پژوهش تازه‌ای که در مجله معتبر JAMA منتشر شده، نگاه سنتی درباره نقش کافئین در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی را زیر سؤال برده است. فیبریلاسیون دهلیزی یا AFib یکی از شایع‌ترین اختلالات ریتم قلب در جهان است و بیش از ۳۷ میلیون نفر با آن زندگی می‌کنند. بسیاری از این بیماران سال‌ها توصیه شنیده‌اند که برای محافظت از قلب خود باید قهوه و سایر منابع کافئین را کنار بگذارند. اما نتایج یک آزمایش بالینی جدید نشان می‌دهد که این باور ممکن است به بازنگری نیاز داشته باشد.
در این مطالعه، ۲۰۰ بزرگسال مبتلا به AFib که عادت به نوشیدن قهوه داشتند، به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: گروهی که باید دست‌کم یک فنجان قهوه کافئین‌دار در روز می‌نوشیدند و گروهی که موظف بودند مصرف کافئین را برای شش ماه کاملاً متوقف کنند. برخلاف انتظار بسیاری، یافته‌ها نشان دادند شرکت‌کنندگانی که روزانه قهوه نوشیدند، ۳۹ درصد کمتر دچار عود حملات AFib شدند. این نتیجه برای پزشکان و بیمارانی که سال‌ها نسبت به قهوه محتاط بوده‌اند، بسیار قابل‌توجه است.
دکتر گرگوری مارکوس، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا و نویسنده اصلی مطالعه، توضیح می‌دهد که بیشتر تحقیقات قبلی درباره قهوه، مطالعات مشاهده‌ای بوده‌اند و در آنها نمی‌توان رابطه علت و معلولی را با دقت تعیین کرد. به گفته او، این نخستین آزمایش تصادفی بلندمدت است که اثر قهوه کافئین‌دار را به طور مستقیم ارزیابی می‌کند و نتایج آن باید برای بیمارانی که از نوشیدن قهوه لذت می‌برند، اطمینان‌بخش باشد.
اما چرا قهوه ممکن است برای قلب برخی بیماران مفید باشد؟ پژوهشگران چند توضیح احتمالی ارائه می‌کنند. یکی از آنها این است که AFib اغلب در شرایطی مانند خواب یا پس از یک وعده غذایی سنگین فعال می‌شود؛ زمانی که فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک افزایش می‌یابد. کافئین با تحریک ملایم سیستم سمپاتیک، ممکن است این اثر را خنثی کند. همچنین شواهدی وجود دارد که مصرف منظم قهوه با کاهش فشار خون مرتبط است؛ عاملی که خود از بروز AFib جلوگیری می‌کند.
تحقیقات آزمایشگاهی نیز نشان داده‌اند که کافئین می‌تواند تغییراتی در رفتار الکتریکی دهلیز قلب ایجاد کند که به سرکوب ریتم‌های نامنظم کمک می‌کند. علاوه بر این، قهوه دارای ترکیبات ضدالتهابی است و التهاب از عوامل شناخته‌شده در تحریک AFib محسوب می‌شود. نکته جالب دیگر یافته‌های مطالعه قبلی محققان است که نشان می‌داد مصرف قهوه با افزایش فعالیت بدنی در روز همراه است؛ عاملی که به کاهش عود AFib کمک می‌کند.
متخصصان قلبی که در این پژوهش حضور نداشته‌اند، نیز این نتایج را امیدوارکننده می‌دانند. دکتر نیکیل وریر، الکتروفیزیولوژیست قلب، با تأکید بر اینکه شواهد اخیر نشان می‌دهند مصرف متوسط کافئین به طور ذاتی خطر AFib را افزایش نمی‌دهد، معتقد است این یافته‌ها می‌توانند به تغییر توصیه‌های قدیمی منجر شوند. از نگاه او، سبک زندگی، از جمله مدیریت وزن، کیفیت خواب، میزان فعالیت و مصرف یا عدم مصرف الکل هنوز نقش تعیین‌کننده‌تری در کنترل AFib دارند، اما آگاهی از تأثیر عادات روزمره مانند نوشیدن قهوه می‌تواند به بیماران احساس قدرت و کنترل بیشتری بدهد.
با این حال، برخی متخصصان هشدار می‌دهند که برای تعمیم این نتایج، به مطالعات بیشتری نیاز است. دکتر رناتو آپولیتو، متخصص قلب، می‌گوید این تحقیق تنها مصرف یک فنجان قهوه را بررسی کرده و فقط روی افرادی انجام شده که پیش‌تر قهوه می‌نوشیدند. او معتقد است بررسی اثر مقادیر بیشتر قهوه یا انواع دیگر نوشیدنی‌های کافئین‌دار، و همچنین مطالعه روی افرادی که پیش از ابتلا به AFib قهوه‌خور نبوده‌اند، می‌تواند تصویر کامل‌تری ارائه دهد.
با وجود این ابهامات، پیام کلی پژوهش روشن است: برای بسیاری از بیماران مبتلا به AFib، نوشیدن یک فنجان قهوه کافئین‌دار نه‌تنها مضر نیست، بلکه ممکن است به شکل قابل‌توجهی خطر عود بیماری را کاهش دهد؛ نتیجه‌ای که شاید نگاه پزشکان و بیماران به این نوشیدنی محبوب را تغییر دهد.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.