بر اساس نتایج یک مطالعه جدید، ترکیبی طبیعی به نام تئوبرومین که بهطور عمده در کاکائو و شکلات یافت میشود، ممکن است با کندتر شدن روند پیری بیولوژیکی در بدن انسان ارتباط داشته باشد. هرچند پژوهشگران تأکید میکنند این نتایج هنوز مقدماتی هستند، اما جذابیت آنها به حدی است که ارزش بررسیهای عمیقتر را دارد.
این تحقیق که در مجله علمی Aging منتشر شده، سطح خونی تئوبرومین را در بیش از ۱۶۰۰ نفر بررسی کرده است. یافتهها نشان میدهند افرادی که بیشترین میزان این ترکیب را در خون خود داشتند، از نظر برخی شاخصهای زیستی، دیرتر از دیگران پیر شدهاند. سن بیولوژیکی مفهومی متفاوت از سن شناسنامهای است و به وضعیت واقعی سلولها، بافتها و اندامهای بدن اشاره دارد؛ یعنی اینکه بدن چند ساله احساس میشود، نه اینکه چند سال از تولد گذشته است.
تئوبرومین یک ترکیب گیاهی فعال است که بیشتر در دانههای کاکائو و به میزان کمی هم در قهوه یافت میشود. این ماده از نظر ساختار شیمیایی به کافئین شباهت دارد، اما اثر محرک آن خفیفتر است. دلیل این تفاوت، به گفته دانشمندان، عبور دشوارتر تئوبرومین از سد خونی-مغزی است و همین موضوع باعث میشود تأثیر آن بر سیستم عصبی مرکزی ملایمتر باشد.
برای ارزیابی سن بیولوژیکی، پژوهشگران از شاخصهای اپیژنتیکی استفاده کردهاند؛ شاخصهایی که نشان میدهند ژنها در چه وضعیتی فعال یا غیرفعال هستند. در همین زمینه، فدی هانا شمونی، متخصص غدد و ژنتیک، توضیح میدهد: «میتوان DNA را به سختافزار بدن تشبیه کرد؛ چیزی که از بدو تولد ثابت است. اپیژنتیک مثل نرمافزاری است که تعیین میکند این سختافزار چگونه و تا چه حد استفاده شود.» او تأکید میکند که اختلال در تنظیمات اپیژنتیکی، یکی از نشانههای اصلی روند پیری به شمار میرود.
در این مطالعه از ابزاری پیشرفته به نام ساعت اپیژنتیکی GrimAge نیز استفاده شده است؛ ابزاری که نهتنها سن بیولوژیکی را تخمین میزند، بلکه با خطر ابتلا به بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، سرطان و حتی طول عمر کلی فرد ارتباط دارد. علاوه بر این، طول تلومرها (ساختارهای محافظ انتهای کروموزومها) هم بررسی شدهاند. کوتاه شدن تلومرها معمولاً یکی از نشانههای شناختهشده افزایش سن بیولوژیکی محسوب میشود.
نتیجه جالب توجه این بود که از میان ترکیبات مختلف شکلات و قهوه، تنها تئوبرومین چنین ارتباط معناداری با پیری بیولوژیکی نشان داد. با این حال، خود پژوهشگران هشدار میدهند که این موضوع هنوز به معنای اثبات قطعی نقش تئوبرومین نیست. ممکن است ترکیبات دیگری که در شکلات وجود دارند (مانند پلیفنولها) در پیری بیولوژیکی نقش داشته باشند.
موضوعی دیگر نیز مطرح است؛ شاید افرادی که ذاتاً روند پیری کندتری دارند، تئوبرومین را به شکل متفاوتی متابولیزه میکنند و به همین دلیل سطح خونی بالاتری از آن دارند. با وجود این ابهامات، هانا شمونی معتقد است:
«این یافتهها بسیار قابل توجهاند و بهوضوح انجام کارآزماییهای بالینی و مطالعات مداخلهای آینده را توجیه میکنند.»
در نهایت، باری دیگر بحث همیشگی درباره سلامت شکلات مطرح میشود. فدریکا آماتی، دانشمند علوم تغذیه و پژوهشگر سلامت عمومی، در این باره میگوید:
«شکلات سالهاست بدنام شده است، چون بسیاری از محصولات شکلاتی موجود در بازار سرشار از شکر و افزودنیهای غیرضروری هستند. اما شکلات تلخ واقعی، با حداقل ۷۰ درصد کاکائو و مواد اولیه محدود، میتواند بخشی از یک الگوی غذایی سالم باشد.»
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.