دیابت نوع ۲ یکی از نگرانی‌های رو‌به‌رشد حوزه سلامت عمومی است که به پیش‌بینی متخصصان، تا سال ۲۰۵۰ حدود ۱۰ درصد جمعیت جهان را درگیر خواهد کرد. این بیماری که معمولاً در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی بروز می‌کند، به دلیل مقاومت سلول‌های بدن در برابر انسولین، منجر به افزایش قند خون می‌شود. حالا پژوهشی جدید نشان می‌دهد که کاهش کالری دریافتی می‌تواند نه تنها به کاهش وزن بلکه به کنترل قند خون نیز کمک کند.
در مطالعه‌ای که در بیمارستان وابسته به دانشگاه ژنگژو در چین انجام شده و نتایج آن در نشست سالانه انجمن غدد درون‌ریز (ENDO 2025) ارائه شد، سه شیوه مختلف برای کاهش مصرف انرژی مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف این تحقیق بررسی اثر این رژیم‌ها بر کاهش وزن و بهبود کنترل قند خون در افراد چاق مبتلا به دیابت نوع ۲ بود.
در این پژوهش، ۹۰ فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ و چاقی به‌طور تصادفی به سه گروه مختلف تقسیم شدند که هر کدام از آن‌ها یک برنامه غذایی خاص را برای مدت ۱۶ هفته دنبال کردند. این سه برنامه عبارت بودند از: محدودیت انرژی متناوب (IER)، خوردن محدود به زمان (TRE)، و محدودیت انرژی مداوم (CER). تمامی شرکت‌کنندگان تحت نظر متخصصان تغذیه قرار داشتند و میزان کالری دریافتی هفتگی آن‌ها یکسان در نظر گرفته شده بود.
گروه IER، که رژیم معروف به «۵:۲» را دنبال می‌کرد، در دو روز غیر متوالی هفته تنها ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوکالری مصرف می‌کردند و در باقی روزها به‌طور معمول غذا می‌خوردند. گروه TRE، تمام وعده‌های غذایی روزانه خود را در یک بازه ۱۰ ساعته (مثلاً از ۶ صبح تا ۴ بعد از ظهر) مصرف می‌کردند. در مقابل، گروه CER به‌طور مداوم از رژیم کم‌کالری پیروی می‌کردند، بدون آنکه محدودیت زمانی خاصی در برنامه غذایی آن‌ها وجود داشته باشد.
نتایج این مطالعه امیدوارکننده بود. همه گروه‌ها کاهش وزن داشتند و کنترل بهتری بر قند خون خود پیدا کردند. میانگین کاهش وزن حدود ۷.۵ کیلوگرم و کاهش هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) – شاخصی که میانگین قند خون در سه ماه گذشته را نشان می‌دهد – بیش از یک درصد بود. با این حال، افرادی که از رژیم ۵:۲ پیروی کرده بودند، نتایج بهتری در زمینه کاهش قند خون ناشتا، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش تری‌گلیسیریدها نشان دادند.
هاوهاو ژانگ، پژوهشگر ارشد این مطالعه، در گفت‌وگو با Medical News Today تأکید کرد که هر سه رویکرد به دلیل کاهش کلی کالری دریافتی، مؤثر بودند. او افزود که محدودیت کالری – فارغ از شکل آن – موجب کاهش وزن، بهبود مقاومت به انسولین و کنترل بهتر دیابت نوع ۲ می‌شود. با این حال، رژیم ۵:۲ به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر، تطابق‌پذیری بالاتر و اثربخشی نسبی در چند شاخص کلیدی، ممکن است برای بسیاری از افراد گزینه‌ای مناسب‌تر باشد.
با وجود این یافته‌های دلگرم‌کننده، برخی متخصصان هشدار می‌دهند که باید تحقیقات بیشتری در جمعیت‌های مختلف انجام شود. دکتر دیوید کاتلر، متخصص طب خانواده در مرکز سلامت Providence Saint John’s در کالیفرنیا، که در این مطالعه مشارکتی نداشت، تأکید کرد که نتایج فعلی مربوط به جمعیت چین است و مشخص نیست آیا همین الگوها در سایر نقاط جهان نیز صدق می‌کنند یا خیر.
او همچنین به یک نکته مهم دیگر اشاره کرد: تنها ۶۳ نفر از ۹۰ شرکت‌کننده توانستند رژیم را تا پایان مطالعه ادامه دهند. این مسئله نشان می‌دهد که پایبندی به رژیم‌های غذایی، حتی در کوتاه‌مدت، چالش‌برانگیز است. با این حال، در میان روش‌های بررسی‌شده، رژیم ۵:۲ از نظر میزان تطابق شرکت‌کنندگان (حدود ۸۵ درصد) بهترین عملکرد را داشت.
پژوهشگران توصیه می‌کنند که پیش از شروع هر برنامه غذایی، حتماً با یک متخصص تغذیه مشورت شود. انتخاب بهترین روش باید بر اساس شرایط جسمی، سبک زندگی و ترجیحات فردی صورت گیرد. به گفته دکتر کاتلر، مهم‌ترین عامل موفقیت در مدیریت دیابت نوع ۲، تداوم در کاهش مصرف کالری است؛ چه از طریق رژیم‌های ساختاریافته و چه با تغییرات ساده در سبک زندگی.
او در پایان گفت: «پیام اصلی این است که هر کسی باید راهی برای کاهش کالری پیدا کند که بتواند واقعاً به آن پایبند بماند. حتی فقط کمی کمتر خوردن و افزودن سبزیجات به رژیم روزانه، می‌تواند گام بلندی در مسیر کنترل دیابت باشد.»
بیماری مرتبط
چاقی
بیماری چاقی نوعی بیماری مزمن و پیچیده است که در نتیجه عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط، تغذیه و رفتار ایجاد می شود و پیامد های گست...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.