آیا مصرف نوشیدنی های شیرین، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد؟

یک فراتحلیل گسترده که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر می‌تواند به طور چشمگیری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. یافته‌های این مطالعه که حاصل تحلیل داده‌های مربوط به ۲۹ پژوهش مستقل در کشورهای مختلف از جمله آمریکا، آلمان، استرالیا، آسیا و آمریکای لاتین است، حاکی از آن است که مصرف هیچ سطحی از نوشیدنی‌های شیرین ایمن نیست. این مطالعه در مجله Advances in Nutrition منتشر شده است.

به گفته محققان، مصرف روزانه تنها ۳۵۰ میلی‌لیتر از این نوشیدنی‌ها، که معادل یک بطری کوچک نوشابه یا آبمیوه است، با افزایش ۲۵ درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه است. این افزایش ریسک حتی در مورد آبمیوه‌هایی که تصور می‌شود سالم‌تر از نوشابه هستند نیز مشاهده شده است؛ به‌طوری که هر وعده مصرف آبمیوه با ۵ درصد افزایش خطر همراه بوده است.

اما یافته‌هایی که بیش از همه توجه‌ها را جلب کرده، مربوط به تفاوت تأثیر قند در نوشیدنی‌ها و غذاهای جامد است. برخلاف نوشیدنی‌های شیرین، مصرف قند از طریق غذاهای جامد — مانند دسرها یا خوراکی‌هایی که قند در ترکیب آن‌ها وجود دارد — نه‌تنها خطر ابتلا به دیابت را افزایش نمی‌دهد، بلکه ممکن است اثر محافظتی خفیفی نیز داشته باشد. پژوهشگران دریافتند که مصرف روزانه حدود ۲۰ گرم قند در قالب مواد غذایی جامد با کاهش خطر دیابت نوع ۲ همراه بوده است.

دکتر کارن دلا کورت، استادیار تغذیه در دانشگاه بریگام یانگ و نویسنده اصلی این تحقیق، توضیح می‌دهد که تأثیر قند بر بدن به شدت به نحوه مصرف آن وابسته است. به گفته او، وقتی قند به‌صورت محلول در نوشیدنی‌ها وارد بدن می‌شود، سرعت جذب آن بسیار بالا بوده و این امر باعث می‌شود که بدن به‌ویژه کبد، فرصت پردازش سالم آن را نداشته باشد. در چنین شرایطی، کبد مقدار زیادی از قند را به چربی تبدیل می‌کند — فرایندی به نام لیپوژنز د نوو — که در درازمدت می‌تواند به اختلال در عملکرد انسولین و در نهایت بروز دیابت نوع ۲ منجر شود.

این در حالی است که قند موجود در غذاها، به دلیل همراهی با مواد مغذی مانند فیبر، چربی و پروتئین، آهسته‌تر جذب شده و تأثیر منفی آن بر متابولیسم بدن به مراتب کمتر است. از سوی دیگر، نوشیدنی‌های شیرین معمولاً احساس سیری ایجاد نمی‌کنند و در نتیجه ممکن است به افزایش مصرف کالری روزانه منجر شوند.

دکتر میشل روتنشتین، متخصص تغذیه که در این پژوهش مشارکتی نداشته، تأکید می‌کند که باید نگاه دقیق‌تری به کیفیت قند مصرفی داشت. او می‌گوید: «قندها به‌خودی‌خود دشمن نیستند؛ آن‌چه مهم است، نوع خوراکی‌ای است که با آن مصرف می شود. مصرف قند همراه با فیبر و مواد مغذی دیگر، بسیار متفاوت از نوشیدن یک لیوان نوشابه یا آبمیوه است.»

در نهایت، محققان این مطالعه تأکید می‌کنند که اجتناب از نوشیدنی‌های شیرین یکی از مؤثرترین گام‌ها در پیشگیری از دیابت نوع ۲ است. این یافته‌ها دیدگاه رایج مبنی بر اینکه «تمام قندها مضر هستند» را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که در واقع، نحوه و زمان مصرف قند نقش تعیین‌کننده‌ای در اثرات آن بر سلامت دارد.

دکتر دلا کورت در پایان می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که وقت آن رسیده که به‌جای تمرکز بر میزان قند مصرفی، به کیفیت کربوهیدرات‌ها و بافت غذایی‌ای که در آن قرار می‌گیرند توجه کنیم. همه قندها یکسان عمل نمی‌کنند.»

بیماری مرتبط دیابت بیماری دیابت یک بیماری شایع و مزمن است که با عدم تولید انسولین کافی و یا ناتوانی بدن در استفاده از انسولین، بر نحوه استفاده بدن ...