مطالعه‌ای تازه که در ژورنال علمی JAMA Internal Medicine منتشر شده، از کاهش قابل‌توجه سلامت روان مادران طی سال‌های اخیر خبر می‌دهد. طبق نتایج این پژوهش، در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۸.۴ درصد از مادران وضعیت سلامت روانی خود را "عالی" توصیف کرده بودند. این رقم در سال ۲۰۲۳ به تنها ۲۵.۸ درصد کاهش یافته است؛ کاهش بیش از ۱۲ درصدی در کمتر از یک دهه، زنگ خطری برای نهادهای سلامت عمومی، خانواده و رفاه اجتماعی به شمار می‌رود.
نویسندگان این تحقیق، دلایل متعددی را برای این روند نزولی شناسایی کرده‌اند. افزایش فشارهای اقتصادی، تعارض میان کار و خانواده، کاهش حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی، و درگیری دائمی با مسئولیت‌های فکری و اجرایی خانه (بار ذهنی یا mental load) از جمله دلایلی هستند که به شکل سیستماتیک سلامت روانی مادران را فرسوده کرده‌اند. در کنار این عوامل، دشواری‌های اقتصادی و فرهنگی در دسترسی به خدمات روان‌درمانی نیز به این چرخه بحران دامن زده‌اند.
کارشناسان هشدار داده‌اند که این روند نه‌تنها برای مادران، بلکه برای ثبات روانی و اجتماعی کل خانواده‌ها تأثیرگذار است. فرسودگی روانی، افزایش احتمال افسردگی پس از زایمان، افت کیفیت روابط خانوادگی و تأثیر منفی بر رشد عاطفی کودکان از جمله پیامدهایی هستند که در صورت بی‌توجهی می‌توانند به یک بحران سلامت عمومی منجر شوند.
راهکارهایی برای بهبود سلامت روان مادران
پژوهشگران این مطالعه مجموعه‌ای از راهکارهای کاربردی را برای عبور از این وضعیت پیشنهاد داده‌اند. نخستین گام، تقویت حمایت‌های اجتماعی و ساختاری از مادران است. ایجاد مراکز مشاوره رایگان، گروه‌های پشتیبانی والدین و فرهنگ‌سازی برای تقسیم متعادل‌تر وظایف خانگی بین والدین می‌تواند به کاهش بار روانی مادران کمک کند.
همچنین، بازنگری در قوانین مربوط به اشتغال مادران از دیگر محورهای پیشنهادی است. اعطای مرخصی‌های منعطف، تسهیل امکان دورکاری، و فراهم کردن محیط‌های کاری کودک‌دوست می‌تواند از تعارض مزمن میان کار و مراقبت بکاهد.
از سوی دیگر، توسعه دسترسی به خدمات سلامت روان با هزینه مناسب یک ضرورت فوری قلمداد می‌شود. بسیاری از مادران به دلیل مشکلات مالی یا فرهنگی از پیگیری درمان خود منصرف می‌شوند. ایجاد مراکز عمومی مشاوره، حمایت بیمه‌ای برای درمان‌های روانی و آموزش عمومی برای کاهش برچسب‌های اجتماعی پیرامون روان‌درمانی از راهکارهای ضروری در این زمینه هستند.
در نهایت، گسترش زیرساخت‌های مراقبت از کودک مانند مهدکودک‌های یارانه‌ای، مراکز نگهداری نیمه‌وقت و تربیت نیروی متخصص در این حوزه، نقش مؤثری در رهایی مادران از فشار دائمی مراقبت خواهد داشت. این اقدامات در کنار آموزش‌های عمومی درباره سلامت روانی و عاطفی، می‌تواند زمینه‌ساز جامعه‌ای سالم‌تر برای مادران و نسل آینده باشد.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.