دوچرخه‌سواری به بهبود عملکرد مغز در پارکینسون کمک می‌کند

محققان دریافته‌اند که تنها چهار هفته دوچرخه‌سواری هدفمند می‌تواند به ترمیم اتصالات عصبی آسیب‌دیده در بیماران مبتلا به پارکینسون کمک کند؛ یافته‌ای که امید تازه‌ای برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان ایجاد کرده است. بیماری پارکینسون، که حدود ۱۰ میلیون نفر را درگیر کرده، نوعی اختلال عصبی است که سیستم عصبی مرکزی و توانایی حرکتی فرد را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری نه‌تنها حرکات بدن را کند و دشوار می‌کند، بلکه با گذشت زمان باعث تغییرات پیچیده در عملکرد مغز نیز می‌شود.

پژوهش تازه‌ای که به سرپرستی دکتر آصف شیخ در مرکز پزشکی دانشگاهی کلیولند انجام و در مجله Clinical Neurophysiology منتشر شده است، نشان می‌دهد که فعالیت بدنی منظم، به‌ویژه دوچرخه‌سواری، می‌تواند مسیرهای عصبی مغز را دوباره فعال کند. به گفته دکتر شیخ:

«مغز یک سیستم پویا و در حال تغییر است و حتی در حضور بیماری‌های دژنراتیو مانند پارکینسون، قابلیت سازگاری و بازسازی دارد. ورزش می‌تواند این فرآیند بازساز‌ی را تحریک کند.»

در این مطالعه، ۹ بیمار مبتلا به پارکینسون که دستگاه تحریک عمقی مغز (DBS) در بدنشان کاشته شده بود، طی یک دوره چهار هفته‌ای، در ۱۲ جلسه دوچرخه‌سواری شرکت کردند. دستگاه DBS این امکان را فراهم کرد تا فعالیت عصبی نواحی اطراف محل تحریک به‌طور دقیق ثبت شود. دوچرخه‌های مورد استفاده نیز از فناوری تطبیقی بهره می‌بردند که با یادگیری توان رکاب‌زدن هر فرد، مقاومت پدال‌ها را به‌صورت پویا تنظیم می‌کردند.

نتایج پس از پایان دوره شگفت‌انگیز بودند: تغییراتی قابل توجه در سیگنال‌های مغزی مرتبط با کنترل حرکت ثبت شدند. این یافته‌ها نشان دادند که تنها ورزش مداوم و هدفمند می‌تواند تغییرات واقعی در ساختار و عملکرد مغز ایجاد کند.

متخصصان دیگر نیز این نتایج را تأیید کرده‌اند. دکتر دانیل اچ. دانشور، رئیس بخش توانبخشی آسیب مغزی در بیمارستان Mass General Brigham و استاد دانشکده پزشکی هاروارد، این مطالعه را «دلگرم‌کننده و خلاقانه» می‌داند و می‌گوید:

«اگر قرصی وجود داشت که به اندازه ورزش برای پارکینسون مؤثر باشد، ارزش میلیاردی پیدا می‌کرد.»

او معتقد است که این شواهد نشان می‌دهند ورزش می‌تواند بخش‌های غیرفعال مغز را دوباره فعال کند و در بهبود عملکرد بیماران نقش کلیدی داشته باشد.

با این حال، اثرات ورزش همیشه فوری نیستند. دکتر سامر طبال، متخصص مغز و اعصاب در موسسه علوم اعصاب میامی، یادآور می‌شود که مزایای بلندمدت ورزش مانند شکل‌گیری یک دوستی عمیق به مرور زمان پدیدار می‌شوند. او می‌گوید:

«ورزش برای ایجاد اتصالات عصبی جدید یا تغییر رفتار سلول‌های مغزی—که به آن نوروپلاستیسیتی گفته می‌شود— به زمان نیاز دارد و نباید انتظار نتایج آنی داشت.»

این مطالعه، علاوه بر ارائه امیدی تازه برای درمان‌های مکمل پارکینسون، مسیرهای پژوهشی جدیدی را نیز باز کرده است. محققان قصد دارند این فناوری دوچرخه‌سواری تطبیقی را در آزمایش‌های چندمرکزی گسترش دهند و بررسی کنند که آیا روش‌های ورزشی دیگر نیز اثر مشابهی بر بازسازی مغز دارند یا خیر.

در نهایت، پیام واضح این تحقیق برای بیماران این است که سبک زندگی فعال و ورزش منظم می‌تواند یکی از مؤثرترین سلاح‌ها در مقابله با پارکینسون باشد—سلاحی که نه‌تنها جسم، بلکه مغز را نیز تقویت می‌کند.

بیماری مرتبط پارکینسون بیماری پارکینسون نوعی بیماری مزمن عصبی است که با تغییر برخی سلول های تولید کننده دوپامین در مغز ایجاد می شود و منجر به بروز علائ...