لکوپلاکیا عارضه ای است که باعث ایجاد لکه های سفید یا خاکستری بدون درد در داخل دهان می شود. لکوپلاکیا در موارد معدودی می تواند خطرساز باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز لکوپلاکیا، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
در لکوپلاکیا، لکه های ضخیم و سفید رنگی بر روی لثه ها، قسمت داخلی گونه ها، کف دهان و گاهی زبان ایجاد می شود.
پزشکان نمی دانند که چه عاملی باعث لکوپلاکیا می شود اما تحریک مزمن ناشی از تنباکو (اعم از نوع سیگار یا جویدنی) را عامل اصلی ایجاد آن در نظر می گیرند.
اکثر لکه های لوکوپلاکیا غیرسرطانی (خوش خیم) هستند، در موارد نادری برخی از آن ها علائم اولیه سرطان را نشان می دهند. سرطان های کف دهان ممکن است در کنار مناطقی از لکوپلاکیا ایجاد شوند. نواحی سفید و قرمز (لکوپلاکیای لکه ای) می توانند نشان دهنده احتمال سرطان باشد. بنابراین در صورت ایجاد تغییرات مداوم و غیرمعمول در دهان، بهتر است به دندانپزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید.
نوعی از لکوپلاکیا به نام لکوپلاکیای مویی که گاهی اوقات آن را لکوپلاکیای مودار دهانی نیز می نامند، در درجه اول افرادی را تحت تأثیر قرار می دهد که سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل بیماری، به ویژه ایدز (HIV/AIDS)، ضعیف شده است.
لکوپلاکیا معمولاً روی لثه ها، قسمت داخلی گونه ها، کف دهان (زیر زبان) و گاهی زبان ایجاد می شود. این عارضه معمولاً دردناک نیست و ممکن است در ابتدا اصلا متوجه تشکیل آن نشد.
لکوپلاکیا می تواند به اشکال زیر ظاهر شود:
لکوپلاکیای مویی باعث ایجاد لکه های سفید و مبهمی می شود که شبیه چین و چروک می باشند؛ این لکه ها معمولاً در کناره های زبان تشکیل شده و اغلب با برفک دهانی اشتباه گرفته می شوند. این عارضه، عفونتی با لکه های سفید است که به مرور از بین می رود و در افراد با سیستم ایمنی ضعیف شایع تر است.
گرچه لکوپلاکیا معمولاً ناراحتی ایجاد نمی کند، اما گاهی اوقات می تواند وضعیت جدی تری را نشان دهد.
در صورت بروز موارد زیر به دندانپزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید:
گرچه علت لکوپلاکی ناشناخته است، اما به نظر می رسد تحریک مزمن، از جمله استفاده از تنباکو، که عبارت است از سیگار کشیدن و جویدن آن، در بیشتر موارد نقش داشته باشد. غالباً، مصرف کنندگان منظم دخانیات بدون دود سرانجام در جایی که توتون را درون لثه های خود نگه می دارند، دچار لکوپلاکیا می شوند.
عوامل تحریک کننده دیگر عبارتند از:
دندانپزشک می تواند درمورد آنچه ممکن است باعث لوکوپلاکیا در مورد شما شود، شما را راهتمایی کند.
لکوپلاکیای مویی ناشی از عفونت با ویروس Epstein-Barr (EBV) است. در صورت آلودگی به EBV، ویروس برای همیشه در بدن باقی می ماند. به طور معمول، ویروس خاموش است؛ اما اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف شود، به خصوص از طریق HIV / AIDS، ویروس می تواند دوباره فعال شود و منجر به بیماری هایی مانند لوکوپلاکیای مویی شود.
استفاده از دخانیات، به ویژه تنباکو بدون دود، فرد را در معرض خطر بالای ابتلا به لوکوپلاکیا و سرطان دهان قرار می دهد. مصرف طولانی مدت الکل نیز موجب افزایش خطر ابتلا می شود. نوشیدن الکل همراه با استعمال دخانیات خطر ابتلا به لوکوپلاکیا را حتی بیشتر می کند.
لکوپلاکی معمولاً به بافت های دهان آسیب دائمی نمی زند. با این حال، لوکوپلاکی خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد. سرطان های دهان اغلب نزدیک لکه های لکوپلاکیا تشکیل می شوند و خود لکه ها ممکن است تغییرات سرطانی را نشان دهند. حتی پس از برداشتن لکه های لکوپلاکیا، خطر سرطان دهان همچنان باقی است.
لکوپلاکیای مویی معمولاً منجر به سرطان نمی شود. اما ممکن است نشان دهنده HIV / AIDS باشد.
قطع مصرف تمام محصولات دخانیات یا الکلی، می تواند به جلوگیری از لکوپلاکیا کمک کند. با پزشک خود در مورد روش هایی که در ترک به شما کمک می کند، صحبت کنید. اگر همچنان سیگار می کشید یا تنباکو مصرف می کنید یا الکل می نوشید، به طور منطم به دندانپزشک مراجعه کنید. سرطان های دهان معمولاً تا زمان پیشرفت زیاد، بدون درد هستند، بنابراین ترک سیگار و الکل راهکار بهتری جهت پیشگیری است.
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، ممکن است نتوانید از لکوپلاکیای مویی جلوگیری کنید، اما شناسایی زود هنگام آن می تواند به شما کمک کند تا درمان مناسب داشته باشید.
در اکثر مواقع، پزشک لوکوپلاکیا را با بررسی موارد زیر تشخیص می دهد:
در صورت ابتلا به لکوپلاکیا، ممکن است پزشک علائم اولیه سرطان را مورد آزمایش قرار دهد:
نمونه برداری از دهان. این روش عبارت است از برداشتن سلول ها از سطح ضایعه توسط یک برس کوچک و چرخشی. این روش غیرتهاجمی است، اما همیشه منجر به تشخیص قطعی نمی شود.
بیوپسی. جراحی برداشتن بافت از لوکوپلاکیا یا کل لکه در صورت کوچک بودن. بیوپسی، جامع تر از روش قبلی است و معمولاً منجر به تشخیص قطعی می شود.
اگر نمونه برداری از نظر سرطان مثبت باشد و کل لکه برداشته شده باشد ممکن است نیازی به درمان بیشتر نباشد. اگر پچ بزرگ باشد ، ممکن است بیمار برای درمان به جراح دهان یا متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع داده شود.
اگر فرد به لکوپلاکیای مویی مبتلا باشد، احتمالاً از نظر بیماری هایی که منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن می شوند، مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
درمان لوکوپلاکیا هنگامی موفقیت آمیز است که ضایعه زود درمان شود، درصورتی که کوچک باشد. معاینه منظم از جمله بررسی مرتب در دهان که به نظر طبیعی نمی رسند اهمیت دارند.
در مورد اکثر افراد، از بین بردن منبع تحریک (مانند قطع مصرف دخانیات یا الکل) باعث بهبود بیماری می شود.
اگر این کار مؤثر واقع نشد یا ضایعات علائم اولیه سرطان را نشان دادند، برنامه درمانی می تواند به شرح زیر باشد:
معمولاً نیازی به درمان لکوپلاکیای مویی نیست. این بیماری اغلب بدون علائم است و به احتمال زیاد منجر به سرطان دهان نمی شود.
اگر پزشک شما درمانی را توصیه می کند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بررسی معمولاً با مراجعه به دندانپزشک یا پزشک عمومی شروع می شود. بیمار ممکن است جهت تشخیص و درمان به یک جراح دهان یا متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع داده شود.
جهت کسب آمادگی برای مراجعه به پزشک، لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:
برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
حین ملاقات با پزشک در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک شما ممکن است این سوال ها را از شما بپرسد: