی جدی در آینده داشته باشد. این مطالعه نشان میدهد مراقبت از شنوایی نه فقط برای کیفیت زندگی، بلکه برای حفظ سلامت مغز و پیشگیری از زوال عقل اهمیت اساسی دارد.
بیماری مرتبط
زوال عقل (دمانس)
زوال عقل یا دمانس مجموعه ای از علائم پیچیده است که منجر به تحلیل رفتن توانایی شناختی فرد شده و علائم آن از فراموشی فراتر رفته و...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.