دیابت نوع ۲ به یکی از جدی‌ترین چالش‌های سلامت در جهان تبدیل شده است. براساس آمارهای جهانی، در سال ۲۰۱۷ بیش از ۴۶۲ میلیون نفر – معادل ۶.۲۸ درصد جمعیت دنیا – به این بیماری مبتلا بودند. گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که اکنون شمار بیماران دیابتی از مرز ۸۰۰ میلیون نفر گذشته و حدود ۹۵ درصد آن‌ها به دیابت نوع ۲ دچار هستند. این بیماری نه‌تنها هزینه‌های درمانی هنگفتی به همراه دارد – که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به بیش از یک تریلیون دلار برسد – بلکه با عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات کلیوی و اختلالات بینایی نیز همراه است.
یکی از عوامل مهم در بروز و تشدید دیابت نوع ۲، اضافه‌وزن و چاقی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند کاهش وزن می‌تواند به مدیریت بهتر این بیماری یا حتی بهبود وضعیت بیماران کمک کند. حالا نتایج یک متاآنالیز جدید که در مجله Nutrition & Diabetes منتشر شده است، توجه بسیاری را به خود جلب کرده؛ نتایجی که نشان می‌دهند زردچوبه و ماده فعال آن یعنی کورکومین می‌توانند به کاهش وزن در بیماران مبتلا به دیابت یا پیش‌دیابت کمک کنند.
این بررسی که شامل ۲۰ کارآزمایی بالینی تصادفی و کنترل‌شده است، نشان داده که مصرف مکمل‌های زردچوبه یا کورکومین منجر به کاهش وزن بدن، کاهش دور کمر و کاهش درصد توده چربی می‌شود. اگرچه این تغییرات در ظاهر کوچک‌اند – حدود ۲ کیلوگرم کاهش وزن و ۲ تا ۳ سانتی‌متر کاهش دور کمر – اما از دیدگاه علمی همین بهبودهای جزئی نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش خطر بیماری‌های قلبی و متابولیک داشته باشد.
محققان همچنین دریافته‌اند که دوز و مدت مصرف مکمل‌ها نقش مهمی در نتایج دارد. دو نفر از نویسندگان این مطالعه، دکتر لیلا آزادبخت، استاد علوم تغذیه، و محمدرضا مرادی بنی‌اسدی، کارشناس ارشد تغذیه جامعه از دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفت‌وگو با Medical News Today یافته‌های خود را چنین توضیح دادند:
«مهم‌ترین نکته، رابطه میان دوز و پاسخ است. مصرف مکمل برای بیش از ۲۲ هفته به‌طور قابل توجهی باعث کاهش وزن بدن شد (با میانگین ۲.۵ کیلوگرم کاهش)، و دوزهای بالاتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز اندازه دور کمر بیماران دیابت نوع ۲ را کاهش دادند (با میانگین ۱.۸ سانتی‌متر کاهش).»
اما پرسش اساسی اینجاست که زردچوبه چگونه چنین تأثیری دارد؟ متخصصان تغذیه معتقدند کورکومین با کاهش التهاب مزمن، بهبود حساسیت به انسولین و افزایش متابولیسم چربی می‌تواند روند کنترل وزن را در بیماران دیابتی تقویت کند. برخی شواهد حتی نشان می‌دهند که این ترکیب می‌تواند ترموژنز، یعنی سوزاندن کالری برای تولید گرما، را افزایش دهد و به این ترتیب به مرور زمان موجب کاهش وزن شود.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که نباید در تفسیر نتایج عجله کرد. بیشتر مطالعات انجام‌شده در این زمینه در ایران صورت گرفته و هنوز مشخص نیست که آیا این نتایج در جمعیت‌های مختلف جهان نیز قابل تکرار است یا خیر. علاوه بر این، تنوع گسترده‌ای در دوزها، اشکال مکمل و طول مدت مطالعات وجود داشته که نتیجه‌گیری قطعی را دشوار می‌کند.
پژوهشگران تأکید دارند که برای اطمینان بیشتر به آزمایش‌های بالینی بزرگ‌تر و طولانی‌مدت‌تر نیاز است. چنین تحقیقاتی باید روی گروه‌های متنوع از نظر سن، قومیت و وضعیت سلامت انجام شوند تا بتوان تصویر روشن‌تری از تأثیر زردچوبه در مدیریت وزن بیماران دیابتی به دست آورد.
به طور کلی، یافته‌های جدید نشان می‌دهند که زردچوبه می‌تواند به عنوان یک ابزار کمکی در کنار رژیم غذایی سالم، ورزش و درمان‌های دارویی برای کنترل دیابت نوع ۲ مفید باشد. با این حال، این ادویه شگفت‌انگیز به تنهایی معجزه نمی‌کند و نباید آن را جایگزین روش‌های درمانی اصلی دانست. همان‌طور که دکتر توماس هالند، پزشک و پژوهشگر دانشگاه RUSH، تأکید می‌کند:
«زردچوبه می‌تواند بخشی از جعبه‌ابزار مدیریت دیابت باشد، اما راه میان‌بری برای کاهش وزن نیست.»
بیماری مرتبط
چاقی
بیماری چاقی نوعی بیماری مزمن و پیچیده است که در نتیجه عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط، تغذیه و رفتار ایجاد می شود و پیامد های گست...
بیماری مرتبط
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 از شایع ترین بیماری ها در جهان است که بدن در نتیجه اختلال در استفاده از انسولین یا تولید ناکافی آن توسط لوزالمعده، ن...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.