یک مطالعه تازه در کانادا، زوایای کمتر دیده‌شده‌ای از تأثیر رژیم‌های غذایی بر سلامت روان را آشکار کرده است. بر اساس یافته‌های منتشرشده در نشریه BMJ Nutrition, Prevention & Health، رژیم‌های سختگیرانه با کالری پایین، ممکن است باعث تشدید علائم افسردگی شوند؛ به‌ویژه در مردان و افرادی که اضافه‌وزن دارند.
در این پژوهش، محققان دانشگاه تورنتو داده‌های تغذیه‌ای و روان‌شناختی بیش از ۲۸ هزار بزرگسال را تحلیل کردند. این افراد در نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه آمریکا (NHANES) و ارزیابی های علائم افسردگی (PHQ-9) شرکت کرده بودند. هدف از این بررسی ها، شناسایی ارتباط احتمالی میان رژیم‌های مختلف و وضعیت روانی افراد بود.
نتایج نشان داد که افرادی که کالری مصرفی خود را به‌طور جدی محدود کرده بودند، در آزمون‌های مربوط به افسردگی نمرات بالاتری کسب کردند. به‌طور خاص، مردان پیرو رژیم‌های کم‌کالری یا دارای مواد مغذی اندک، بیشتر از دیگران دچار علائم روانی و جسمی افسردگی بودند.
در سال‌های اخیر، کاهش وزن برای بسیاری به اولویت تبدیل شده است. در آمریکا، بیش از ۷۰ درصد بزرگسالان اضافه‌وزن دارند یا چاق محسوب می‌شوند و بسیاری برای کاهش وزن به سراغ رژیم‌های غذایی سخت می‌روند. با این حال، متخصصان هشدار می‌دهند که روش‌های شدید و غیرمتعادل نه تنها به بدن آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند روحیه و خلق‌وخو را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
کارشناسان تغذیه توضیح می‌دهند که بدن برای تنظیم خلق‌وخو به برخی مواد مغذی حیاتی مانند ویتامین‌های B، آهن، اسیدهای چرب امگا ۳ و کربوهیدرات‌های پیچیده نیاز دارد. حذف این مواد از رژیم غذایی – که اغلب در رژیم‌های سخت اتفاق می‌افتد – می‌تواند موجب اختلال در عملکردهای شیمیایی مغز شود.
نکته قابل توجه در این پژوهش، تفاوت تأثیر رژیم غذایی بر اساس جنسیت بود. به گفته محققان، مردان پیرو رژیم‌های محدود بیشتر در معرض بروز علائم افسردگی قرار داشتند. دلیل احتمالی این موضوع، نیاز بالاتر به کالری و مواد مغذی در مردان است که در رژیم‌های سخت، به‌درستی تأمین نمی‌شود.
ایمی روتلر، متخصص تغذیه که در این تحقیق مشارکت نداشته، معتقد است این یافته‌ها با مشاهدات بالینی او نیز همخوانی دارد. او می‌گوید بسیاری از افراد هنگام رژیم گرفتن تنها بر کاهش کالری تمرکز می‌کنند و توجهی به کیفیت مواد غذایی مصرفی ندارند.
از نظر روتلر، مصرف منظم میوه و سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین‌های کم‌چرب، نه تنها به سلامت جسمی کمک می‌کند بلکه بهبود حال روانی را نیز در پی دارد.
کارشناسان تاکید می‌کنند که کاهش وزن، اگرچه در برخی موارد ضروری است، اما باید تحت نظر متخصصان و با حفظ تعادل تغذیه‌ای انجام شود. برای نمونه، مؤسسه ملی بهداشت آمریکا (NIH) توصیه می‌کند برای کاهش حدود نیم تا یک کیلوگرم وزن در هفته، کاهش تنها ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کالری در روز کافی است – آن هم نه با حذف وعده‌ها، بلکه با انتخاب‌های هوشمندانه‌تر.
تیموتی فری، پژوهشگر حوزه روان‌تغذیه، در گفت‌وگو با Medical News Today گفت: «این تحقیق بار دیگر تأکید می‌کند که تغییر رژیم غذایی نباید بدون راهنمایی و حمایت حرفه‌ای انجام شود. حذف گروه‌های غذایی یا کاهش بیش از حد کالری، می‌تواند نه تنها جسم، بلکه روان را نیز دچار آسیب کند.»
به گفته او، نیاز است تحقیقات بیشتری روی نقش کمبودهای خاص تغذیه‌ای در بروز علائم روانی انجام شود تا شاید بتوان راهکارهایی هدفمند برای پیشگیری از تأثیرات منفی رژیم‌های غذایی افراطی ارائه داد.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.