پژوهش تازهای که در مجله معتبر Nature Medicine منتشر شده، زنگ خطری جدی برای سلامت تغذیهای به صدا درآورده است. این مطالعه، که با تجزیهوتحلیل دادههای بیش از ۶۰ پژوهش پیشین انجام شده، نشان میدهد که مصرف حتی مقادیر اندکی از برخی خوراکیهای پرمصرف مانند گوشتهای فرآوریشده، نوشیدنیهای شیرینشده با شکر و چربیهای ترانس میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی نظیر دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی و سرطان روده بزرگ را بهطور معناداری افزایش دهد.
گوشتهای فرآوریشده که شامل محصولاتی مانند سوسیس، ژامبون و هاتداگ هستند، معمولاً با روشهایی مانند نمکسود کردن، دودی کردن یا افزودن نگهدارندهها آماده میشوند. دادههای این مطالعه نشان دادهاند که حتی مصرف روزانه تنها ۵۰ تا ۵۷ گرم از این گوشتها – چیزی به اندازه یک عدد هاتداگ – میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۱۱ درصد و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا ۷ درصد افزایش دهد.
اما خطر به همینجا ختم نمیشود. نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابه نیز در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. مشخص شد که مصرف روزانه حدود ۳۵۰ میلیلیتر نوشابه، احتمال بروز دیابت نوع ۲ را تا ۸ درصد و خطر بیماری ایسکمیک قلب را تا ۲ درصد افزایش میدهد. این ارقام گرچه در نگاه اول کوچک به نظر میرسند، اما در مقیاس جمعیتی، هشداردهندهاند.
در بخش دیگری از این تحقیق، نقش چربیهای ترانس مورد بررسی قرار گرفت؛ چربیهایی که عمدتاً در غذاهای صنعتی مانند دونات، کلوچه، شیرینیهای بستهبندیشده، چیپس و غذاهای سرخشده یافت میشوند. پژوهشگران دریافتند که مصرف منظم این نوع چربیها، حتی در مقادیر کم، با افزایش خطر بیماری قلبی همراه است.
دکتر دِمووز هایله، پژوهشگر ارشد این مطالعه از مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت در سیاتل، تأکید میکند که یافتهها نشاندهنده رابطهای قوی و پایدار میان این نوع مواد غذایی و بروز بیماریهای مزمن هستند. او در گفتوگویی با Medical News Today گفت: «تحلیل ما محتاطانه بوده و نشان میدهد که حتی مصرف سطحهای پایینی از این مواد غذایی هم با افزایش ریسک بیماری همراه هستند.»
با اینحال، محققان یادآور میشوند که مطالعه آنها از نوع مشاهدهای است؛ یعنی صرفاً میتواند ارتباط میان عوامل را نشان دهد و نه رابطه مستقیم علت و معلولی را. همچنین این بررسی بر اساس گزارشهای خوداظهاری از رژیم غذایی شرکتکنندگان انجام شده که ممکن است دارای خطاهایی باشد.
دو متخصص تغذیه که در این پژوهش مشارکت نداشتند نیز نسبت به اهمیت نتایج آن هشدار دادهاند. هیلی بیشوف، متخصص تغذیه در Rutsu Nutrition، خاطرنشان کرد که حتی مقدار نسبتاً کمی از گوشت فرآوریشده – معادل یک وعده ۵۰ گرمی – میتواند خطر دیابت نوع ۲ را تا ۳۰ درصد و خطر سرطان روده بزرگ را تا ۲۶ درصد افزایش دهد. این آمار بسیار بالاتر از آن چیزی است که اغلب تصور میشود و نشان میدهد که حتی مصرف "متوسط" نیز ایمن نیست.
دستینی مودی، دیگر متخصص تغذیه، نیز این یافتهها را تایید کرد و گفت که مصرف این مواد غذایی اغلب با کمبود مواد مغذی مفید همراه است. او افزود: «چنین رژیمهایی معمولاً مواد مغذی مانند آنتیاکسیدانها، فیبر و اسیدهای چرب مفید را حذف میکنند و جای آنها را به غذاهای ناسالم میدهند. این وضعیت در درازمدت به ضرر سلامت عمومی تمام میشود.»
با وجود همه این هشدارها، کارشناسان توصیه میکنند به جای حذف کامل این خوراکیها، باید بهدنبال جایگزینهای سالمتر بود. به گفته بیشوف، برای مثال میتوان از کره بادامزمینی طبیعی به جای انواع حاوی چربیهای ترانس استفاده کرد، یا بهجای نوشابههای قندی از نوشیدنیهایی با شکر بسیار پایین یا بدون قند بهره برد. در وعدههای غذایی نیز بهجای گوشتهای فرآوریشده میتوان از پروتئینهای گیاهی مانند توفو یا غذاهای کمچرب و غیرفرآوریشده استفاده کرد.
در نهایت، دکتر هایله تاکید میکند که هرچند انتخابهای غذایی تحت تاثیر شرایط فرهنگی، اقتصادی و فردی هستند، اما این پژوهش همراستا با توصیههای جهانی از جمله سازمان جهانی بهداشت و مراکز کنترل بیماریهاست: تا حد ممکن مصرف گوشتهای فرآوریشده، نوشیدنیهای شیرین و چربیهای ترانس را کاهش دهید.

ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.